Gestalttherapie

De Gestalttherapie is een relatief jonge psychotherapeutische stroming die ontstaan is in de jaren '40 van de twintigste eeuw. Zij wil een alternatief of aanvulling vormen voor andere grote stromingen zoals de gedragstherapie, client-centered therapie, psychoanalyse en systeemtherapie.

Kenmerken van Gestalttherapie

de aandacht voor het (lichaams)gewaarzijn, wat 'awareness' wordt genoemd
het belang van dat gewaarzijn hier en nu en dus minder toekomst en verleden
het contact, zowel tussen de cliënt en zijn omgeving als tussen de therapeut en zijn cliënt
het belang van de ervaring (het experiëntiële) boven of tenminste naast het rationele
het figuur/achtergrond-proces dat in de Gestaltpsychologie voor het eerst beschreven werd.
de kans van het onmiddellijke experiment in plaats van het blijven 'praten over'
het holistisch kijken naar de mens: als een eenheid van lichaam en geest
de fenomenologie: de werkelijkheid is afhankelijk van hoe ze benaderd (bekeken) wordt

De Gestalttherapie houdt zich liever met het 'hoe' dan met het 'wat' of 'waarom' bezig. Het 'hoe' is namelijk ook het 'wat': hoe iemand spreekt, kijkt, zich terugtrekt, ... zegt veel over hoe hij contact maakt met de ander en wat er misloopt. Een Gestalttherapeut schuwt het verwoorden van wat hij zelf ziet en voelt, niet. Door dit te benoemen kunnen beiden nagaan wat er gebeurt op de contactgrens.

Methodiek

Ook hier springt Gestalttherapie uit het rijtje; ze kiest vaak voor de directe actie, het experiment om nieuw gedrag uit te proberen en te ervaren.

Iemand die het moeilijk heeft om warmte en aandacht van anderen te ontvangen, zal in de therapie uitgenodigd worden om dit uit te proberen.
Bij groepstherapie, kan hij bijvoorbeeld iemand uitkiezen met wie hij een moment van oogcontact of aanraking aangaat. Geen emotie of uitspraak is ongewenst. De veroordelingen die de cliënt maakt over zijn eigen ervaringen, houden hem weg van wat er eigenlijk gaande is. Als iemand het moeilijk heeft om kwaad te zijn en aldoor in verdriet blijft, kan hij gevraagd worden om te kijken of hij door zijn tranen tot bijvoorbeeld een 'nee' of een schoppende beweging kan gaan.

Historie

De Gestalttherapie werd ontwikkeld door Fritz Perls, zijn vrouw Laura Perls, Hefferline en vooral Paul Goodman. Het eerste boek dat in die richting trok, was 'Ego, Hunger und Agression' van Fritz Perls. Hij maakte als eerste vanuit de psychoanalyse (Perls was zelf psychiater) kritische kanttekeningen die leidden tot het ontwikkelen van de Gestalttherapie. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van de sofa met een weinig zichtbare therapeut erbij. Voor Perls was dit een foute benadering van therapie: ook in therapie is er een contact tussen twee mensen waarbij elk zijn beleving in te brengen heeft.