Hulp:Bewerken

Deze pagina geeft uitleg over hoe Wikisage werkt. Meedoen is erg gemakkelijk en vooral een kwestie van gewoon beginnen. Fouten maken is niet erg: deze zijn gemakkelijk weer te herstellen. Gewoon doen dus! Je kunt het werken met Wikisage eerst veilig uitproberen in de ’speeltuin’.

Deze pagina bevat korte informatie over het aanmaken van een nieuwe link, een nieuwe paragraaf en een nieuwe regel. Verder lees je over het inspringen van tekst, over stijl, linken, lijsten en labels maken, subpagina's, tabellen, speciale tekens en het wijzigen van een paginatitel.

Zie voor specifieke hulppagina's onderaan deze pagina onder Zie ook.

Bewerken

Wikisage werkt met een eenvoudig basisprincipe. Klik op het tabblad 'bewerken' bovenaan op een pagina en je komt op een pagina met een bewerkingsvenster waarin de inhoud van die pagina staat. Typ je tekst en controleer deze bewerking door op 'Bewerking ter controle bekijken'. Wanneer je de bewerking zo goed vindt en je er klaar mee bent, kun je op de knop 'Pagina opslaan' ernaast klikken.

Noten:

• Niet ingelogde gebruikers kunnen een pagina niet opslaan. Het is noodzakelijk om te registreren en in te loggen om een pagina te kunnen bewerken en opslaan.
• Om automatische spam-accounts te vermijden, moeten nieuwe gebruikers eerst een periode van 48 uur (2 dagen) geduld oefenen voor ze hun eerste bewerking kunnen opslaan.
• Om de bewerkte pagina definitief op te slaan, moet je in sommige gevallen bovenaan op de pagina nog een vraagje beantwoorden. Ook dit dient om vervelende spam te vermijden. Als je het antwoord niet dadelijk weet, gebruik dan snel even een zoekmachine.

De samenvatting invullen

In het tekstveld achter 'Samenvatting' geef je kort aan wat je gewijzigd hebt (en dus geen artikelsamenvatting van wat je hebt geschreven). Wanneer je een nieuw artikel aanmaakt, volstaat als samenvatting dus 'nieuw'. Wanneer je tekst overneemt van een ander wiki-project om deze hier verder te bewerken, is het fair wanneer je hier aangeeft waar de tekst vandaan komt. Gebruik hiervoor best een 'permalink'.

Wat je invult als 'samenvatting' van de bewerking blijft zichtbaar onder het tabblad 'geschiedenis' van het artikel, in het overzicht van de Recente wijzigingen (knop links naast het artikel), maar ook op je eigen pagina met eigen bijdragen (link uiterst rechtsboven, naast 'afmelden').

Waar vind ik een permalink in een wiki? Klik op het tabblad geschiedenis (of typ alt-h) Je ziet een lijst verschijnen met versies van het artikel, met de datum en het uur van de bewerking. Als je op de datum klikt, verschijnt die versie van het artikel op het scherm. In de titelbalk staat dan de permalink. (Die eindigt gewoonlijk op het woordje &oldid= gevolgd door een cijfer.) Kopieer de permalink van de artikelversie die je gebruikt en kleef deze in het tekstveld 'Samenvatting'. Je kan ook nog de datum van die bewerking en de voornaamste bewerkers in de samenvatting vermelden.

Links toevoegen

Zie Hulp:Gebruik van links voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Artikelen in Wikisage vallen op door hun grote hoeveelheid links. Woorden en tekstfragmenten die bij het bewerken zijn voorzien van twee [[vierkante haken]] worden links naar andere artikelen in Wikisage, of zijn het uitgangspunt voor weer nieuwe artikelen. Wordt de link in het blauw weergegeven, dan is er al een artikel met die naam op Wikisage. Een link in rode letters betekent dat dit artikel momenteel nog niet bestaat. (Of heb je een schrijffout gemaakt?)

Het is mogelijk om een alternatieve tekst op te geven die moet verschijnen in plaats van de naam van het artikel, door deze tekst na een | te plaatsen: [[Sacharose|zoet poeder]] verschijnt als zoet poeder. Voor meervouden, bijvoorbeeld [[hond]]en, is dit vaak niet nodig.

Bestanden, foto's en illustraties

Zie Hulp:Gebruik van bestanden voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Je kan bestanden (zoals foto's en geluidsfragmenten) uploaden naar Wikisage.

Heb je ergens op het web een toepasselijke, rechtenvrije illustratie gevonden, of heb je zelf een geschikte (rechtenvrije) illustratie tot je beschikking, aarzel dan niet deze in een artikel te plaatsen. Als je een foto in hoge resolutie hebt, kun je die zo uploaden en die dan als een klein bestand laten weergeven.

1. download de illustratie naar een bestand op je eigen computer;
2. klik op Bestand uploaden in de kolom onder het Wikisage-logo;
3. ga naar het veldje onderaan de tekst;
4. klik 'browse' of 'blader' en kies uit het menu het bestand (bijv. bestand.jpg) dat je van je eigen computer wilt uploaden;
5. belangrijk hierbij is dat je de licentie selecteert die van toepassing is, waarmee de auteursrechtelijke status van het bestand duidelijk is. Er mogen alleen bestanden geüpload worden met een vrije licentie, zoals de toegelaten licenties van Creative Commons of publiek domein.

   UPLOAD ALLEEN AFBEELDINGEN VOORZIEN VAN EEN VRIJE LICENTIE!

6. klik Bestand uploaden.
7. Is het uploaden gelukt, dan staat de illustratie op de wiki-server.
8. Ga naar je artikel en voeg als volgt je foto in (met kader):
     [[Bestand:bestand.jpg|thumb|korte beschrijving]]
   of met frame, het bestand rechts van de tekst, en het bestand verkleind (uitgedrukt in PX, pixels):
     [[Bestand:bestand.jpg|thumb|rechts|250px|korte beschrijving]]
   of (links uitgelijnd):
     [[Bestand:bestand.jpg|thumb|links|250px|korte beschrijving]]
   of (zonder kader)
     [[Bestand:bestand.jpg|rechts|korte beschrijving]].
9. Klaar. Meer details over het invoegen van bestanden op pagina's zijn te vinden op Hulp:Gebruik van bestanden.

Geluid

Zie Hulp:Gebruik van geluid voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Aanklikbare geluidsfragmenten opnemen in de tekst gaat met:

[[media:OGG-vorbis_geluidsfragment.ogg|linknaam]] of

[[media:MIDI-bestand.mid|linknaam]]

Nieuwe pagina

Zie Hulp:Nieuwe pagina aanmaken voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Er zijn verschillende manieren om een nieuwe pagina te beginnen. Wil je direct beginnen? Typ de naam in van het nieuwe artikel en druk op de knop:

<inputbox> type=create buttonlabel=Start nieuw artikel </inputbox>

Zie ook het voorbeeldartikel.

Een nieuwe alinea beginnen

Een nieuwe alinea begin je door tweemaal op de Enter- of Return-toets te drukken. Druk je slechts eenmaal, zoals hier, dan heb je geen nieuwe alinea (zoals je ziet, of juister gezegd zoals je niet ziet :-), want je kan niet zien wat er niet is - behalve als je op de bewerkingspagina kijkt).

Nieuwe regel / alinea

Een nieuwe alinea begin je door een regel leeg te laten.

Code:
Dit is
<br />de juiste manier
<br />om een nieuwe regel te beginnen.

Resultaat:
Dit is
de juiste manier
om een nieuwe regel te beginnen.

Merk echter op dat in Wikisage meestal de voorkeur gegeven wordt aan een nieuwe alinea.

Code inspringen:
:Deze tekst is ingesprongen.
::Deze tekst is nog meer ingesprongen.
:::Wie weet hoe ver we zo kunnen inspringen?

Resultaat:

Deze tekst is ingesprongen.

Deze tekst is nog meer ingesprongen.

Wie weet hoe ver we zo kunnen inspringen?

Deze regel is ingesprongen met behulp van één spatie, maar omdat er normaal nooit een spatie gebruikt wordt aan het begin van een regel, verschijnt deze als een spatie in een lettertype met vaste breedte, zoals "Courier".
Met andere woorden, als je een paragraaf begint met één of meer spaties, wordt de tekst ingesprongen en wordt weergegeven in een lettertype met een vaste breedte. Dit kan vooral nuttig zijn bij teksten en lijsten die door tabulatie uitgelijnd moeten zijn.
Merk ook op dat ingesprongen tekst met spaties doorloopt aan de rechterkant van het scherm, begin dus een nieuwe regel als je tekst breder is dan je scherm.

In dit blok loopt de tekst niet door, omdat hier rekening werd gehouden met de breedte van het
scherm. Op de plek waar je de zin wilt laten 'teruglopen', geef je gewoon een enter of return
en typt éérst een spatie voor je de zin verder schrijft.

Opmaak

De eenvoudigste manier om je tekst vet te drukken of te cursiveren is met behulp van de knoppenbalk boven het bewerkingsvenster. Het kan ook met plaatsen van je tekst tussen rechte apostrofs, waarbij twee apostrofs '' in een cursief lettertype resulteert en drie apostrofs in een vet lettertype. Met vijf apostrofs is de tekst cursief en vet. Maar vergis je niet met het aantal apostrofs, of je krijgt onverwachte resultaten!

Zie voor uitvoerige beschrijving Hulp:Tekstopmaak.

Lijsten

Genummerde lijsten maak je met het #-teken.

Code genummerde lijst:
#Onderwerp één
#Onderwerp twee
##Subonderwerp één
##Subonderwerp twee
#Onderwerp drie, enz.

#Onderwerp één (vanwege overgeslagen regel)

Resultaat:

1. Onderwerp één
2. Onderwerp twee
   1. Subonderwerp één
   2. Subonderwerp twee
3. Onderwerp drie, enz.

1. Onderwerp één (vanwege overgeslagen regel)

Code met vette stippen:

*Een onderwerp (een sterretje voor de tekst)
* Nog een onderwerp (een sterretje en een spatie)
**Je kunt a.h.w. stippen binnen de stippen zetten (twee sterretjes)
*** Drie sterretjes. Nou ja, zo kun je wel doorgaan!

Resultaat:

• Een onderwerp (een sterretje voor de tekst)
• Nog een onderwerp (een sterretje en een spatie)
  • Je kunt a.h.w. stippen binnen de stippen zetten (twee sterretjes)
    • Drie sterretjes. Nou ja, zo kun je wel doorgaan!

Codes door elkaar:

* Eerste punt
*# Subpunt 1
*# Subpunt 2
*#* Subsubpunt 2a
::: volgende alinea in subsubpunt 2a

Resultaat:

• Eerste punt
  1. Subpunt 1
  2. Subpunt 2
     • Subsubpunt 2a

volgende alinea in subsubpunt 2a

Code voor definitielijsten m.b.v. spaties aan weerszijden van de dubbele punt:

;Encyclopedie : Handig naslagwerk
;Open Source : Een projectmatige manier van werken waarbij iedereen veranderingen aan mag brengen in het project
;Wikisage: Een open source encyclopedie

Resultaat:

Encyclopedie

Handig naslagwerk

Open Source

Een projectmatige manier van werken waarbij iedereen veranderingen aan mag brengen in het project

Wikisage

Een open source encyclopedie

Zie voor uitvoerige beschrijving Hulp:Tekstopmaak.

Horizontale strepen

Je kunt een horizontale streep trekken door vier of meer scheidingsstreepjes horizontaal achter elkaar te typen: ---- en dan krijg je dus een streep:

---

Wiki en HTML

Je kunt ook (de meeste) HTML-codes gebruiken. Maar als er ook een mogelijkheid in Wiki is, hebben we dat liever.

Als je wilt dat Wiki-syntaxis of HTML-opdrachten niet geïnterpreteerd worden, gebruik je <nowiki>. Bekijk de bewerkingspagina van deze pagina voor voorbeelden.

  Wikibooks: Handboek MediaWiki: Wikitekst en HTML

Tabellen

Zie Hulp:Gebruik van tabellen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Speciale tekens

Zie Hulp:Speciale tekens voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Wellicht moet je heel dikwijls gebruikmaken van speciale tekens, zoals deze: ü À α
Zie Hulp:Tekstopmaak voor hoe het wel en hoe het niet moet. Je kunt ^superscript en _subscript toepassen en je kunt het lettertype beheren: grootte en kleur!

• f(x) = a₀ + a₁x₁ + a₂x₂² + a₃x₃³

• f(x) = a₀ + a₁x₁ + a₂x₂² + a₃x₃³

Doorverwijzen

Zie Hulp:Redirect en Hulp:Doorverwijzen voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.

Als je de bezoeker van een bepaalde pagina wilt doorverwijzen naar een andere pagina (naar een pagina met een betere titel, bijvoorbeeld), dan typ je daarvoor het commando #REDIRECT [[nieuwe paginatitel]] op de bovenste regel van het bewerkingsveld. Zie bijvoorbeeld de pagina computers (je kunt daar onderaan op 'deze pagina bewerken' klikken en kijken hoe het gedaan is). Ben je op de pagina met de nieuwe titel ('computer') en wil je de geschiedenis van de oude pagina bekijken, klik dan op de link "(Doorverwezen vanaf Computers)", bovenaan.

Naast deze manier van doorverwijzen zijn er nog diverse manieren om mensen door middel van tekstlinks door te verwijzen naar één of meer artikelen.

In de speeltuin kun je al deze dingen oefenen! Maar je kunt natuurlijk ook meteen aan de slag gaan! Voel je vrij en ga je gang. Een handige schematische weergave van het bovenstaande en meer vind je op Hulp:Tekstopmaak.

Inhoudsopgave

Zoals bovenaan op deze pagina te zien is, verschijnt automatisch een inhoudsopgave indien het artikel meer dan 3 koppen bevat, tenzij iemand dat heeft uitgezet in de 'Voorkeuren'. De inhoudsopgave kan worden uitgezet door onderin het artikel {{Inhoud verbergen}} of __NOTOC__ neer te zetten.

Ook kunnen dan de verschillende secties van een artikel apart worden bewerkt, door een linkje met '[bewerken]' aan de rechterzijde van de pagina. Dit kan worden uitgezet door het commando __NOEDITSECTION__.

Een inhoudsopgave van een heel artikel of aleen een hoofdstuk kan expliciet op een bepaalde plek aangemaakt worden met het sjabloon {{Inhoud}} of het commando __TOC__.

Categorieën

Op veel pagina's tref je onderaan een Categorieën-link aan. Dit betekent dat de pagina op één of meer lijsten met pagina's over vergelijkbare onderwerpen staat. Raadpleeg voor meer uitleg hierover Hulp:Gebruik van categorieën.

Woordenboekinformatie

Regelmatig tref je onderaan een pagina een link aan naar het WikiWoordenboek, de Wiktionary. Je kunt een dergelijke link toevoegen door {{wikt|woord}} op de pagina toe te voegen.

Zie ook het sjabloon.

Overig

Commentaar

Je kunt in de bewerkingspagina commentaartekst toevoegen, zonder dat dit commentaar zichtbaar is in het artikel. In de bewerkingspagina typ je:

De Definitie van Katten: <!-- Eigenlijk houd ik niet van katten --> De kat is een dier.

Resultaat:

De Definitie van Katten: De kat is een dier.

Gebruik commentaar bijvoorbeeld om anderen te wijzen op opmaaktechnische valkuilen of om te waarschuwen dat een pagina voor vandalisme vatbaar is (een soort bewerkingswaarschuwing), maar wees spaarzaam hiermee.

Zoeken

Voor meer informatie over zoeken op Wikisage: zie Hulp:Zoeken. Als de server overbelast is, is de interne zoekfunctie vaak tijdelijk niet beschikbaar.

Ondertekening

In discussies op overlegpagina's is het gebruikelijk om je teksten te ondertekenen:

• met drie tildes (~) voeg je je gebruikersnaam in: ~~~ wordt Mendelo
• met vier tildes voeg je je gebruikersnaam en de datum en tijd in: ~~~~ wordt Mendelo 15 nov 2024 08:23 (CET)
• vijf tildes leveren alleen datum en tijd op: ~~~~~ wordt 15 nov 2024 08:23 (CET)

Artikelen worden niet ondertekend; die worden immers door een groot aantal gebruikers gezamenlijk geschreven. Uit de 'geschiedenis' is op te maken wie daar op welk moment aan heeft bijgedragen.

Zie ook

• Hulp:Hoe kan ik meedoen?, ook voor inspiratie
• Hulp:Veelgestelde vragen