Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Herfstkleuren
Herfstkleuren zijn een fenomeen dat bij vele bladwisselende bomen en struiken voorkomt. De kleur van de bladeren van veel bomen en struiken verschuift in de herfstmaanden gedurende enkele weken langzaam van hun gebruikelijke groene kleur naar een mooie reeks kleuren, die variëert van geel, oranje tot rood en bruin. Aan het einde van deze periode vallen de bladeren.
Scheikundige achtergrond
In de herfst kan bij sommige planten-, struik- en boomsoorten het blad verkleuren naar geel (goudkleurig), oranje of rood (blauwe bes) en bruin. Doordat bij lage temperatuur in de herfst het chlorofyl in de bladgroenkorrels wordt afgebroken worden aanwezige pigmenten zichtbaar. Xantofylen maken een gele-, carotenoïden een oranje-, anthocyaninen een rode- en de tanninen een bruine kleur zichtbaar.
Bladval
Bladval in de herfst wordt voorafgegaan aan veranderingen in de weefsels aan of in de bladbasis. In de altijd al aanwezige afscheidingslaag (abscissielaag), die uit korte cellen met zwak verdikte wanden bestaat, ontstaat door frequente celdelingen een laag baksteenvormige cellen. Vervolgens kan bladval op drie verschillende manieren veroorzaakt worden:
- door het oplossen van de middenlamellen van de cellen of
- door het oplossen van wanden en cellen of
- door de vorming van een kurklaagje door de bladsteel.
De nieuw gevormde beschermende laag isoleert het blad van de stengel. Onder deze laag vindt periderm-(uitwendig bedekkingsweefsel en te vergelijken met de epidermis)vorming plaats en worden door de productie van gom de vaten (xyleem en floeem) afgesloten.
Toerisme
Het fenomeen staat in het Engels bekend als fall colors en autumn colors. In sommige gebieden van de Verenigde Staten (vooral New England) en Canada levert het zogenaamde leaf peeping-toerisme in de periode tussen het begin van het herfstkleurenseizoen en het tijdstip wanneer de herfstbladeren uiteindelijk naar beneden vallen een belangrijke bijdrage aan de lokale economie.
Vrije mediabestanden over Herfstkleuren op Wikimedia Commons