Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Economische orde
De economische orde omvat alle regels, normen en instellingen, die de meest elementaire voorwaarden definiëren voor de economische besluitvorming en acties van personen en economische actoren (huishoudens, bedrijven).[1]
Indelingscriteria van de economische ordening
De basiscriteria voor de classificatie van de economische ordening zijn de controle van economische processen, de kwestie van de eigendomsrechten, de plaats van de prijsvorming, de vormen van vennootschapsbelasting en vormen van financiering.
- Planning en beheersvormen : Indien de productie en de consumptie door een centraal staatsgezag worden bepaald, dan spreekt men van een centraal geleide economie. In een markteconomie bepaalt iedere economische actor dit voor zichzelf, en vindt de coördinatie van het economisch proces plaats op de markt door het mechanisme van vraag en aanbod.
- Eigendomsverhoudingen : In een socialistische economische orde zijn de productiemiddelen genationaliseerd, ofwel eigendom van de staat. Kapitalisme kenmerkt zich door het privé-eigendom van productiemiddelen. In de regel zijn het socialisme en centraal geleide economie met elkaar verbonden, net als de markteconomie met privé-eigendom.[2]
- Plaats van prijsvorming : Als de prijs wordt bepaald door vraag en aanbod in de markt, is er sprake van een markteconomie. Indien een centrale planningsorganisatie of planbureau de prijs van producten bepaalt, is er een centraal geleide economie.
- Vormen van de bedrijfsopbrengsten : In een op de markt gebaseerde orde laten bedrijven zich leiden door het profijtbeginsel, het streven om winst te maken. In de centraal geplande economische orde, is er het principe van de vervulling van het plan, dat wil zeggen dat de bedrijven staan te popelen om tegemoet te komen aan het centraal voorgeschreven plan.
- Vormen van financiering : Een economische ordening heeft in de kern eigen vormen van financiering. Zo zal een onafhankelijke bank en een goed functionerend belastingapparaat dienen als indicatie van een op de markt gebaseerde sociale orde.
De dragers van de economische orde in een democratische samenleving zijn de staat, en door de staat goedgekeurde instanties. De economische ordening is nauw verweven met het economisch, financieel en sociaal beleid.
Zie ook
(nl) Citaten van of over Economische orde op Wikiquote
|
Dit artikel of een eerdere versie ervan is (gedeeltelijk) vertaald van het artikel Wirtschaftsordnung van deze een Duitstalige bron, die onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. |
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º D. Bender e.a. (1990). Vahlens Kompendium der Wirtschaftstheorie und Wirtschaftspolitik. 4e druk. München : Verlag Vahlen ISBN 3-8006-1479-0
- º Klaus Schubert en Martina Klein (2006). Lemma "Wirtschaftsordnung". In: Das Politiklexikon. 4e druk. Bonn: Dietz.