Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Fenomenologie (onderwijs)
Fenomenologie verwijst in de onderwijskunde naar de overdracht van kennis, inzichten en vaardigheden die zijn gericht op het doordringen tot de essentie van een bepaald verschijnsel. De benaming is afgeleid van het begrip fenomenologie als stroming in de filosofie.[1] Fenomenologie wordt in het onderwijs (en de psychologie) niet alleen gezien als een filosofie, maar ook als een onderwijsmethode[2] (of onderzoeksmethode).[3]
Geschiedenis
In Nederland ontwikkelde de Duits-Nederlandse wiskundige en pedagoog Hans Freudenthal bijvoorbeeld een methode die de fenomenologie als filosofie verbond met het wiskundeonderwijs.[4] Hij deed dit door het leren waar te nemen van kinderen en de ontwerpen te analyseren waarmee ze experimenteerden. Hij gebruikte daarbij ook als eerste de term didactische fenomenologie.[5]
Op de vrije school (zie ook antroposofie of Rudolf Steiner) wordt in de natuurwetenschappelijke vakken gebruik gemaakt van de fenomenologie ontwikkeld door J.W. von Goethe, ook wel de Goetheanistische fenomenologie genoemd. Goethe was van mening dat we de zintuiglijke indrukken voor ‘waar’ mogen nemen. Hij was daarmee ver voor Edmund Husserl die de fenomenologie als stroming in de filosofie bracht.
In de psychologie, als drijvende kracht voor onderwijsvernieuwing, ontstond de zogeheten Utrechtse (Fenomenologische) School,[6] een informele benaming van een richting in de psychologie en psychiatrie in Utrecht die sterk door de fenomenologie was beïnvloed. De inzichten van de Utrechtse school werden op het terrein van de pedagogiek vooral uitgewerkt door Martinus J. Langeveld. Adriaan de Groot leverde als belangrijke vernieuwer van het Nederlandse onderwijsonderzoek[7] stevige kritiek op de fenomenologische methode. Jean Piaget, een in het onderwijs beroemde Zwitsers psycholoog die de cognitieve ontwikkeling van kinderen bestudeerde, leverde aan het eind van zijn leven eveneens kritiek op de fenomenologische methode.
Toepassing
De fenomenologie wordt internationaal in het onderwijs[8] in vele disciplines toegepast bijvoorbeeld in de kosmologie,[9] bewegingsleer,[10] religie,[11] muziek,[12] sociologie, geografie,[13] natuurkunde[14] en wiskunde.[15]
In de pedagogiek kent men de fenomenologische pedagogiek als stroming.[16]
In het constructivistisch onderwijs is de fenomenologische benadering vaak een onderdeel van de onderliggende onderwijstheorie.[17] Met name werkt men dan met de eerste waarneming van de lerende zelf, psychophenomenology ("psychofenomenologie") genoemd, die men verder verkent met ondersteunende technieken, zoals NLP.[18] Ook als wijze van coachen van onderwijsprofessionals wordt de fenomenologische methode ingezet.
| Referenties: |
|