Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Jaarbeurs (Utrecht)
De Jaarbeurs, voor 2015 Jaarbeurs Utrecht geheten, is een gebouwencomplex voor grootschalige evenementen in de Nederlandse stad Utrecht.
Er worden vele verschillende beurzen, evenementen, congressen en vergaderingen gehouden. De Jaarbeurs ontvangt jaarlijks ongeveer 2,1 miljoen bezoekers op een terrein met een oppervlakte van 100.000 vierkante meter.[1] De gebouwen liggen tegenover het Centraal Station en winkelcentrum Hoog Catharijne aan het Jaarbeursplein.
Geschiedenis
De directe aanleiding voor de oprichting van de Jaarbeurs was de Eerste Wereldoorlog. Als gevolg van de oorlog was er een sterke afname van de internationale handel in Nederland. Goederen die niet meer geïmporteerd konden worden moesten nu in Nederland geproduceerd worden, wat leidde tot een toename van de binnenlandse handel. Daarom ontstond vraag naar een centraal punt in Nederland waar handelscontacten gelegd konden worden.
Op het initiatief van de Vereeniging Nederlandsch Fabrikaat, de Maatschappij van Nijverheid en de Nederlandse Vereeniging voor Tentoonstellingsbelangen werd in 1916 de Vereeniging tot het houden van Jaarbeurzen in Nederland opgericht. Als plaats voor het organiseren van de jaarbeurs viel de keuze op Utrecht vanwege de centrale ligging en de goede bereikbaarheid.
Een aantal prominente Utrechters nam zitting in het dagelijks bestuur van de vereniging. Willem Graadt van Roggen was een hoofdpersoon in de beginperiode van de Jaarbeurs en fungeerde onder meer als secretaris-generaal. Om de jaarbeurs te organiseren kreeg de vereniging subsidie van de rijksoverheid en de gemeente Utrecht en leende de laatste in het begin ook ambtenaren uit. Dit paste in het streven van het rijk om de Nederlandse economie overeind te houden in oorlogstijd.[2]
De eerste Utrechtse Jaarbeurs werd gehouden in 1917, toen nog in de voormalige Fruithal en Korenbeurs op het Vredenburg, en op het Janskerkhof en op de Maliebaan. 87.000 uitgeselecteerde bezoekers zoals industriëlen en winkeliers bezochten de twee weken durende eerste editie waarop 690 Nederlandse bedrijven zich presenteerden. Deze editie, omgeven door een forse reclamecampagne en gunstige treintarieven, werd een groot succes en vormt binnen de Utrechtse geschiedenis een markant punt in de ontwikkelingen naar een moderne stad.[3][4]
Toen de tweede jaarbeurs in het voorjaar van 1918 ook een groot succes bleek te zijn met 1062 deelnemers besloot de vereniging zich permanent in Utrecht te vestigen. In 1921 werd voor het eerst ook een jaarbeurs in het najaar georganiseerd en had deze ook internationale deelnemers. In datzelfde jaar werd de Fruithal vervangen door het eerste vaste jaarbeursgebouw. In 1930 werd ook de Korenbeurs vervangen door nieuwbouw, daarna werd de ruimte nog twee maal uitgebreid met aanbouw in 1932 en 1938.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd in 1942 het houden van jaarbeurzen verboden door de Duitse bezetter. Deze nam de gebouwen in beslag. Met het einde van de oorlog werd in 1946 de eerste naoorlogse jaarbeurs georganiseerd, voortaan zonder subsidie van het rijk en de gemeente. Omdat het aantal deelnemers zeer sterk groeide moest de Jaarbeurs de beschikbare ruimte opnieuw uitbreiden. Omdat uitbreiding van de gebouwen op het Vredenburg geen optie was werd gekozen voor de huidige locatie van de Jaarbeurs aan de Croeselaan.
De Bernhardhal is de eerste hal aan de Croeselaan die in 1953 in gebruik werd genomen. Daarna werd ruimte op de Croeselaan in snel tempo uitgebreid met meer nieuwbouw. In 1970 werden de meeste oude Jaarbeursgebouwen op het Vredenburg gesloopt om plaats te maken voor Hoog Catharijne en het Muziekcentrum.[5] Alleen het secretariaatsgebouw, een ontwerp van Piet Elling uit 1961, bleef nog enkele decennia staan, als onderdeel van Hoog Catharijne. Met de verbouwing van Hoog Catharijne werd dit gebouw in 2013 gesloopt.[6]
Gebruik
In de Jaarbeurs vinden beurzen plaats zoals onder andere de Vakantiebeurs, het Boekenfestijn, KreaDoe, de 50PlusBeurs en de Motorbeurs. Evenementen zijn concerten en dancefeesten als Trance Energy en Thunderdome. Daarnaast wordt de Jaarbeurs bij grote treinstoringen gebruikt als noodopvang. Bijzondere activiteiten uit het verleden waren onder meer A Flight to Lowlands Paradise, het pausbezoek, de HCC-dagen en diverse nevenactiviteiten bij de Tourstart in 2015.
Bioscoop
In 2016 is Kinepolis geopend naast de Jaarbeurs. Tegelijk met de bouw van de bioscoop is ook een gedeelde horecavoorziening gebouwd die zowel door bioscoop- als beursbezoekers kan worden gebruikt.
Toekomst
Als onderdeel van de vernieuwing van het stationsgebied verandert het terrein van Jaarbeurs vanaf eind 2014 sterk. De Centrumboulevard zal dwars over het terrein lopen vanaf het Merwedekanaal tot het Vredenburg. Aan de Croeselaan wordt in 2015 een megabioscoop gebouwd. Aan het Veemarktplein komen een hotel/woontoren en het gebouw Wonderwoods , een vertikaal bos van architect Stefano Boeri, beide rond de 90 meter hoog. De inzet van de gemeente Utrecht is dat de jaarbeurs haar activiteiten op een kleiner deel van het terrein concentreert waardoor de gemeente het vrijkomende deel beschikbaar krijgt voor herontwikkeling.[7]
Afbeeldingen
-
Affiche voor de tweede editie van de Jaarbeurs.
-
Verdwenen Fruithal en Korenbeurs
-
Beursdag
-
Zalen van de Jaarbeurs worden ook gebruikt als noodopvang, zoals hier tijdens een grote treinstoring. Het Rode Kruis plaatst veldbedden.
-
Jaarbeurs 2014
Externe links
- Officiële website
- Foto's van de Fruithal en Korenbeurs - Het Utrechts Archief
- Foto's van de Jaarbeursgebouwen - Het Utrechts Archief
- Archief van de Jaarbeurs - Het Utrechts Archief
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Jaarbeurs Utrecht op Wikimedia Commons.
Bronnen en/of noten
|
