Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Frans Ferdinand van der Werf
Frans Ferdinand van der Werf (1903-1984) was een veelzijdig fotograaf die van 1929 tot 1962 werkzaam was. Hij wordt gerekend tot de bekendste naoorlogse Utrechtse fotografen. Naast portretten, persfoto’s en sfeervolle opnames in en buiten de stad Utrecht, maakte hij ook kunstzinnige foto’s, die herkenbaar zijn door een spel met de tegenstelling tussen licht en donker en haarscherpe momentopnames.
Leven
Van der Werf werd geboren te Utrecht op 29 november 1903 als zoon van de onderwijzer Fimme van der Werf en Jacoba Adriana van der Werf-van Gendt. In 1932 huwde Van der Werf met Jacoba Gijsberta van Os van den Abeelen die zijn vaste assistente zou worden. Samen kregen ze één dochter. Van der Werf overleed op 1 november 1984. Hij liet een grote collectie bijzondere foto’s na, die wordt beheerd door Het Utrechts Archief.
Opleiding
Van der Werf doorliep van 1916 tot 1926 het Stedelijk Gymnasium te Utrecht, maar verliet de school zonder diploma. Na zijn militaire dienstplicht vertrok hij in 1928 voor een half jaar naar Innsbruck (Oostenrijk) waar hij in de leer ging bij een fotograaf om van zijn hobby fotografie zijn vak te kunnen maken. Terug in Utrecht vervolgde hij zijn opleiding bij de Utrechtse fotograaf Francis Kramer
Woonhuis ‘Camera Obscura’
Op 30 mei 1930 opende Van der Werf zijn eigen fotostudio in zijn ouderlijke huis aan de Kromme Nieuwegracht 15 te Utrecht. Het huis noemde hij Camera Obscura en hij zou er de rest van zijn werkzame leven blijven wonen en werken.
Fotowerk
Portretten
In zijn fotostudio ontving hij tal van personen die zich door hem lieten portretteren, waaronder vele hoogwaardigheidsbekleders zoals burgemeesters, hoogleraren en bisschoppen.
Kunstzinnig werk
Tegelijkertijd profileerde Van der Werf zich van begin af aan als kunstzinnig fotograaf. Hij maakte vele sfeervolle opnames van de stad Utrecht (en ook van daar buiten) die hij in zijn studio exposeerde en uitgaf als prentbriefkaarten of als prints in een bijzondere afdruktechniek.
Persfotografie
In de loop van de jaren ’30 legde Van der Werf zich steeds meer toe op reportage- en persfotografie, waarbij hij toonde dat hij oog had voor fraaie lichtsituaties, komische of karakteristieke taferelen en interessante persoonlijkheden. Heel bekend werden zijn foto’s van het in een ijspaleis veranderde, uitgebrande Centraal Station van Utrecht in 1938 en de brand in het warenhuis Galeries Modernes.
Propagandistische foto’s
Tijdens de oorlogsjaren maakte Van der Werf in opdracht van de Nederlandsche Arbeidsdienst (NAD) propagandistische foto’s, hoewel Van der Werf verder zelf niet politiek actief was. Zeer bekend zijn ook zijn foto’s van de bevrijding en de intocht van de geallieerden in de stad Utrecht in 1945. Ook was Van der Werf steevast van de partij tijdens bezoeken van leden van het Koninklijk Huis die hij vaak vanuit bijzondere standpunten wist vast te leggen. Van der Werf moest halsbrekende toeren uithalen op 110 meter hoogte toen hij, ondanks zijn hoogtevrees, werklieden wilde fotograferen die de haan van de Domtoren schoonmaakten. De werklui moesten Van der Werf uiteindelijk zelf naar beneden dragen. In de naoorlogse jaren deed Van der Werf veel persfotografie voor het Utrechtsch Nieuwsblad, maar ook werkte hij voor andere bladen en kranten.
Buitenlandse reportages
Van der Werf maakte voor geïllustreerde tijdschriften buitenlandse reportages, zoals over stierenvechten in Spanje, waarbij hij zelf de tekst schreef.
Fotocollectie
In 1962 beëindigde Van der Werf zijn professionele loopbaan als fotograaf en vestigde hij zich in Velp bij Grave (N.-B.). Het grootste deel van zijn (negatieven-)archief verkocht hij in de jaren ’60 aan het toenmalige gemeentearchief Utrecht. Van der Werf overleed op 1 november 1984. Zijn weduwe schonk in 1985 nog een groot aantal foto’s van haar man aan het gemeentearchief Utrecht, tegenwoordig Het Utrechts Archief. Deze archiefdienst beheert de grootste collectie Van der Werf-foto’s. In het najaar van 2015 zal Het Utrechts Archief een overzichtstentoonstelling over het werk van F.F. van der Werf openen.
Literatuur
- Krantenbericht het Utrechtsch Nieuwsblad van 29 sept. 1962 “Fotograaf Van der Werf tovenaar met kleinbeeld”.
Externe links
- Van der Werf in RKD Artist
- Foto's van Van der Werf in de Beeldbank van Het Utrechts Archief
