Handleiding

Een handleiding oftewel gebruiksaanwijzing is een schriftelijke instructie die met een product meegeleverd wordt. Het is zeer raadzaam dezen altijd te lezen, om een goed gebruik van het product te garanderen en geen moeilijkheden en/of schade te veroorzaken. Vaak neemt het lezen van de handleiding minder tijd in beslag dan het zelf uitzoeken naar de juiste handelwijze, waarna meestal alsnog gelezen moet worden.

De inhoud van een handleiding kan zijn :

• hoe een product te assembleren;
• hoe een product te repareren;
• hoe een product te installeren;
• hoe een product gebruikt dient te worden;
• hoe een product te onderhouden;
• hoe de instellingen van een product aangepast kunnen worden;
• hoe storingen op te lossen;
• hoe een product niet te misbruiken;
• met wie contact op te nemen voor service.

Criteria voor goede handleidingen

Consumenten kunnen voor eenzelfde product soms verschillende toepassingen op het oog hebben, zoals bij routers voor hun computersystemen. Een goede installatiehandleiding zou globaal genomen per gebruikstype in de taal van de consument minimaal het volgende moeten vermelden:

• bij het begin staat er een overzicht van alle voorwaarden waar bij de start noodzakelijk aan voldaan moet zijn, inclusief alles wat er aan hulpmiddelen, eventuele extra informatiebronnen en deskundigheid nodig is;
• een overzicht van alle noodzakelijke handelingen/stappen,
• per stap:
  • wat bij die stap aan hulpmiddelen of informatie van elders nodig is,
  • hoe de gebruiker zelf kan controleren of hij nog steeds op de goede weg is;
• aanduidingen van waar het gemakkelijk mis kan gaan - waarschuwingen voor valkuilen.

Waarschuwingen

Een handleiding begint vaak met een groot aantal waarschuwingen die ook voor andere producten gelden of die intuïtief duidelijk zijn.

Bij een apparaat dat op batterijen werkt wordt bijvoorbeeld gewaarschuwd dat je bij het aansluiten op de polariteit moet letten, dat eenmalige batterijen niet mogen worden opgeladen, dat batterijen niet geschikt zijn voor consumptie en dat je ze niet in het vuur moet gooien. Het zijn instructies die eigenlijk thuishoren in de handleiding van de batterij en niet in de handleiding van het apparaat.

Dergelijke instructies zijn vaak afkomstig uit de Amerikaanse rechtspraktijk, waarin vaak hoge schadevergoedingen worden geëist van fabrikanten die de consument niet voor triviale gevaren hebben gewaarschuwd.

Uitvoering

Vanouds is een handleiding een gedrukt boekje, of een velletje papier. Bij accessoires voor computers en software wordt echter vaak een handleiding op cd geleverd. Dat is goedkoper en compacter. Bovendien kan het bladeren door de handleiding met een computerprogramma sneller gaan dan door een papieren boekje. Niet iedereen kan deze uitvoering echter waarderen.

Ook bij andere producten wordt soms een handleiding op cd of dvd geleverd. Men veronderstelt dat de gebruiker die wel kan afspelen.

Taal

Handleidingen worden meestal in de taal van de fabrikant gemaakt, en daarna in veel andere talen vertaald. Afhankelijk van de manier waarop de fabrikant het belang van de handleiding en het belang van de taal ziet, kan de kwaliteit van een handleiding variëren. Veel Aziatische producenten staan erom bekend dat de Nederlandse handleiding van hun producten niet erg hoog van kwaliteit is, en zelfs de Engelse vertaling (die soms door een Aziaat is geschreven) is soms niet eenvoudig te lezen. Zelfs als de handleiding door een professionele vertaler wordt vertaald is de aan die vertaler verstrekte informatie vaak zeer karig (deze kan b.v. alleen de tekst en niet de plaatjes hebben gekregen) zodat het resultaat soms verrassend is. Sommige vertalingen zijn volkomen onbruikbaar - en lachwekkend - doordat ze (vermoedelijk) met een slecht computerprogramma zijn gemaakt.

Misschien mede daardoor wordt heel vaak de handleiding van een technisch product helemaal niet gelezen.

Voorbeeld

Voorbeeld van een slechte vertaling (bron: nl.taal) :

Deze fototoestel wordt ontwerpen aan werken zonder batteries als geen schieten wordt erg.

1. Op te slaan de Battery Kamer Dekken (11) door eerst sten het in richting de triangle, indertijd trekken het om bij de kant de rectangle. Zien berekenen.
2. Plaatsen Twee AAA maat alkaline Batteries. Controleren daar de + en - aan de batteries zijn aligned volgens naar polarity bord binnen de Batterie Kamer Dekken.

Opening de Lens Dekken

1. Glijden de Lens Dekken Aanknopen (1) to the opendoen lokaliteit.
2. De Lens Dekken is interlocked bij de blijf-van-mijnlijfhuis de fototoestel. Jij het blik gebruiken plaatjes alleen als de Lens Dekken wordt vol opendoen.

Trivia

Onder "handleiding" wordt ook een boek bedoeld, als leidraad bij de studie of bij het onderwijs.
Aangaande iets of iemand waarbij het niet gebruikelijk maar wel noodzakelijk is, om van-te-voren te weten hoe te gebruiken / benaderen / begrijpen enz., wordt wel gezegt / gewaarschuwd van : "dit is wel één met een gebruiksaanwijzing, hoor" (bijvoorbeeld : iemand met vreemde (ongebruikelijke) gewoonten').

Zie ook

• Read the Fucking Manual
• FAQ (Frequently Asked Questions)
• Studiehandleiding
• Handboek

Externe link

• Handleiding opzoeken
• Handleiding ontwikkelen

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

• Hendrikx, Willem en Erik van der Spek (1993) Gids voor het schrijven van software-handleidingen. Groningen: Martinus Nijhoff Uitgevers