Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Groenjassen
| Groenjassen | ||
| J♣, de Groenjas, wordt gebruikt bij Maasdams klaverjassen. | ||
| J♣, de Groenjas, wordt gebruikt bij Maasdams klaverjassen. | ||
| Algemene informatie | ||
| Oorsprong | Hartenjagen, Reversis, Grasobern | |
| Soort | Slagenspel | |
| Aantal spelers | 3-6, 4 is het beste | |
| Geluksfactor | Laag tot middelmatig | |
| Speelwijze | ||
| Kaarten | Frans | |
| Richting | Wijzerzin | |
| Volgorde | A H V B 10 9 8 7 6 5 4 3 2, geen troef | |
| Speelduur | 5 minuten per ronde | |
Groenjassen is een kaartspel dat doorgaans met Franse speelkaarten gespeeld wordt. Het spel wordt gespeeld met vier personen. Elke persoon wordt vernoemd naar een plaatsnaam uit de Hoeksche Waard. Noord is Puttershoek, Oost is Maasdam, Zuid is Cillaarshoek en West is Westmaas.
Het spel maakt gebruik van 52 kaarten. Zij worden een voor een, met de klok mee, verdeelt over de spelers, beginnende bij de speler links van de gever.
Groenjassen bestaat uit vier delen het doorgeven, het bieden, het spelen en het tellen. Het bieden lijkt tamelijk veel op een veiling bij opbod, waarbij. telkens hoger geboden wordt tot niemand meer hoger biedt. De speler die het hoogst bied bepaalt wat de hete Seuter (strafkleur) wordt.
Het doel van het spel is om als speler zo min mogelijk strafpunten te vergaren en de tegenstanders zoveel mogelijk strafpunten te geven. Dit doet men door tactisch te spelen en de kaarten te tellen die al zijn gespeeld. Het spel vereist concentratie, geheugen en logisch nadenken.
Geschiedenis
Groenjassen vindt zijn oorsprong in een klein dorpje gelegen in de Hoeksche Waard genaamd Maasdam.
De naam Groenjassen heeft een dubbele betekenis. Ten eerste heeft het dezelfde betekenis als bij Klaverjassen. Het woord jas betekent boer en nademaal een klaver groen van kleur is wordt het spel Groenjassen genoemd. Ten andere betekent symboliseert Groenjassen de inwoners van Maasdam, nademaal zij Groenjassen worden genoemd. Het spel werd hoogstwaarschijnlijk gespeeld al in het begin van de jaren 10 van de 20e eeuw, doch we weten niet exact wanneer Groenjassen is ontstaan.
Groenjassen is een typisch slagspel net zoals klaverjassen en hartenjagen. Groenjassen is familie de spellen is familie van Hartenjagen, Grasobern en Polignac.
Groenjassen heeft vele verwijzingen naar bijnamen van inwoners van dorpen uit de Hoeksche Waard. Niet alleen de naam, maar het hele spel is doordrenkt met de Hoeksche Waardse cultuur.
Een Seuter spelen verwijst naar de inwoners van 's-Gravendeel die Seuters[1] genoemd, vanwege de gefrituurde aardappelen die zij maken. Andere dorpen zoals Oud-Beijerland, Klaaswaal en Puttershoek komen er ook in voor.
Vroeger werd dit met een vierkleurig stok (kaartspel) gespeeld. Deze kleuren kaarten worden niet gebruikt en men weet ook niet meer welke kleuren het exact geweest zijn. Maar men vermoed dat er twee soorten zijn geweest. Eentje die in Oost-Hoeksche Waard werd gebruikt en eentje in West-Hoeksche Waard.
Spelregels
De spelregels[2] van Groenjassen zijn vrij eenvoudig. Men maak gebruik van het gehele kaartspel (52 kaarten) zonder de jokers. De rangvolgorde (van hoog naar laag) van de kaarten is: aas, heer, vrouw, boer, 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2.
- Het spel wordt gespeeld door 4 spelers, gezeten in een kring. De spelers zijn wijzerzin na elkaar aan de beurt.
- De spelers zijn om de beurt gever, de gever schudt en deelt de kaarten een voor een, zodat iedere speler 13 kaarten heeft.
- Een spel bestaat uit twee fasen: eerst het doorgeven, bieden, spelen en het tellen.
- De speler geeft en ontvangt drie kaarten tijdens de doorgeef ronde. Zie meer onder Het doorgeven.
- Het bieden start bij de gever en gaat met de klok mee. Er wordt geboden om welke kleur de hete Seuter(strafkleur) wordt. Het bieden wordt gedaan met fiches. Ieder bod moet hoger zijn dan het vorige. Het bieden eindigt als allen passen of als na een bod driemaal gepast wordt – wanneer men met vier spelers speelt .
- Dit hoogste bieder geeft nu aan wat de hete Seuter wordt en begint met de slag. De spelers zijn wederom wijzerzin aan de beurt.
- De hoogste kaart neemt de slag en de speler van deze kaart komt uit voor de volgende slag. Bekennen moet; als een speler de kleur niet heeft, heeft hij vrije keus, hij mag strafkaart of een andere kleur bijleggen.
- Als alle 13 slagen gespeeld zijn, worden de strafpunten geteld. Voor iedere strafpunt komt er één fiche in de pot.
- Tot slot worden de fiches verdeelt over de winnaar(s) of blijven de fiches in de pot. Zie meer bij Tellen en betalen.
Speciale kaarten
De bedoeling is om te voorkomen dat men strafpunten krijgt toegespeeld. De strafpunten bij Groenjassen zijn alle kaarten van de genoemde strafkleur (elk één strafpunt), en de J♣, de Groenjas[3], (17 strafpunten). J♦, de Brokke, is niet verbonden aan een kleur en kan de speler op ieder moment spelen; wanneer ruiten bekent moet worden hoeft de speler dus niet met zijn J♦ te spelen, overmits de kaart niet onder kleur valt. de Het is eigenlijk een soort Joker. De speler kan kiezen of de kaart een waarde heeft van 1 of een waarde van 15. Dit kan erg handig zijn om de Groenjas of de Blieke te vermijden, maar kan ook gebruikt worden om de Krieke te vergaren. J♥, de Krieke, vermindert de strafpunten van de speler met 10. J♠, de Blieke[4], verdubbelt de strafpunten van de desbetreffende speler (afgerond naar boven).
Het doorgeven
De speler kiest voor een ronde 3 kaarten uit en geeft die aan een andere speler.
In de eerste ronde wordt doorgegeven aan de speler links.
In de tweede ronde wordt doorgegeven aan de speler rechts.
In de derde ronde wordt er aan iedere speler één kaart gegeven.
In de vierde ronde legt elke speler drie kaarten op de pot, de kaarten van de pot worden nu opnieuw geschud en weer uitgedeeld onder de spelers.
Vanaf ronde vijf begint de cyclus weer opnieuw met doorgeven naar links
Het bieden
Nadat alle spelers drie kaarten hebben doorgegeven en drie kaarten hebben ontvangen, begint de volgende fase: het bieden. Men probeert middels het bieden de hete Seuter (strafkleur) te bepalen. Tijdens het bieden maakt men gebruik van fiches. De speler direct links van de gever begint met het bieden. De speler heeft te keuzen om te bieden of te passen. Als de speler kiest om te bieden, noemt hij het aantal fiches wat hij biedt en legt de fiches in de pot (de speler zegt nog niet voor welke strafkleur hij biedt). Wanneer de speler past legt hij geen fiches in. Nadat de speler heeft geboden of gepast is de volgende speler aan de beurt.
Ieder bod moet hoger zijn dan het vorige bod. middels het gebruik van fiches.
Het bieden eindigt als allen passen of als na een bod driemaal gepast wordt. Nadat het bieden is afgerond verteld de hoogste bieder met welke strafkleur er die ronde gespeeld wordt. De hoogste bieder begint ook met de eerste slag.
Wanneer iemand in de vorige ronde een Seuter heeft gespeeld, dan mag diegene de strafkleur kiezen zonder dat er een biedronde aan te pas komt.
Speelwijze
De bedoeling is om te voorkomen dat men strafpunten krijgt toegespeeld. De strafpunten bij Groenjassen zijn alle kaarten van de genoemde strafkleur (elk één strafpunt), en de J♣, de Groenjas[5], (17 strafpunten). J♦, de Brokke, kan de speler op ieder moment spelen en hoeft daarbij geen kleur te bekennen. De speler kan kiezen of de kaart een waarde heeft van 1 of een waarde van 15 (dit zijn geen strafpunten). J♥, de Krieke, vermindert de strafpunten van de speler met 10. Wie de J♠, de Blieke[6], verdubbelt de strafpunten van de desbetreffende speler (afgerond naar boven).
De speler die het hoogst heeft geboden moet beginnen. Met de klok mee moeten de overige spelers een kaart bijleggen. Dit moet in eerste instantie een kaart zijn van dezelfde kleur (harten, schoppen, ruiten en klaveren). Als een speler geen kaarten heeft van die kleur mag een kaart van een andere kleur worden gespeeld.
Als alle spelers een kaart hebben bijgelegd moet de speler die de hoogste kaart heeft bijgelegd (van de kleur waarmee deze beurt als eerste is uitgekomen) de vier kaarten pakken en zelf met een nieuwe kaart uitkomen. Bij kaarten van dezelfde kleur geldt het rangensysteem om te bepalen welke de hoogste is, met de aas dus als hoogste kaart. Een kaart van een andere kleur dan de gevraagde (bijvoorbeeld een ruiten terwijl de startkaart klaveren is) heeft altijd een waarde van 1 en kan dus nooit de hoogste van de vier zijn.
Tellen en betalen
Wanneer alle 13 slagen zijn gespeeld is een ronde afgelopen. Nu moeten de strafpunten geteld worden. Elke speler pakt indien hij kaarten heeft ontvangen, tijdens de slagen van die ronde, zijn stapeltje met kaarten en telt dan de strafpunten die hij ontvangen heeft tijdens de ronde. Elke speler betaald voor iedere strafpunt één fiche op de pot in het midden van de tafel.
Wanneer een speler geen enkele strafpunt heeft, wint hij de hele stapel fiches, nadat iedereen zijn of haar straffiches heeft ingezet. Als twee spelers geen strafpunten hebben gepakt, verdelen ze de stapel fiches over hen. Als er een oneven fiches is, blijft deze in het midden van de tafel bij de volgende ronde.
Wanneer elke speler echter minstens één strafpunt pakt dan wint niemand de ronde en blijven de fiches in de pot. Als een speler erin slaagt om elke kaart van de strafkaarten te pakken, wint ook niemand de pot. De speler hoeft alleen geen boete betalen voor zijn strafkaarten en mag de volgende ronde de strafkleur uitkiezen. Er wordt dan niet geboden.
Wanneer men Groenjassen speelt met meer dan vier spelers en meer dan twee spelers slagen erin geen strafpunten te pakken, dan wint niemand de ronde en de groeiende stapel blijft over voor de volgende ronde.
Einde spel
Wanneer een speler als zijn fiches heeft verloren, dan heeft de speler met de meeste fiches het spel gewonnen. Groenjassen
Bronnen, noten en/of referenties
|
