Gemeenschapsinstelling

(Voor Nederlandse jeugdproblematiek, zie Jeugdinrichting)

---

Met een gemeenschapsinstelling wordt ook een gemeenschapsorgaan bedoeld, in de zin van een

instelling (organisatie), welke aan de gemeenschap toebehoort. Zo is er ook

gemeenschapsgeld, welke door middel van belastingen bijeen gebracht is, met de bedoeling bepaalde

uitgaven en investeringen te verwezenlijken.

---

Een gemeenschapsinstelling is een voorziening voor opvang van probleemjongeren in het kader van het Belgische jeugdrecht. Men noemt ze gemeenschapsinstellingen omdat de bevoegdheid overgegaan is van het federale (Belgische) niveau naar dat van de gemeenschappen, met name de afdeling "Gemeenschapsinstellingen" van het Agentschap Jongerenwelzijn van het departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin.

Opdracht

De Gemeenschapsinstellingen, ook bekend onder de vroegere naam "verbeteringsgesticht", staan in voor de organisatie van hulpverlening aan minderjarigen en hun gezinnen die hulp opgelegd krijgen door de jeugdrechter en begeleid worden door een Sociale Dienst bij de Jeugdrechtbank.
Deze instellingen moeten zorgen voor het eerste onthaal en oriëntatie, de observatie, de open opvoeding en begeleiding voor jongeren in een "problematische opvoedingssituatie" (POS) of de gesloten opvoeding en begeleiding van jongeren die een als "misdrijf omschreven feit" (MOF) hebben gepleegd en door de jeugdrechtbank naar de instelling zijn verwezen.

Missie

De Gemeenschapsinstellingen hebben de missie om “binnen een geïntegreerd welzijnsbeleid garant te staan om jongeren, voor wie vrijheidsinperking en een structuurverlenend aanbod noodzakelijk is, regionaal een kwaliteitsvolle, pedagogische en subsidiaire hulpverlening te bieden om hen een beter toekomstperspectief te geven in de samenleving”.

Organisatie

De Gemeenschapsinstellingen bestaan uit twee instellingen (met elk twee campussen) en een centrale stafdienst in Brussel.

• De instelling De Kempen in Mol telt twee campussen voor jongens:
  • “De Markt”(72 plaatsen). Medio 2008 opent deze campus ook een gesloten unit voor meisjes.
  • “De Hutten” (40 plaatsen)
• De instelling "De Zande" in Ruiselede
  • een campus voor jongens, “De Zande, Ruiselede” (26 plaatsen in gesloten afdeling, 54 in het open regime)
  • één voor meisjes, “De Zande, Beernem” (40 plaatsen)

Daarnaast verzorgen de Gemeenschapsinstellingen ook de pedagogische en didactische begeleiding van de jongens die geplaatst worden in het federale (Ministerie van Justitie) centrum "De Grubbe" te Everberg. Hoewel niet officieel, wordt deze instelling "jeugdgevangenis" genoemd. Hier is plaats voor 25 jongeren, enkel als er sprake is van een zeer ernstig feit en er geen plaats beschikbaar is in de gemeenschapsinstellingen. Ze kunnen er maximaal 2 maanden en 5 dagen blijven. Daarna kan de jongere door de jeugdrechter naar een andere instelling worden doorverwezen.

Pedagogische opdracht

De pedagogische visie van de gemeenschapsinstellingen luidt als volgt:

"Binnen het pedagogisch en therapeutisch handelen, leren wij de jongeren op cognitief, emotioneel, sociaal en gedragsmatig vlak hun competenties vergroten en adequaat aanwenden zodat zij maatschappelijk op een minder kwetsbare en meer aanvaarde wijze kunnen functioneren en een minder ingrijpende hulpverlening mogelijk wordt.

Men vertrekt hierbij dus van de hulpvraag van de jongere en zijn leefomgeving, van de vraag van de verwijzers én van een deskundige, multidisciplinaire diagnose;

Onderwijsopdracht

Vanuit de instelling stimuleert men het participeren aan een normale onderwijsvoorziening door de jongere. Wanneer dat niet kan, vooral in de gesloten setting, voorziet de instelling zelf in de mate van het mogelijke van onderwijsvervangende activiteiten.

Staf

De dagelijkse begeleiding van de jongeren wordt toevertrouwd aan gediplomeerde opvoeders. Contacten met familie, scholen en gerechtelijke instanties worden doorgaans onderhouden door maatschappelijk assistenten. De coördinatie van een instelling wordt verzorgd door universitair geschoolden, zoals criminologen, juristen of pedagogen.

Aantallen

In totaal is er een capaciteit van 256 plaatsen. In de loop van 2008 zullen er 20 plaatsen bijkomen.

In 2005 werden 1.238 jongeren in een Gemeenschapsinstelling geplaatst.

Externe link

• Agentschap Jongerenwelzijn [1]