Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Eik
Eik (Quercus) is een geslacht van loofbomen. Tot dit geslacht behoren zowel bladverliezende als altijd groenblijvende bomen. Wanneer we in het Nederlands over de eik spreken, hebben we het vooral over de zomereik. Eikenhout wordt voor verschillende doeleinden gebruikt. In het algemeen is eiken sterk en hard, maar toch redelijk makkelijk te bewerken en af te werken.
Op de Wikisage worden behandeld:
- Amerikaanse witte eik (Quercus alba)
- Amerikaanse eik (Quercus rubra)
- Californische struikeik (Quercus berberidifolia)
- Donzige eik (Quercus pubescens)
- Hulsteik (Quercus coccifera); groenblijvende eik
- Japanse eik (Quercus aliena)
- Gezaagdbladige eik (Quercus acutissima)
- Gouden eik (Quercus alnifolia)
- Kurkeik (Quercus suber)
- Moeraseik (Quercus palustris)
- Moseik (Quercus cerris)
- Portugese eik (Quercus faginea)
- Quercus lusitanica
- Pyrenese eik (Quercus pyrenaica); bladverliezende eik
- Steeneik (Quercus ilex); groenblijvende eik
- Turkse eik (Quercus cerris); bladverliezende, snelgroeiende eik
- Tweekleurige eik (Quercus bicolor)
- Wintereik (Quercus petraea)
- Zomereik (Quercus robur)
De eik is voor het voortbestaan vooral afhankelijk van de Vlaamse gaai en van de eekhoorn. Een eikel valt niet ver van de boom en kan onder het bladerdak van de boom niet uitgroeien. Hij is dus aangewezen op dieren om de eikel verder van de boom te verplaatsen. Eekhoorns begraven voorraden eikels voor de winter. Als een eekhoorn omkomt of de voorraad niet of onvolledig aanspreekt of vergeet, is dat een ideale plaats voor de eikels om te kiemen.
Historie
De eik werd regelmatig door de voorchristelijke voorvaderen in West-Europa gebruikt als boomheiligdom. Hiervan getuigt nog de Heilige Eik van Den Hout (bij Oosterhout). Het woord eik is verwant aan het Indische igja dat verering betekent. Het woord druïde is verwant met het Keltische woord voor eik, zo was de verzamelplaats van de Galaten bekend als Drunemeton ("eikheiligdom").
Toxiciteit
Zowel de bladeren als de eikels van de eik bevatten tannines. Deze tannines kunnen op zich het maagdarmstelsel irriteren. In het lichaam worden zij omgezet tot pyrogallol, een sterk bloedgif, dat hemolyse verwekt. Varkens zijn het minst gevoelig voor dit vergif en verdragen eikels goed. Paarden, schapen en runderen zijn zeer gevoelig. Herten, wilde zwijnen en eekhoorns zijn er dol op. Eikels zijn giftig voor mensen, hoewel er indianenstammen waren die zich voornamelijk met eikels voedden door ze zo te bereiden dat de tannines er grotendeels uit verwijderd werden.
Parasieten
De eikengalwesp (Cynips quercusfolii) legt op de onderkant van eikenbladeren 3 centimeter grote gele tot rode galappels. Er zijn vijftig verschillende galwespen die op de eik leven.
De bastaardsatijnvlinder legt in augustus haar eitjes op het blad bovenin de boom. De larven eten enkele weken van het groen van de eik en maken dan een gemeenschappelijk nest van spindraden in de takken. Hierin overwinteren de larven. Als de eik weer blad krijgt, vreten zij zich vol totdat ze volgroeid zijn. Dit kan een behoorlijke aanslag betekenen voor de eik. De eik overleeft dit door in juli alle slapende knoppen te laten uitkomen.
Vrije mediabestanden over Quercus op Wikimedia Commons