Everardus, de kruiwagen naar Onze Lieve Heer

Everardus, de kruiwagen naar Onze Lieve Heer

Door Ruud Stoeten Heilig of niet: broeder Everardus zit vast en zeker op de eerste rij, daar boven in de hemel. De mensen beschouwen hem als een heilige van de bovenste plank, een kruiwagen naar Onze Lieve Heer, een soort van postbode die boodschappen van gewone mensen doorgeeft, boodschappen over pijn, verdriet, zorgen en nog veel meer. Nee, het Bruurke van Megen stelt niemand teleur, zeggen degenen die het weten kunnen. Nog steeds komen ze massaal langs om een kaarsje op te steken in de kapel waar zijn indrukwekkende tombe staat. En vooral ook om mee te doen aan een oude traditie: het achterlaten van briefjes met daarop een smeekbede. Briefjes die tussen de vingers van Everardus’ beeltenis worden geschoven, in de mouwen van zijn pij, tussen zijn tenen zelfs. Soms wel 150 per week. De Minderbroeders Franciscanen die over het Bruurke en diens kapel waken, verzamelen de schrijfsels zorgvuldig en nemen de inhoud mee in hun dagelijkse gebeden. En keer op keer horen ze getuigenissen over kleine en grotere wonderen en mirakels die aan het Bruurke van Megen worden toegeschreven.

Nee, heilig is hij niet. Nóg niet, maar misschien gaat dat toch eens veranderen. Lange tijd is gedacht dat een heiligverklaring niet nodig is, zo vertelt Minderbroeder Loek Bosch voor de camera van Jos Kruisbergen. “Everardus heeft die faam immers al”, zegt hij. “Evert is gestorven in de geur van heiligheid. In de ogen van de mensen is hij al heilig, ook al is er geen officiële heiligverklaring.” Langzaam maar zeker begint er toch een discussie op gang te komen over de vraag of de procedure misschien moet worden hervat. Emeritus-hoogleraar Jozef Wissink – ook bestuurslid en theologisch adviseur van de Everardus Witte Stichting - zou dat een goede zaak vinden. “Het Bruurke was een eenvoudig mens, net zoals de mensen voor wie hij op kwam. Het zou goed zijn om te benadrukken dat heiligen óók uit het gewone volk voortkomen, dat heiligen er ook zijn voor gewone mensen.”

Prof. Wissink geeft aan dat lang niet alle aan het Bruurke toegeschreven ‘wonderen’ ook echte wonderen zullen zijn. “Maar de mensen zeggen vaak dat hun gebed heeft geholpen, ook al staat de dokter niet te kijken van een genezing. Dat is dan geen wonder, maar wel ‘toppie’ voor de mensen.” Er zijn echter ook dingen gebeurd die een heiligverklaring wel degelijk rechtvaardigen. Hoe dan ook: voor Bruurkes aanhang is de vroegere portier van het Megense Franciscaner Klooster zo heilig als je maar kunt zijn. Menigeen gaat bij hem op bezoek in ‘Assisi aan de Maas’, zoals het oeroude stadje Megen liefkozend wordt genoemd. En menigeen levert op eigen wijze een bijdrage aan de in 1950 overleden pleitbezorger. Neem nou de Heumense beeldhouwer Jac. Maris, die Bruurkes tombe schiep. En kunstenares Maria van der Laar die een prachtig beeld maakte. Of de Brabantse troubadour Noud Bongers die een lied schreef waarin Everardus centraal staat.

Vergeet ook niet de Maas en Waalse filmkunstenaar Jos Kruisbergen, ook een trouwe fan van het Bruurke. Hij maakte menige film over Megen, over het klooster en over het Bruurke: voor de landelijke televisie en voor de Stichting Tweestromenland in Beeld en Geluid. Regelmatig trekt hij de Maas over naar Megen om in de kapel een kaarsje aan te steken. “Ik ben ervan overtuigd dat dit helpt”, zegt hij. In de loop der jaren ontstond er een veelvuldig contact met de Minderbroeders; een speciale band, en die is er nog steeds. Enkele jaren geleden vroeg pater Wim Pot of Kruisbergen een film wilde maken rond de 150e geboortedag van het Bruurke. En zo is de documentaire geboren die nu te zien is op www.2bg.nl. Het feest in de zomer van het Everardusjaar 2018 is onderwerp geworden van een boeiende documentaire waarin de legendarische portier centraal staat. Pater Loek Bosch vertelt over het leven van Everardus. Die werd in Hoorn geboren en groeide op in Alkmaar als kind van een bierbrouwer. Hij wilde priester worden maar de opleiding was te zwaar voor hem. Daarom leerde hij het bakkersvak en volgde een kunstopleiding. Maar het bloed kroop waar het niet gaan kon: Everardus trad in bij de Minderbroeders Franciscanen en kwam uiteindelijk via de opleiding in Alverna in Megen terecht. Daar was hij bijna veertig jaar lang portier van het klooster en maakte er opmerkelijke en aangrijpende schilderijen.

Bisschop Gerard de Korte was erbij op de 150e verjaardag van het Bruurke. Hij had niet verwacht dat er zoveel mensen naar het feestje zouden komen: hónderden. De Franciscanen zelf trouwens ook niet. De kapel was tot de laatste plaats bezet. De bisschop: “Dat geeft aan hoe broeder Everardus nog steeds leeft.”