Definitie

Een definitie geeft de betekenis aan van een begrip of grootheid, op basis van andere begrippen of grootheden die reeds bekend zijn. Definities vormen een bouwsteen van de logica en de taalkunde. De omschrijving is bij voorkeur eenduidig en exact.

Een definitie is een afspraak, bijvoorbeeld in vakliteratuur of gegeven door een spreker aan het begin van een betoog. Daarom kan van een definitie niet worden gezegd of deze juist of onjuist is, wel of de definitie adequaat en bruikbaar is. Een definitie kan ook weer worden gewijzigd, en er kunnen voor verschillende doeleinden diverse (context-afhankelijke) definities naast elkaar bestaan van hetzelfde begrip.

Vormen van definities

Enkele veel voorkomende vormen van definities zijn:

• een voorschrift: iemand met een intelligentiequotiënt boven een bepaalde waarde wordt hoogbegaafd genoemd;
• een verbijzondering: een vierkant is een rechthoek waarvan alle zijden even lang zijn;
• een verband: een newton is de kracht die een massa van 1 kilogram een versnelling van 1 m/s² geeft;
• een afgeleide: een socialist is een aanhanger van het socialisme.

Eisen aan definities

Aan definities die in onderlinge samenhang worden gebruikt worden verschillende eisen gesteld. Een van deze eisen is dat er geen circulariteit opreedt, waarbij twee of meer begrippen van elkaar afhankelijk zijn ('het socialisme is de leer die door een socialist wordt aangehangen'). In woordenboeken komen voorbeelden hiervan geregeld voor. Een andere eis is dat een definitie onderscheidend moet zijn, zodat het in alle gevallen duidelijk is of iets wel of niet aan de definitie (van bijvoorbeeld een vierkant) voldoet. Dit is in de praktijk niet altijd te realiseren, maar wordt over het algemeen wel nagestreefd.

Terminologie

• definiendum (mv.: definienda) = het te definiëren begrip
• definiens (mv.: definientia) = de omschrijving

Zie ook

• Axioma
• Verzameling