Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Johannes Hendrikus Zelle
Johannes Hendrikus Zelle (Leeuwarden, 6 april 1907 - aldaar, 11 mei 1983) was een markante en eigenzinnige Nederlandse predikant behorende tot de Gereformeerde Kerken in Nederland.
Hij werd geboren als zoon van Jacob Zelle en Antje Zelle-Brouwer. In zijn geboortestad ging hij naar het Gereformeerd Gymnasium en daarna volgde hij een studie Theologie aan de Vrije Universiteit (kandidaatsexamen 1944). Vervolgens was hij betrekkelijk korte tijd werkzaam als predikant in Friesland, maar zonder standplaats.
Rockanje
Op 16 juni 1949 werd hij in Rockanje beroepen en op 21 oktober 1949 toegelaten tot het ambt. Op 6 november volgde de bevestigingsdienst in de Gereformeerde Kerk. Na een roerige periode, waarin Zelle op 'zijn eigen wijze' als predikant werkzaam was, vroeg hij vervroegd emeritaat aan. Per 1 april 1956 werd dit ingewilligd. Zelle stond op dat moment in Rockanje en daarbuiten bekend als een excentrieke verschijning, met zijn relatief lange, zwarte haar, sportieve inborst, ongezouten meningen en felle stijl van preken. Als 'herder en leraar' van de gemeente functioneerde hij niet zoals de inwoners van Rockanje zich van een dominee hadden voorgesteld: hij bekommerde zich niet nadrukkelijk om het wel en wee van zijn kudde, de pastorie was niet het warme middelpunt van de geloofsgemeenschap (Zelle had letterlijk geen verwarming en een geïnstalleerde kachel weigerde hij te branden). Na onenigheid met het kerkbestuur, waarbij Zelle ook beschuldigd werd van eigengereid optreden in financieel opzicht (hij zou de pastorie hebben verhuurd ten bate van zijn eigen portemonnee), moest Zelle vertrekken.
Leeuwarden
Zelle was (en bleef) ongehuwd, iets dat ook opzien baarde, niet in de laatste plaats omdat hij gezien werd als een aantrekkelijke man, die met enige regelmaat warme belangstelling kreeg van het vrouwelijk deel van zijn gemeente. Hij ging terug naar Leeuwarden en trok in bij zijn moeder aan de Gysbert Japicxstraat 82. In Leeuwarden ging hij iedere dag naar het zwembad in Huizum. Zelle werd een 'preektijger', die met zeer grote regelmaat uitgenodigd werd door tal van kerkbesturen in het hele land, met name in het noorden. Hij kwam, na een schriftelijke afspraak (een telefoon had hij nimmer), vaak op de racefiets naar de kerk. Hij trok de mensen met met klip-en-klare, conservatieve en ouderwets ingedeelde preken, inclusief 'tussenzang', waarbij hij het onorthodoxe in de uitvoering al bulderend, zingend, en springend niet schuwde. De kerken zaten doorgaans vol als Zelle kwam preken. Zijn bezoeken aan dorpen waar hij voorging zijn vermaard: men wist dat Zelle ontvangen moest worden met een stevige tot zeer stevige maaltijd, die hij tot de laatste kruimel of schep pudding verorberde.
Latere leven en dood
Hij bleef een eigenzinnige man, die uiterst sober in het moederlijk huis bleef wonen. Ook na de dood van zijn moeder, die onder Zelles aanvankelijke protest onder politiebegeleiding uit het huis moest worden gehaald. Zelle overleed op 76-jarige leeftijd. Hij werd gevonden, zittend achter zijn bureau. Willem van der Veen, de politieagent die hem vond, heeft later, als predikant, een bundel met volksverhalen over hem uitgegeven.
Dominee Zelle was familie van de beroemde Margaretha Geertruida Zelle, bekend als Mata Hari.
Externe link
- Zelle, Johannes Hendrikus op dodenakkers.nl
- Leeuwarden: Sodom en Gomorra
- Geboorteregister 1907, Leeuwarden
- Historischcentrumleeuwarden
- www.astro.com
Bronnen, noten en/of referenties
|
