Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Hondsrug
De Hondsrug is een zandrug in Drenthe en Groningen die zich van Emmen tot de stad Groningen uitstrekt. Hij maakt deel uit van een groter geheel van zandruggen en stroomdalen in Drenthe en Groningen dat wel het Hondsrugsysteem wordt genoemd.
De Hondsrug heeft een lengte van 70 km en een gemiddelde hoogte van 20 meter boven NAP. Niettemin is het grootste deel van de Hondsrug slechts enkele meters hoger dan de omliggende 'dalen'.
Het (toenmalige) dorp Groningen ontstond in de Karolingische tijd op het noordelijke uiteinde van de Hondsrug. De noordelijkste 'heuvel', zo'n 9 meter boven NAP, is duidelijk te zien in de Herestraat. Vandaar dat de zijstraat op het hoogste punt Hoogstraatje heet.
De zuidelijkste top is het Haantjeduin bij Emmen, tegelijk met z'n 26,5 m boven NAP het hoogste natuurlijke punt van Drenthe.
Ontstaan
De Hondsrug is de meest prominente rug in een complex van meerdere parallel lopende, langgerekte ruggen. Tegenwoordig worden de Hondsrug en de parallel lopende ruggen beschouwd als zogeheten megaflutes[1]. Deze kaarsrechte subglaciale ruggen zijn onder een ijsstroom van een ijskap gevormd, in de voorlaatste ijstijd (het Saalien). De ruggen bestaan uit door het landijs meegevoerde keileem, maar ook uit oudere afzettingen uit het Elsterien.
Oudere hypotheses gingen ervan uit dat de Hondsrug beschouwd kan worden als een stuwwal. Aanwijzingen voor stuwing zijn echter slechts gevonden in het zuidelijk deel van Hondsrug, bij Emmen. Gezien de kaarsrechte vorm van de ruggen ligt het meer voor de hand om de Hondsrug als een complex van megaflutes te beschouwen. In een andere visie werd verondersteld dat tektonische activiteit ten grondslag lag aan het voorkomen van de ruggen in het landschap. In de diepe ondergrond aanwezige oude breuken zouden recentelijk gereactiveerd zijn, waar dan bij verschuivingen langs deze breukvlakken de ruggen werden gevormd. Uit seismisch onderzoek zijn echter geen resultaten gebleken die wijzen op de aanwezigheid van breuken in de ondergrond die overeenkomen met de ligging van de ruggen aan de oppervlakte.[2]
De naam
De naam zou een verbastering zijn van Hunze-rug. De rivier de Hunze loopt ten oosten van de zandrug. Voor de 19e eeuw werd de Hondsrug ook wel aangeduid met de naam Bisschopsrug.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- (en) Van Balen, R.T., Houtgast, R.F. & Cloetingh, S.A.P.L.; 2005: Neotectonics of The Netherlands:a review. Quaternary Science Reviews ,24: 439–454
- (en) Benn, D.I. & Evans, D.J.A; 2005: Glaciers & Glaciations, Arnold
- (nl) Berendsen, H.J.A.; 2005: Landschappelijk Nederland, Van Gorcum
