Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Henna
Henna (Lawsonia inermis, Syn: Lawsonia alba (L.) Lam, Lawsonia spinosa L.) is de enige soort van het monotypische geslacht Lawsonia. Het behoort tot de tak van de Lagerstroemiinae van de stam Nesaeeae binnen de kattenstaartfamilie (Lythraceae). Het geslacht is vernoemd naar de schotse arts en mineraloog Isaac Lawson.
Beschrijving
Henna is een bladverliezende struik. Vaak wordt deze 1 tot 2 m groot; de maximale grootte is rond de 8 meter.
Oudheid
Reeds in de oudheid gebruikt men henna om de huid te beschilderen voor cosmetische of rituele doeleinden. Men vindt sporen terug van henna op de archipel van de Cycladen. In Egypte werden met henna beschilderde mummies gevonden, zoals de mummie van farao Ramses II.
Bij de Grieken had de hennastruik of -boom de naam κύπρος (kypros). Men bereidde uit de hennabloesems een welriekende olie.[1] De Romeinen namen de Griekse benaming over. Plinius de Oudere vermeldt de plant en de olie in zijn Naturalis historia onder de naam cypros.[2] Het olie wordt door Plinius oleum cyprinum genoemd. In de middeleeuwen kwamen middellatijnse termen op zoals Alcanna, Alchenna e.a.[3]
Met Alkanna kon men echter behalve de Lawsonia inermis ook een andere plant bedoelen, Alkanna tinctoria, die ook gebruikt wordt bij de kleurstofwinning.
Alkanna en de in het hedendaags Nederlands gebruikelijke naam henna zijn beide afgeleid van het Arabische الحناء (al-ḥinnāʾ), in het Turks kına.
Gebruik
In India, het Nabije Oosten en Noord-Afrika wordt henna ook nu nog gebruikt voor lichaamsversieringen aan handen en voeten bij feestelijkheden zoals een bruiloft of ter gelegenheid vann een besnijding.
Henna kan gebruikt worden om ceratinehoudende stoffen zoals wol of zijde te kleuren.
De bladeren van de hennastruik worden fijngemalen tot een groen poeder. Het toevoegen van een licht zuur zoals citroensap activeert de rode kleurstof (Lawsone). De rode kleurstof zet zich vast in de dode huidcellen van de opperhuid.
Veilige, natuurlijk, traditionele henna pasta is gemaakt van pure hennabladeren, citroensap, en pure essentiële oliën. Henna is een groen/bruin plantenpoeder. Natuurlijke henna is nooit zwart.
Mode
In de jaren 1960 en ’70 werd henna gebruikt door de hippies, die er hun haar mee verfden. Aan het eind van de jaren 1990 werden hennaschilderingen in de mode gebracht door sterren als Madonna. In 1998 trad zij in de videoclip van haar nummer Frozen op met huidbeschilderingen, de zogenaamde henna-tatoeages.
Kweek
Het is niet duidelijk in welke streek de hennastruik oorspronkelijk in het wild voorkwam. De struik of boom, die maximaal 4 meter hoog wordt, groeit enkel in een warmer klimaat op een droge tot licht vochtige of goed gedraineerde grond. De plant heeft veel licht nodig. Hij kan gekweekt worden uit zaad of via stekken. De plant is resistent tegen ongedierte.
Henna wordt gekweekt in Noord- en Oost-Arika en in grote delen van Azië, vooral in oaseplantages en wordt ook vaak in binnenhoven aangeplant wegens de bloesems, die een verrukkelijke geur verspreiden. De geur van de hennabloesem wordt in de oriënt al duizenden jaren gewaardeerd en gebruikt in parfums.
„Zwarte henna”
Zogenaamde zwarte henna is een product waaraan para-fenyleendiamine (PPD) is toegevoegd om de kleuring te versnellen. Het is dus geen natuurproduct. Er wordt gewaarschuwd tegen zwarte henna omdat dit sterke allergische reacties kan opwekken en bovendien kankerverwekkend is.
Weblinks
- º Lemma cypros in: Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch, 1913.
- º Cypros qualis esset et quemadmodum ex ea fieret oleum docuimus. C. Plinius Secundus maior: Naturalis historia – Liber XXIII – Medicinae ex arboribus cultis.
- º Raja Tazi, Arabismen im Deutschen: lexikalische Transferenzen vom Arabischen ins Deutsche