Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Gregoriaanse hervorming
De gregoriaanse hervorming was de grote herstelbeweging in de Katholieke Kerk na de IJzeren Eeuw en situeert zich van circa 1049 tot 1122. Ze wordt genoemd naar paus Gregorius VII, (paus van 1073 tot 1085) omdat hij er één van de belangrijkste drijvende krachten van geweest is achter deze hervorming. Een belangrijk document dat voor de hervorming werd gebruikt was de Dictatus Papae uit 1075, die opgesteld werd om simonie, het huwelijk van de geestelijkheid (nicolaïsme) en lekeninvestituur tegen te gaan.
De drie belangrijkste punten waren:
- de kerk moest losgemaakt worden uit de bezoedeling van de wereld,
- de kerk behoorde een geestelijke leidersrol te vervullen in de samenleving, en
- de paus eiste het hoogste gezag op binnen de kerk.
Het was een doel om de libertas ecclesiae te verkrijgen. Dit doel werd onder andere bereikt in het begin van de 12e eeuw toen de Curie onafhankelijk werd van de autoriteit van wereldse heersers, en de positie van het pausdom versterkt werd.
Het geestelijke centrum van de beweging was de Bourgondische abdij van Cluny, waar de Cluniacenzische hervorming ontstond.
Direct of indirect had de gregoriaanse beweging invloed op het ontstaan van:
- de kruistochten, een poging om het Heilige Land te veroveren;
- vernieuwingsbewegingen in kloosters en onder het gewone volk;
- Een aantal van deze bewegingen werd erkend als bedelorden, kloosterorden binnen de kerk waarvan de leden hun bezit opgaven en bedelend door het leven gingen.
- Sommige stromingen weken af van de geloofsleer en werden als ketterij beschouwd. De ketters werden later uit de kerk verstoten en vervolgd. Hiervoor werd gebruik gemaakt van de inquisitie, een kerkelijke rechtbank.
Literatuur
- Johannes Laudage, Gregorianische Reform und Investiturstreit, Erträge der Forschung, deel 282. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 1993, ISBN 3-534-08566-3.