Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Jan Decleir

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow
Bestand:Jan Decleir - ALL FOR LOVE - Blauwe Maandag Compagnie - 1993.jpg
Decleir op een affichebeeld voor "All For Love" (1993) - Blauwe Maandag Cie.

Jan Amanda Gustaaf Decleir (Niel, 14 februari 1946) is een Belgisch acteur. Decleir is toneelspeler, maar heeft als filmacteur uiteraard een groter publiek en wereldvermaardheid bereikt.

Carrière

Decleir debuteerde als filmacteur in 1971 in de productie Mira van Fons Rademakers. Hierin speelde hij een boerenzoon als tegenspeler van Willeke van Ammelrooy. In de theaterwereld verkreeg hij bekendheid door zijn acteerwerk bij de Internationale Nieuwe Scène voor het toneelstuk Mistero Buffo van Dario Fo. Hij trok jaren rond met zijn monologen Obscene Fabels van diezelfde Dario Fo. Bij het grote televisiepubliek werd Decleir bekend toen hij in 1976 de rol van Sil de strandjutter speelde in de gelijknamige televisieserie.

Bij kinderen is Decleir vooral bekend als Sinterklaas in het kinderprogramma Dag Sinterklaas (1993), dat telkens in de sinterklaastijd uitgezonden wordt op Ketnet. Hij neemt jaarlijks deze rol op zich tijdens de intrede van de Sint sinds de start van het evenement in 2003. In 2005 speelde hij in de Nederlandse familiefilm Het paard van Sinterklaas en het vervolg ervan Waar is het paard van Sinterklaas?. In 2009 kwam er dan een nieuw programma rond de Sint op de Vlaamse televisie met name Sinteressante dingen. In 2015 verscheen Decleir met de rest van de Sinterklaas-cast in de eerste Vlaamse Sinterklaasfilm Ay Ramon!. Hij speelde ook Koning Jozef in de jeugdserie Kulderzipken.

Andere opmerkelijke rollen speelde Decleir onder meer in de voor een Oscar genomineerde film Daens (1993) waarin hij priester Adolf Daens vertolkte, Camping Cosmos (1996) van Jan Bucquoy waarin hij de minnaar van Harry vertolkte, Karakter, de film van Mike van Diem die een Oscar won (1997), Retour Den Haag (televisie, 1999), waar hij de rol speelde van premier Ruud Lubbers, Kruimeltje (1999) als de strenge Vader Keyzer van een weeshuis, Negen dagen van de gier (televisie, 2001) en Stille Waters (2001). In 2003 speelde hij de rol van Angelo Ledda, een aan de ziekte van Alzheimer lijdende huurmoordenaar in de film De zaak Alzheimer. In 2006 speelt hij de rol van 'De Generaal' in De Kavijaks, een vijfdelige serie die werd uitgezonden op de Nederlandse omroep KRO en later ook op de Vlaamse televisiezender VTM. In deze serie speelden overigens ook zijn kinderen: Jenne Decleir (1977) en Sophie Decleir (1970) een hoofdrol.

Jan Decleir kreeg verschillende keren een onderscheiding voor zijn acteerwerk. Zo kreeg de film Antonia waarin hij meespeelde een Oscar, evenals "Karakter". Ook Daens werd voor een Oscar voor Beste Buitenlandse Film genomineerd. Op het filmfestival van Montreal kreeg hij de prijs van Beste Acteur voor zijn rol in de door Pieter Kuijpers geregisseerde film Off Screen. Op het Nederlands Film Festival ontving hij een Gouden Kalf voor zijn betekenis voor de Nederlandstalige film. Hij ontving de prijs van verdienste van de Vereniging van Vlaamse filmpers voor zijn gehele oeuvre in november 2005. In 2008 kreeg hij de prijs voor beste acteur op het Tiburon International Film Festival voor zijn rol in Man zkt vrouw.

Decleir liet de rol van de schurk in de Bond-film The World Is Not Enough (1999) aan zich voorbijgaan omdat hij het toneelspelen belangrijker vond. Hij weigerde ook een rol in Stanley Kubricks Eyes Wide Shut wegens verplichtingen in het theater. Ook een samenwerking met Peter Greenaway liet hij staan voor eerder aangegane afspraken.

In 2005 eindigde hij op nr. 13 tijdens de Vlaamse versie van de verkiezing van De Grootste Belg.

Decleir leidde enkele jaren Studio Herman Teirlinck. Hij vernieuwde de gerenommeerde toneelschool en haalde veel nieuwe docenten binnen: acteurs van de Blauwe Maandag Compagnie, STAN en anderen. Hij kon niet verhinderen dat steeds nieuwe bezuinigingsmaatregelen de werking van de school bemoeilijkten.

Decleir is de zoon van Rik Decleir en Caro Huyck, en heeft drie kinderen (Sophie, Jenne en Flor). Sophie is de dochter uit zijn eerste huwelijk met Christiane Daems (dochter van sopraan Raymonde Serverius). Jenne uit zijn relatie met Caroline Van Gastel. Flor is de zoon uit een derde relatie met Brit Alen. Daarna is hij getrouwd met de Nederlandse Brechtje Louwaard. Zijn broer Dirk Decleir was eveneens acteur, maar kwam in 1974 om bij een verkeersongeval. Zijn zus Reinhilde Decleir, zijn zonen Jenne Decleir en Flor Decleir en zijn dochter Sophie Decleir acteren ook.

Voor de opnames voor de Nederlandse dramareeks Stellenbosch trok hij naar Zuid-Afrika.

In 2010/2011 speelde hij de rol van Lucifer in de voorstelling van Theater Zuidpool waarbij Vondels treurspelen Lucifer en Adam in ballingschap met elkaar gecombineerd werden tot een anderhalf uur durende voorstelling.[1]

In 2011 weigerde hij de Gouden Erepenning van de Vlaamse Gemeenschap.

Op 7 april 2011 ontving hij van de Universiteit Antwerpen een eredoctoraat.[2] In mei 2013 aanvaardde hij de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Algemene Culturele Verdienste.

Filmografie

Bestand:Jan Decleir.jpg
Blauwe Maandag Compagnie - Ten Oorlog (1997) Jan Decleir als Richard motherfucker de derde.

Jan Decleir als beeldend kunstenaar

Jan Decleir, die voor zijn toneelopleiding enkele jaren les volgde op de Academie van Antwerpen, heeft verschillende tentoonstellingen op zijn naam. De afgelopen jaren werkte hij geregeld samen met Fred Bervoets en Hugo Claus. Dit resulteerde in tentoonstellingen in Galerij De Zwarte Panter. Ook als graficus maakte Jan Decleir zich verdienstelijk. In 2006 verscheen bij Ergo Pers de nieuwe dichtbundel van Erwin Mortier, Voor de Stad en de Wereld. Voor deze exclusieve uitgave maakte Jan Decleir vier etsen.

Trivia

  • De moeder van Jan Decleir, Caro Huyck, was de zuster van Louisa Huyck, echtgenote van Nestor Gerard.

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Jan Decleir op Wikimedia Commons.

rel=nofollow

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º Vincent Kouters, 'Jan Decleir beukt Vondel door de zaal.' De Volkskrant, 27 december 2010.
  2. º deredactie.be 07/04/11
rel=nofollow
rel=nofollow