Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Henotikon
Het Henotikon („eenheid”; Grieks: ἑνωτικόν henōtikón) was een christologisch document dat in 482 werd uitgevaardigd door de Oost-Romeinse keizer Zeno, met de bedoeling de theologische geschillen te overbruggen die bestonden tussen de orthodoxe aanhangers van de beslissingen van het Oecumenische Concilie van Chalcedon (451) en de monofysieten (miafysieten), die voornamelijk actief waren in de provincies in de Romeinse Oriënt.
De beslissingen van Chalcedon werden niet afgewezen, maar vrijwel genegeerd: het ware geloof werd in het Henotikon gedefinieerd op basis van de Concilies van Nicea (325), Constantinopel (381) en Efeze (431).
Geen van beide strekkingen was tevreden over deze compromisformulering. De kerkleiders van alle zijden namen er aanstoot aan dat de keizer zich zo met de kerkzaken bemoeide. Na twee jaar veroordeelde Felix III, bisschop van Rome, het Henotikon en excommuniceerde Acacius van Constantinopel. Acacius op zijn beurt schrapte de naam van Felix uit de diptieken, waardoor het acaciaans schisma een feit werd. De excommunicatie van Acacius werd in Constantinopel grotendeels genegeerd, zelfs na diens dood in 489.
Keizer Zeno stierf in 491. Zijn opvolger, Anastasius I, stond welwillend tegenover de niet-chalcedonianen, maar hij accepteerde het Henotikon. Anastasius was niet populair vanwege zijn miafysitische overtuigingen. Vitalianus, een chalcedoons generaal, probeerde de keizer in 514 van de troon te stoten, maar faalde. Anastasius probeerde het schisma met bisschop Hormisdas van Rome op te lossen, maar dit mislukte toen Anastasius weigerde de excommunicatie te erkennen van de inmiddels reeds overleden Acacius. Generaal Vitalianus probeerde de keizer voor de tweede keer omver te werpen, maar hij werd verslagen door loyale officieren van de keizer.
Het schisma werd formeel opgelost in 519, toen keizer Justiunus inging op de voorwaarden die Rome had gesteld door de excommunicatie van Acacius te erkennen. De kerken van Rome en Constantinopel werden herenigd, maar de patriarchaten van Alexandrië, Antiochië, en Jeruzalem, splitsten in een chalcedoonse en een niet-chalcedoonse bisschopszetel.