Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
De geboorte van de kliniek
.jpg)
De geboorte van de kliniek (Fr: Naissance de la clinique: une archéologie du regard médical), is een boek uit 1963 geschreven door de Franse filosoof en socioloog Michel Foucault. Het behandelt de geschiedenis van de geneeskunde in de achttiende eeuw.
Foucault ontkracht hier de hypothese die stelt dat de ontdekkingen aan het begin van de 19e eeuw het gevolg waren van een hernieuwd empirisme.Hij hanteert een subjectivistische denkwijze die Foucault ook in zijn andere werken typeert. Centraal in Naissance de la clinique staat bijvoorbeeld het idee dat mentale gezondheidsinstellingen subjecten vervormen zodra ze te maken krijgen met zulke instellingen.[1]
Als Xavier Bichat in staat was om te stellen dat weefselbeschadigingen symptomen verklaren, dan was dat niet omdat hij beter observeerde dan zijn voorgangers, maar omdat zijn perspectief radicaal anders was. De blik die Bichat wierp op het stoffelijk overschot is gesmeed in de kliniek die net daarvoor was ontstaan. In de achttiende eeuw worden ziektes ervaren als abstracte essenties en reële verschijningsvormen, met het ontstaan van de kliniek aan het einde van de achttiende eeuw verandert dit en wordt ziekte ervaren in concrete zichtbare elementen.
Dit is het gevolg van de installatie van een disciplinerende macht over zieken, wat concreet inhoudt dat het lichamelijk onderzoek en het oordeel dat erop volgt een techniek wordt om het gedrag van de patiënt te beïnvloeden. Dit is nodig want gezond zijn wordt een gebod aan het einde van de achttiende eeuw. Vanwege deze nieuwe functie kon het medisch oordeel niet meer worden uitgesteld tot het moment dat de ziekte tot volle wasdom is gekomen, wat tot dan toe als voornaamste deugd van een kundig arts werd gezien. Hierdoor ontstaat er een kennisprobleem met betrekking tot de zichtbare elementen van de ziekte. Deze verschuiving maskeert zichzelf voor tijdgenoten doordat het lijkt alsof dit probleem universeel is. De nieuwe problematisering van ziekte vindt conceptuele steun bij de epistemologie van Condillac en de waarschijnlijkheidsrekening van Laplace. Hierdoor wordt de ziekte in zijn essentie zichtbaar. Deze ingreep dient hierna echter snel vergeten te worden. Het positivisme belooft immers dat de natuur zelf 'spreekt'. Vrij snel hierna wordt de geschiedenis van de geneeskunde en de pathologische anatomie herschreven om de onwetenschappelijke aanvang ervan te verbergen.
Bronnen, noten en/of referenties
|
