Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Gazon
Een gazon oftewel grasperkis een ruimte begroeid met gras, gelegen bij een huis. Een gazon wordt onderhouden, in het bijzonder door het regelmatig maaien van het gras zodat het op een beperkte hoogte blijft en de meeste andere planten geen kans krijgen zich op het gazon te vestigen. De kunst van het aanleggen van gazon is in Engeland ontstaan. Natuurlijke graslanden werden door grote kudden schapen, die ze aanstampten en bemestten, kort gehouden.
Oorsprong
In de Tudortijd (1485-1603) was het hebben van een gladgemaaid veld voor balspelen een statussymbool. De kooimaaier, die in 1830 door Edwin Budding was uitgevonden, kon zorgen voor een perfect gemaaid grasveld en zo ontstond het zo beroemde Engelse streep- of dambordpatroon.
Nu staat vooral in de VS het gazon hoog in aanzien. Terwijl in Engeland gazons vooral op landgoederen werden aangetroffen hebben de Amerikanen ze gedemocratiseerd. In 2004 bezit dit land 130.000 km² gazon waar ze jaarlijks 30 miljard dollar aan besteden.
De juiste plek voor een gazon
Sommige grassen willen bijna overal groeien maar goede soorten hebben een hekel aan slechte groeiplekken. Je zult rekening moeten houden met schaduwen van bomen en gebouwen. Ook de grondsoort bepaalt in sterke mate de keuze van het gras. Een zware en vochtige grond vraagt een ruwere grassoort dan een lichte, goed gedraineerde grond. Zeer zure of kalkrijke aarde verlangt een speciaal grasmengsel. Een echt mooi gazon krijg je na een goede grondbewerking. De ideale bodem voor een gazon wordt gevormd door vijf centimeter zand met daarboven dertig centimeter goede rijke aarde op goed afwaterende ondergrond.
Als de grond heel vochtig is kan je misschien draineerbuizen aanleggen of leren leven met onvermijdelijke mossen en sommige onkruidsoorten. Voor een klein gazonnetje op vochtig terrein volstaat een draineerput van 1m³ op het laagste punt en dat te vullen met steengruis en grof zand.
De vorm van het gazon
De vorm moet passen bij de stijl van de tuin en van het huis. Vierkante en rechthoekige vormen passen bij formele tuinen maar kunnen saai overkomen. Vloeiende en ronde vormen geven een meer natuurlijke en ontspannen indruk. Ovalen en cirkels kunnen heel aantrekkelijk zijn. Maak de vorm niet te ingewikkeld want dat geeft problemen bij het maaien. Een grote grasvlakte kan door een vloeiend pad middendoor worden gedeeld of er kan een eilandperk met heesters en vaste planten in aangelegd worden. Bij echte plantenliefhebbers die houden van ruime borders zal er misschien minder ruimte overblijven voor het gazon. In dit geval kan het gras de functie van groene paden krijgen tussen de weelderige planten.
Aanleg gazon
Een gazon wordt aangelegd voor jaren. Om aanleg van een gazon tot een succesvol resultaat te brengen, zijn de volgende stappen belangrijk: - een aangepaste zuurgraad - een optimale bodemstructuur - een aangepaste basisbemesting - keuze juiste gazontype
Aangepaste zuurgraad
Een eerste vereiste voor een geslaagde aanleg van een gazon is een ideale zuurgraad (pH) van de bodem. Door natuurlijke verzuring van gronden is de zuurgraad (pH) veelal te laag (= te zuur). Op een zure grond zullen de volgende problemen in het jonge gazon ontstaan: remming van de opname van voedingsstoffen; onvoldoende dichtgroeien van de graszode; schrale grasgroei en gele graskleur; versneld ontstaan van mosgroei. OPLOSSING: verhoog de zuurgraad met kalk (bij voorkeur een gekorrelde groenkalk). Dit verhoogt snel de pH van de grond en stimuleert het aanwezige bodemleven. Een kalk met magnesium zorgt tevens voor een diepgroene graskleur.
Optimale bodemstructuur
De aanleg van een gazon is het ideale moment om de structuur van de grond in orde te brengen en voldoende en geschikt organisch materiaal in te brengen als humusbron. Talrijke problemen in jonge gazons zijn terug te brengen naar een slechte bodemstructuur: slechte drainage van overtollig regenwater; dichtslempen van de toplaag en plasvorming; zuurstofgebruik in de wortelzone; een verarmd bodemleven en slechte beworteling; slechte grasgroei zonder dichtgroeien van de grasmat; ontstaan van mosgroei en woekering van zwarte algen. OPLOSSING: maak diepere, ondoordringbare grondlagen goed los, zorg voor een overal voldoende dikke toplaag en zorg voor voldoende humus in de grond door het toevoegen van geschikt organisch materiaal.
Aangepaste basisbemesting
Een aangepaste bemesting is van groot belang voor een snelle en gelijkmatige kieming van het graszaad en voor een goede inworteling en groei van het jonge gras. Bij een organische complete NPK-meststof met magnesium (werking ca. 100 dagen) is er geen gevaar voor verbranding van het jonge gras. De organische fosforbronnen in de meststof zorgen voor een betere beworteling; het kalium voor meer droogteresistentie en magnesium voor een diepgroene graskleur.
Keuze juiste gazontype
Er zijn diverse gazontypen te onderscheiden: speel- en sportgazon, siergazon, schaduwgazon, etc. Hiervoor zijn specifieke graszaden beschikbaar.
Grassoorten
Veel gebruikt voor het aanleggen van een siergazon is een mengsel van gewoon struisgras en roodzwenkgras. Voor een speelgazon wordt vaak een mengsel van Engels raaigras en roodzwenkgras gebruikt. Eventueel kan bij en speelgazon ook veldbeemdgras toegevoegd worden. Vooral in schaduwplekken zal roodzwenkgras gaan domineren. Bij weinig bemesten en weinig betreden zal roodzwenkgras ook meer naar voren komen. Bij veel belopen zal Engels raaigras en/of veldbeemdgras meer op de voorgrond treden.
Kunstgras
Voor wie een gazon wil met zeer weinig onderhoud kan voor kunstgras kiezen, dat op basis van het tapijt tuftprincipe gemaakt wordt.
Mos
Mos komt vooral in het gazon voor als het gras minder goed groeit. Bij regelmatige bemesting en maaien, maar niet te kort, krijgt mos weinig kans. In schaduwplekken kan mos echter wel een probleem gaan geven. Mos is goed te bestrijden met het goedkope ijzersulfaat.
Voorkoming van mos
- regelmatig bekalken (op te zure grond wordt grasgroei geremd waardoor mos zich kan ontwikkelen; op plaatsen waar de verhouding tussen calcium en magnesium (Ca/Mg) in de grond te hoog is komt vaker mosgroei voor: een bekalking met extra magnesium voorkomt dit)
- aangepaste gazonvoeding (in april, juni en september: voeding met indirecte werking tegen mos)
Aanleg met graszoden
Ook kunnen voor de aanleg van een gazon graszoden gebruikt worden.
Een juiste zuurgraad, verbetering van de bodemstructuur en een basisbemesting zijn ook essentieel bij een geslaagde aanleg van graszoden. Daarnaast is een extra stimulans voor een snelle beworteling noodzakelijk. Een organische NP-meststof met een hoog gehalte aan fosfor zorgt voor een extra stimulans van de beworteling en een snellere inworteling tussen de graszode en de ondergrond.
Onderhoud gazon
voor een goed onderhouden gazon zijn 2 zaken belangrijk:
Keuze meststof is afhankelijk van grondsoort, gazontype, beregening en periode
In grote lijnen zijn er voor gazons 3 bemestingsperiodes per jaar: voorjaar, zomer en najaar. In het najaar zorgt een hoog kaliumgehalte in de meststof voor het afharden van het gras voor de winterperiode en magnesium voor een groene kleur gedurende de winter.