Herodes de Grote

Herodes I, bijgenaamd de Grote, was een vazallenkoning onder de Romeinen over delen van Judea.

Leven

Zijn naam als Romeins burger was Gaius Iulius Herodes. De naam de Grote waaronder hij nu meestal bekend is, is gezien zijn reputatie wellicht een gevolg van lege vleierij. Zijn regering wordt gewoonlijk gedateerd van 40 v.Chr. tot 4.v.Chr.^[1]

Geraadpleegd op 18 augustus 2020.</ref>

Na de dood van Herodes verdeelden de Romeinen zijn koninkrijk onder drie van zijn zonen en zijn zus: Archelaüs werd etnarch van Judea, Samaria en Idumea; Herodes Antipas werd tetrarch van Galilea en Perea; Filips werd tetrarch van gebieden ten noorden en oosten van de Jordaan; en Salomé I kreeg een toparchie met de steden Javne, Asjdod en Fasaelis.

Herodes I was een zoon van Antipater de Idumeeër (Edomiet),^[2] die procurator van Judea was. Herodes de Grote bevorderde graag het fictieve verhaal dat zijn familie afstamde van een beroemde Babylonische jood.^[3] De Idumeeërs ofte Edomieten ondergingen tegen het einde van de tweede eeuw v.Chr. een dwangsbekering door Johannes Hyrcanus, zodat zij in bepaalde mate als Joden werden beschouwd, maar de oude tegenstellingen tussen de Joden als volk en de Idumeeërs bleven bestaan.

Op vijfentwintigjarige leeftijd werd Herodes door zijn vader tot prefect van Galilea benoemd. Herodes toonde al snel dat hij ten koste van alles de Romeinen wilde plezieren.

Herodes maakte korte metten met vrijbuitersbenden in zijn gebied die heidense steden hadden aangevallen en karavanen hadden beroofd. Hoewel de joodse wet in die tijd zelfs het laagste soort misdadiger het recht toekende op berechting door het Sanhedrin, en alleen deze rechtbank de bevoegdheid had om de doodstraf uit te spreken, stoorde Herodes zich daar niet aan en liet zelf executies uitvoeren.

Van de Romeinen kreeg hij alle lof voor deze verschuiving van de rechterlijke macht, maar het maakte de joden woedend die zagen wat dit voor gevolgen zou hebben. Door druk uit te oefenen op de zwakke hogepriester Hyrcanus II kregen zij de toelating om Herodes te dagvaarden voor het Sanhedrin. Hoewel Herodes in religieus opzicht onder deze rechtbank stond, toonde hij wie de baas is door zich in koninklijk paars te kleden en een imponerende bewaker mee te brengen. Hij excuseerde zich in geen enkel opzicht voor de voor de executies die hij had laten uitvoeren. In de plaats daarvan bracht hij een brief mee van Sextus Caesar, gouverneur van Syrië, waarin Hyrcanus werd bedreigd met ernstige gevolgen indien Herodes niet zou worden vrijgesproken. De rechters durfden geen woord te zeggen om Herodes te veroordelen. Alleen Sjemaja stond op en waarschuwde hen, dat als zij Herodes zouden vrijlaten, hij zeker zou terugkomen om het hen betaald te zetten.

Hyrcanus verdaagde de zitting tot de volgende dag en beval Herodes aan om Jeruzalem ’s nachts in het geheim te verlaten. Herodes vertrok naar Sextus Caesar, die hem tot prefect van Coele-Syrië benoemde. Herodes verzamelde daarop een leger en rukte op tegen Jeruzalem om het Sanhedrin te straffen, maar zijn vader en zijn broer Fasaël kunnen zijn wraakplannen afremmen.

Het jaar 40 v.Chr. was het keerpunt in Herodes’ leven. Met de hulp van de Parten, die in dat jaar Syrië innamen, werd Antigonus tot koning van Palestina uitgeroepen. Fasael werd in een hinderlaag gelokt en gedwongen om zelfmoord te plegen. Herodes ontsnapte aan een gelijkaardig lot door te vluchten. Na grote ontberingen en gevaren te hebben doorstaan, slaagde hij erin het fort van Masada te bereiken, waar hij zijn familie onder de hoede van zijn broer Jozef achterliet. Na een vergeefse poging om hulp te krijgen van de Nabateeërs van Petra, begaf Herodes zich naar Alexandrië. Daar bood Cleopatra hem een generaalschap in haar leger aan, maar hij weigerde dit en ging, alle gevaren trotserend, naar Rome. De triumvir Octavianus en Antonius werden overtuigd van Herodes, en beiden zetten ze zich voor de Senaat in om Herodes het koningschap te laten geven. Aan het einde van de zitting ging Herodes met Antonius en Octavianus en voorafgegaan door de consuls, naar de Capitolinus om dank te brengen aan de Romeinse goden.

Datering

De traditioneel aangenomen datum voor het overlijden van Herodes de Grote in het jaar 4 v. Chr. werd voorgesteld door Emil Schürer in 1896. Zowat honderd jaar lang werd dit door historici als consensus aanvaard zonder veel tegenspraak. Sinds het midden van de jaren 1960 kwamen verschillende tegenwerpingen op tegen deze zienswijze. Jack Finegan stelde in zijn Handbook of Biblical Chronology voor dat Herodes in 1 v. Chr. overleed.^[1]

Verwijzingen

↑ ^1,0 ^1,1 Steinmann, Andrew E., When Did Herod the Great Reign? Novum Testamentum, vol. 51, no. 1, 2009, p. 1–29. Koninklijke Brill, Leiden. JSTOR, http://www.jstor.org/stable/25442624. doi: 10.1163/156853608X245953.
º Josephus, "Bel. Jud.", I, vi, 2
º Josephus, Ant., XIV, i, 3