Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Geweten
Het geweten (Duits: Gewissen, Grieks: syneidèsis, Latijn: conscientia, d.w.z. "bij of met zichzelf weten") verwijst naar een innerlijk besef van goed en kwaad waaraan iemand de zedelijke waarde van zijn eigen handelen afmeet.
Het geweten vergelijkt een aangeleerde, ingeschapen of ingeboren ethische norm met een praktische situatie. In de opvoeding wordt het geweten ontwikkeld omdat de ervaring leert dat menselijke neigingen erdoor in toom gehouden kunnen worden. Vanwege het kunnen afwegen van wat goed of fout is, zijn bepaalde gevoelens veelal bepalend, echter ervaren de meeste mensen dat middels beredeneringen.
Het geweten wordt metaforisch beschreven als de stem van het goede in het brein. In (teken)films wordt het geweten vaak neergezet als een engeltje dat op de schouder zit, en af en toe goede raad in het oor fluistert. Men noemt het dan ook wel het stemmetje in het achterhoofd of ook het behouden / verkrijgen van (de) gemoedsrust. Men spreekt hierbij ook over het superego (über-ich) dat spreekt tegen het ego (ich), wat respectievelijk voortkomt uit merendeels onbewuste en bewuste denkprocessen.
Pathologie
Om van een geweten te kunnen spreken, moet er een besef zijn van goed en fout. Wanneer dit besef niet aanwezig is, kan men hierop geen beroep doen en kan men een persoon niet in gebreke stellen voor het maken van foute beslissingen, maar dient deze persoon grondige psychische begeleiding te krijgen. Bij bepaalde persoonlijkheidsstructuren (bijvoorbeeld bij psychopaten of pathologische narcisten) ontbreekt vaak dit besef van goed en fout en bijgevolg ook (een stuk van) het geweten. Ook bij jonge kinderen dient dit besef, dus een geweten, nog te ontwikkelen. Vermoedelijk begint het geweten zich te vormen rond de leeftijd van drie jaar. Bij zwaar mentaal geretardeerde personen is het mogelijk dat dit besef nooit of nauwelijks tot ontwikkeling komt.
Zie ook
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Conscience op Wikimedia Commons.