Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Gerandomiseerd onderzoek met controlegroep
Een gerandomiseerd onderzoek met controlegroep (Engels: RCT, voor Randomized Controlled Trial) is een type wetenschappelijk onderzoek in de biowetenschappen, vooral in de geneeskunde, waarbij getracht wordt de vraag te beantwoorden of een bepaalde behandeling ('interventie') werkzaam of zinvol is.
Hiervoor wordt een bepaalde methode gebruikt: de te testen behandeling wordt uitgevoerd bij een testgroep en vergeleken met een controlegroep, een vergelijkbare groep patiënten of proefdieren met dezelfde klacht of hetzelfde probleem, maar die niet, of met een ander middel wordt behandeld.
Om te zorgen dat er bij het indelen van de groepen geen verschil optreedt tussen de groepen waardoor de kans op succes van de behandeling kan worden beïnvloed, moet bovendien de toewijzing van de patiënten aan de verschillende groepen door het lot worden bepaald. Dit is de betekenis van het woord 'gerandomiseerd' in de titel. Anders zou namelijk degene die selecteert zich door onbewuste factoren kunnen laten leiden.
Dergelijke selectie-effecten kunnen zeer subtiel zijn: zelfs het met de hand vangen van 'willekeurige' ratten uit een kooi geeft bijvoorbeeld al duidelijke selectie-effecten waarbij tamme, dikke of trage dieren meer kans hebben te worden gepakt.
Indien enigszins mogelijk moet een dergelijk onderzoek ook nog dubbelblind worden uitgevoerd: alleen als noch de arts, noch de patiënt weet welke van de twee behandelingen iemand krijgt, kan worden uitgesloten dat de verwachtingen van een van beiden het resultaat beïnvloeden.
Een nieuw geneesmiddel heeft tegenwoordig eigenlijk alleen kans op registratie als in RCT's aangetoond is dat het inderdaad werkzaam is. Andere vormen van onderzoek kunnen een stimulans voor nader onderzoek vormen maar leveren vrijwel nooit een hard bewijs.
In toenemende mate is er kritiek op de RCT's, omdat ondanks de schijnbaar onbevooroordeelde opzet ervan, het toch voor financiers van dergelijk onderzoek mogelijk blijkt de uitkomsten van dat onderzoek te beïnvloeden. Evidence based medicine verwordt zo tot een marketinginstrument van de farmaceutische industrie[1].
Zie ook
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º (nl) Vandenbroucke J. Onderzoekers laten zich makkelijk voor karretjes spannen (2007) Ned Tijdschr Geneeskd 151:44-46. PMID 17583039. In dit interview met Prof. Jan Vandenbroucke, hoogleraar Klinische Epidemiologie aan de Rijksuniversiteit Leiden zegt deze "De farmaceutische industrie heeft zich van de RCT meester gemaakt. Toen de evidence-based medicine begon, met mensen als David Sackett, was het in zekere zin een antiautoritaire beweging: men wilde bewijs, geen meningen, geen tradities. Die gedachte vond ook opgang bij de FDA, die RCT's eiste voor de goedkeuring van geneesmiddelen. Dus wat deed de industrie: die legde RCT's over voor hun geneesmiddelen. Wil men RCT's dan krijgt men RCT's. Marketingtechnisch volkomen logisch, maar inmiddels is duidelijk dat de evidence-based medicine hiermee toch in een fuik is gezwommen. Het is klip en klaar dat door de industrie gesponsorde RCT's tot andere resultaten en andere rapportages leiden dan onderzoek dat anders is gefinancierd. Niet voor niets maken hoofdredacteuren van medische bladen zich allemaal zo boos dat ze een soort doorgeefluik voor de gesponsorde RCT's zijn geworden, en daarmee een marketinginstrument voor de farmaceuten."