Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Isaac Marcus Calisch
Isaac Marcus Calisch (meestal bekend als I. M. Calisch; Amsterdam, 10 april 1808 – Amsterdam, 31 december 1884) was een Nederlands onderwijzer en lexicograaf. Calisch heeft bijgedragen aan het veld van de lexicografie. Hij was een voorloper van Van Dale.
In zijn jongere jaren publiceerde hij enkele dichtstukken. Zijn gedicht Aan den koning, geïnspireerd door het officieuze Nederlandse volkslied Wien Neêrlands bloed van Johann Wilhelm Wilms, werd door Anton Berlijn bewerkt voor koor en orkest. Ook schreef hij een Élégie sur la mort du célèbre Felix Mendelssohn Bartholdy, die door Bernhard Koch op muziek gezet werd voor mezzosopraan en bariton met koor en groot orkest.
Hij was directeur van een eigen school. Calisch schreef Beginselen der Nederduitsche Spraakkunst (Amsterdam, 1840), verder Franse, Engelse en Duitse woordenboeken, veel vertalingen, onder anderen van Victor Hugo (De ellendigen, 1862, De man die lacht, 1869, en Drie en negentig, 1874) en Otto von Corvin-Wiersbitsky (De Tachtigjarige Oorlog der Nederlanders tegen de Spaansche overheersching, 1842-1848), verhandelingen, bijdragen in tijdschriften en jaarboekjes.
Zijn werkzaamheid als lexicograaf was veelomvattend en vruchtdragend, zowel door de nieuwe uitgaven van het door zijn vader uitgegeven Fransch-Hollandsch en Hollandsch-Fransch woordenboek als door woordenboeken in de vier talen en afzonderlijk Duits en Engels. Het laatste, zeer breedvoerig en beredeneerd bewerkte, Nieuw woordenboek der Nederlandsche taal (1864) van I. M. en N. S. Calisch was de basis voor het bekende woordenboek Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse Taal van Johan Hendrik van Dale en werd door deze zeer geroemd. Calisch heeft niet dezelfde mate van bekendheid bereikt als Van Dale.
Zijn neef en zwager Nathan Salomon Calisch was een medewerker aan al zijn woordenboeken.[1][noot 1]
Hij was een toonaangevende persoonlijkheid en spreker in het door Nederlandse Joden gestichte literaire genootschap Tot Nut en Beschaving dat van 1806 tot 1881 bestond.
Verwijzingen
- º Jan Posthumus, De lexicografische activiteiten van de familie Calisch, in: Voortgang, Jaargang 25 (2007), p. 159
Noten
- º Er bestond heel wat verwarring over hun familierelatie sinds ze in Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek als ’broeders’ werden beschreven. In het voorwoord van de vijfde druk (1887) van de Nouveau Dictionnaire Français-Hollandais et Hollandais-Français herdacht Nathan Salomon het overlijden van zijn ’diep betreurde behuwdbroeder en vriend’ (d.w.z. de in 1884 gestorven Isaac Marcus).
Q3154755 (reasonator)