Ichthus

Ichthus, ook getranscribeerd als ichthys, is het Oudgriekse woord voor ’vis’ (ἰχθύς). Het ichthus-symbool is een gestileerde schets van een vis, bestaande uit twee elkaar kruisende boogstukken, waarvan de uiteinden aan één kant (gewoonlijk aan de rechterkant) buiten het kruisingspunt uitkomen als ’staart’ van de vis.

Het woord (ἰχθύς (in kapitalen ΙΧΘΥΣ) zou in het vroege christendom een acroniem zijn geweest voor de zin Iēsous Christos, Theou Yios, Sōtēr (Ἰησοῦς Χριστὸς Θεοῦ Ὑιὸς Σωτήρ): „Jezus Christus, Gods Zoon, Redder”.

Volgens de legende tekenden vroege christenen in vervolgingstijd met een staf een halve boog in het zand. Wanneer de andere persoon het teken vervolledigde door ook een halve boog te tekenen, wisten zij dat zij onderling te vertrouwen waren. Historische bewijzen voor deze legende zijn er niet.

Tegenwoordig wordt het symbool door bepaalde christelijke strekkingen gebruikt als ’bumpersticker’.

Het is niet duidelijk vanaf wanneer dit door christenen als symbool werd gebruikt, maar Augustinus geeft in zijn Civitate Dei de bovenstaande uitleg dat het woord een acroniem is van Iēsous Christos, Theou Yios, Sōtēr.^[1]

In de vierde eeuw was ook het symbool in gebruik van een wiel met acht spaken (’zonnewiel’) dat in verband werd gebracht met het vissymbool door de letters van het woord ΙΧΘΥΣ) over elkaar te schrijven.^[2]

Clemens van Alexandrië bespreekt in zijn werk Pedagogos een aantal symbolen die door christenen werden gebruikt: een duif, die staat voor de duif die werd losgelaten uit de Ark van Noch en voor de heilige geest; een schip, dat symbool staat voor de kerkgemeenschap; een anker, dat de hoop voorstelt; en een vis, die Jezus Christus symboliseert.^[3]