Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Jack the Ripper
| Jack the Ripper | ||
| ||
| Kaart die locatie van de graffiti toont (rode driehoek) in relatie tot zes van de plaatsen delict (rode cirkels). Linksonder: Mitre Square (waar Catherine Eddowes is gevonden), rechtsonder: Berner Street (waar Elizabeth Stride is gevonden). Andere plaatsen zijn (kloksgewijs vanaf boven): Dorset Street (Mary Jane Kelly), Osborn Street (Emma Elizabeth Smith), George Yard (Martha Tabram) en Castle Alley (Alice McKenzie) | ||
| Algemene informatie | ||
| Alias(sen) | Jack the Ripper | |
| Voor arrestatie | ||
| Slachtoffers | 5 bevestigd | |
| Land(en) |  Verenigd Koninkrijk
| |
Jack the Ripper is de naam die gegeven is aan een seriemoordenaar die in de tweede helft van 1888 in Londen prostituees verminkte en vermoordde. De naam komt uit een brief van iemand die beweerde de moordenaar te zijn, verstuurd naar de politie ten tijde van de moorden. De schrijver ervan kende details die alleen de moordenaar kon weten (daderkennis). De identiteit van Jack the Ripper is echter altijd onbekend gebleven.
Vijf moorden werden op loopafstand van elkaar gepleegd, waarbij de slachtoffers gruwelijk toegetakeld werden. Deze vijf, die vrij algemeen toegeschreven worden aan dezelfde dader, die men Jack the Ripper ging noemen, zijn bekend geworden als the canonical five. De slachtoffers waren allen vrouwen die inkomsten verkregen uit prostitutie. Daarnaast zijn in Whitechapel van 1888 tot 1891 nog vijf, mogelijk zes vrouwen vermoord waarvan niet volkomen duidelijk is of ze door dezelfde seriemoordenaar omgebracht zijn.
Waarom de vrouwen vermoord zijn en wat de identiteit is van hun moordenaar, is al meer dan honderd jaar onderwerp van gissingen. Er zijn veel theorieën (zoals de Royal Conspiracy Theory) maar geen enkele wordt nog breed geaccepteerd. De mythe die de Ripper-moorden omringt, is een combinatie van degelijk geschiedkundig onderzoek, extreme samenzweringstheorieën en folkloristische verzinsels. Het gebrek aan kennis over de moordenaar heeft amateurdetectives in de loop der tijd de kans gegeven de beschuldigende vinger naar Jan en alleman te wijzen.
Slachtoffers
Het aantal en de namen van de slachtoffers van de Ripper is onderwerp van discussie, maar over het algemeen zijn de kenners het erover eens dat Jack de volgende vijf prostituees (of vermeende prostituee in geval van Eddowes) in het Londense East End vermoordde:
- Mary Ann Nichols, (meisjesnaam Mary Ann Walker, bijnaam "Polly"), geboren op 26 augustus 1845 en vermoord op 31 augustus 1888 in Buck's Row, Whitechapel. Omstreeks half drie in de nacht verliet Mary Ann "Polly" Nichols een pension omdat ze geen geld had voor een slaapplaats. Ze is vervolgens om half zes voor het laatst gezien, op de hoek van Osborn Street en Whitechapel Road. Ruim een uur later, omstreeks tien over half zeven, werd haar lichaam gevonden in Buck's Row, een achterafstraatje in Whitechapel, zonder dat iemand in de tussentijds iets bijzonders had opgemerkt. De lijkschouwer rapporteerde dat Nichols' keel was doorgesneden tot aan de halswervels; ook haar buik was verscheidene keren doorstoken. Alle wonden waren met hetzelfde wapen toegebracht, een vrij scherp mes van tenminste twintig centimeter lang dat met groot geweld gebruikt was. Plaats en richting van de letsels deed vermoeden dat ze toegebracht waren door een linkshandig persoon.
- Annie Chapman, (meisjesnaam Eliza Ann Smith, bijnaam "Dark Annie"), geboren in september 1841 en vermoord op 8 september 1888 in de tuin van Hanbury Street 29, Whitechapel. Haar buik was opengesneden en haar baarmoeder was vakkundig verwijderd.[1]
- Elizabeth Stride, (meisjesnaam Elisabeth Gustafsdotter, bijnaam "Long Liz"), geboren in Zweden op 27 november 1843 en vermoord op 30 september 1888 in Dutfield's Yard, bij Berner Street.
- Catherine Eddowes, (gebruikte de namen "Kate Kelly" en "Mary Ann Kelly", waarbij de achternaam ongetwijfeld was gekozen om mensen ervan te overtuigen dat ze was getrouwd met haar partner John Kelly), geboren op 14 april 1842 en vermoord op 30 september 1888 in Mitre Square in de City. Haar baarmoeder ontbrak en ook de linker nier. In beide wangen was een flap gekerfd.
- Mary Jane Kelly, (claimde dat haar echte naam "Marie Jeanette Kelly" was, gebruikte soms de naam "Mary Ann Kelly", bijnaam Ginger oftewel "Rooie"), naar verluidt geboren in Ierland rond 1863 en vermoord op 9 november 1888 in haar gehuurde eenpersoonskamer in Miller's Court 13 bij Dorset Street. Zij had grove verminkingen, haar hele buik was ontdaan van organen en haar hart ontbrak.
| Slachtoffers | |||||||||
| |||||||||
Aangezien Elizabeth Stride en Catherine Eddowes op één nacht vermoord zijn, werd dit al snel de dubbele gebeurtenis genoemd.[2] In diezelfde nacht werd een bebloed schort gevonden naast een muur waarop met krijt "The Juwes are the men that will not be blamed for nothing" geschreven was.[3] Dit wordt het Goulston Street graffito genoemd. Gezien de reeds bestaande spanningen en verdachtmakingen naar de Joden werd het krijt al snel van de muur gehaald.[4] Een andere theorie vertelt dat Juwes niet slaat op Joden ("Jewes") maar op Jubela, Jubelo en Jubelum. Deze drie zouden Hiram Abiff hebben vermoord, een belangrijk persoon binnen de vrijmetselaarssymboliek, waardoor duidelijk zou worden dat de moorden een onderdeel zouden zijn van een vrijmetselaarsrite.[5]
Sommige "Ripperologen" vinden dat op de lijst van vijf Stride en Kelly niet thuishoren. Stride was nauwelijks verminkt en werd (als we getuigen mogen geloven) in het openbaar aangevallen, Kelly was jonger dan de andere slachtoffers, werd binnenshuis aangevallen en haar verminkingen waren ernstiger dan die van de rest. Een andere verklaring luidt dat de Ripper bij de moord op Stride ’onderbroken’ werd voor hij het lichaam verder kon verminken, en dat hij zich daarom een volgend slachtoffer zocht.
Mogelijke slachtoffers
Bovenstaande vijf vrouwen worden algemeen aangeduid als de slachtoffers van Jack the Ripper. Maar er zijn veel slachtoffers van andere, soortgelijke aanvallen uit die tijd die door sommigen zijn voorgedragen als aanvullingen op de lijst. Over deze slachtoffers is in het algemeen weinig bekend.
Verdachten
Vaak luidt het in de beschrijvingen dat de ontbrekende inwendige lichaamsdelen van slachtoffers vakkundig zijn weggenomen. Er werd daarom wel gedacht dat de dader mogelijk een chirurg of slager zou zijn. Andere theorieën wijzen richting het Britse koningshuis; prins Albert Victor zou een kind hebben verwekt bij een prostituee. Om een internationaal schandaal te voorkomen zouden vooraanstaande leden van de Britse hofhouding meer weten van de vijf moorden die gepleegd zijn. Een naam die in deze zogenaamde Royal Conspiracy Theory genoemd wordt is die van sir William Gull, de lijfarts van koningin Victoria. Gull, een bekwaam arts en lid van de Britse vrijmetselarij zou zich veelvuldig bezig hebben gehouden met occulte rituelen, voortkomend uit de vrijmetselaarsbeweging. De vijf plaatsen van delict vormen op de kaart van Londen de vijf punten van een pentagram, een teken dat in de vrijmetselarij vaker voorkomt. Ook andere vrijmetselaars worden genoemd, waaronder Lord Randolph Churchill, de vader van Winston Churchill. De theorie over Churchill brengt de moorden eveneens in verband met de escapades van prins Albert Victor en ziet in de moorden rituele slachtingen, uitgevoerd door een vrijmetselaar.
Hoewel verdachten in alle lagen van de bevolking gezocht werden, verklaarde de inspecteur die belast was met het onderzoek van de Whitechapel-moorden (inspecteur Frederick Abberline) dat „hij en zijn collega een hoop over de zaak en de dader te weten waren gekomen maar dat hij, conform zijn belofte, zich niet zou uitlaten over de moorden. De dader hoeft men echter niet te zoeken in de lagere klassen van de Britse samenleving. De dader zou tot de elite behoren”, aldus Abberline die het spreekverbod dat hij opgelegd had gekregen serieus nam.
Ruim een eeuw na de moorden beweert de schrijfster Patricia Cornwell in het boek Portret van een moordenaar (2002) dat de schilder Walter Sickert wel eens Jack the Ripper zou kunnen zijn. Walter Sickert gaf schilderles aan Prins Albert Victor. Cornwell baseert zich op diep onderzoek en DNA-testen die zij uitgevoerd heeft op brieven van zowel Jack the Ripper als Walter Sickert. Ook heeft zij 211 brieven bestudeerd die in naam van the Ripper werden verstuurd en is er vrijwel zeker van dat zij hiermee het mysterie van the Ripper heeft opgelost. Zij vertelde in haar boek over de zoektocht die zij ondernam om dit te bewijzen.
Dit is een lijst van mogelijke verdachten:
Jack the Ripper in de media
De Rippermoorden gaven aanzet tot een belangrijke verandering in de Britse samenleving. Jack the Ripper was niet de eerste seriemoordenaar, maar zijn daden wekten voor het eerst een wereldwijde sensatie op. De mythologie die ontstond doordat de Ripper nooit werd gevonden, werkte door op de publieke perceptie van latere seriemoordenaars.
Het wordt aangenomen dat de bijnaam ’Jack The Ripper’ door een journalist werd bedacht om een verhaal wat levendiger te maken. De naam verscheen voor het eerst in een brief waarvan de schrijver beweerde de gezochte moordenaar te zijn, maar de meeste experts geloven tegenwoordig dat de brief nep is.
Het gebruik van dergelijke bijnamen door de pers is sinds Jack the Ripper gemeengoed geworden. Voorbeelden zijn de Boston Strangler en de Beltway Sniper.
From Hell is een stripreeks over Jack the Ripper door stripschrijver Alan Moore en getekend door Eddie Campbell. De reeks maakt een soort synthese van de bestaande theorieën waarbij een link wordt gelegd tussen de moorden, de Vrijmetselarij en de Britse koninklijke familie. De strip werd in 2001 verfilmd (From Hell) met Johnny Depp in de hoofdrol. De film is fictief. Het personage Jack the Ripper bestaat, maar daar blijft het bij. Het mysterie is niet opgelost.
Brieven
Jack the Ripper heeft in totaal drie brieven naar de politie gestuurd. Van deze drie brieven wordt door velen aangenomen dat de From Hell-brief de enige brief is die Jack the Ripper daadwerkelijk geschreven heeft. Hij stuurde een nier van een slachtoffer mee in deze brief. De andere twee brieven worden de Dear Boss-brief en de Saucy Jacky-briefkaart genoemd.
Jill the Ripper
In de Ripperzaak was er ook een vrouwelijke verdachte, die Jill the Ripper als pseudoniem kreeg. Sir Arthur Conan Doyle, de schrijver van Sherlock Holmes, opperde dat de Ripper wellicht een vrouw zou kunnen zijn. Een vrouw kon immers, aldus Doyle, zich makkelijk voordoen als kraamhulp of verloskundige en daarom een excuus hebben om bebloede kleding te dragen. In 1939 werd deze theorie nieuw leven ingeblazen door William Stewart in zijn boek Jack the Ripper: A New Theory, waarin hij specifiek Mary Pearcey noemde in relatie tot de moorden. Pearcey had immers in 1890 een moeder en haar baby op brute wijze vermoord. Het door Stewart aangevoerde ’bewijsmateriaal’ was slechts gebaseerd op toevalligheden. Er zijn geen officiële bewijzen dat Mary Pearcey iets te maken heeft met de Rippermoorden.
In mei 2006 is het speeksel dat op postzegels van een aantal Ripperbrieven zat, onderworpen aan DNA-onderzoek. Dit onderzochte DNA bleek afkomstig te zijn van een vrouw. De wereldpers pakte de oude theorie weer op en op het moment wordt er wereldwijd gediscussieerd over de mogelijke betrokkenheid van Mary Pearcey bij de Rippermoorden.
Naast Mary Pearcey worden ook andere vrouwen als mogelijke dader genoemd. Zeer opvallend is Florence Maybrick. Zij vermoordde haar man, James Maybrick, die eveneens als verdachte wordt beschouwd.
In 2014 kwam in het nieuws dat dankzij onderzoek van DNA-resten op een sjaaltje dat gevonden werd bij Catherine Eddowes, definitief bewezen werd dat Kosminski de echte Jack the Ripper zou zijn. Aangezien het echter gaat om mitochondriaal DNA, dat bij vele mensen hetzelfe is, staat ook deze conclusie niet definitief vast.
Webinks
Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)
Vrije mediabestanden over Jack the Ripper op Wikimedia Commons
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Marriott, pp. 26–29; Rumbelow, p. 42
- º e.g. Evans and Skinner, Jack the Ripper: Letters from Hell, p. 30; Rumbelow, p. 118
- º Getuigenis van hoofdagent Long, 11 oktober 1888, aangehaald in Evans en Skinner, The Ultimate Jack the Ripper Sourcebook, pp. 213, 233; Marriott, pp. 148–149, 153 en Rumbelow, p. 61
- º Getuigenis van hoofdagent Long, 11 oktober 1888, aangehaald in Evans en Skinner, The Ultimate Jack the Ripper Sourcebook, p. 214 en Marriott, p. 154
- º Stephen Knight, Jack the Ripper: The Final Solution (1976)