Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
De almacht van de media-theorie
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
De almacht van de media theorie is de algemene noemer van alle theorieën die de media een grote macht toeschrijven. Aan het einde van de negentiende eeuw toen de eerste massamedia hun intrede maakten, waren de eerste communicatiewetenschappers ervan overtuigd dat een grote macht aan de media kon worden toegeschreven. De verschillende onderzoekers hanteerden niet dezelfde theorieën, maar waren het wel ongeveer eens over een aantal gemeenschappelijke kenmerken.
Kenmerken van de ‘almacht van de media theorie’
- De massamedia bereiken met hun boodschappen zo goed als iedereen;
- Het beïnvloedingsproces is een eenrichtingsverkeer: van de zender naar de ontvanger zonder interveniërende factoren, die een boodschap zouden kunnen vertekenen;
- Er bestaat een direct verband tussen de inhoud van de boodschap (zoals door de verzender verstuurd) en de invloed daarvan op de ontvanger;
- De ontvanger is in staat en bereid alle boodschappen op te nemen;
- De ontvanger neemt de inhoud van de boodschappen passief en kritiekloos over
- De (veelal slechte) invloed van de media wordt niet betwijfeld;
- Er zit geen ‘filter’ tussen zender en ontvanger’
- De massamens is meer ontvankelijk voor de invloed van de media dan de elite (zie ook Zwijgspiraal)
Metaforen of naamgevingen binnen de ‘almacht van de media theorie’
- De almacht van de media theorie was een logisch voortvloeisel uit de in de psychologie ontwikkelde stimulus-respons-theorie. Het idee dat massamedia een grote macht uitoefenen, kan beschouwd worden als de eerste theorie over de werking en effecten van massacommunicatie;
- De uit de psychologie stammende stimulus-respons-modellen en het idee van de media als transportband van boodschappen zijn gebaseerd op het directe verband tussen de inhoud van een boodschap en het effect ervan;
- Hetzelfde geldt voor het beeld van de media als injectienaald dat verwijst naar de passiviteit van de ontvangers. De media prikken en steken volgens dit concept voortdurend in het passieve lichaam van de ontvanger;
- De media worden ook gezien als lonten in een kruitvat, wat de grote zekerheid illustreert over het effect dat zal optreden. De lonten moeten alleen worden aangestoken, de rest gaat vanzelf;
- De bullet theory verwijst dan weer naar het eenrichtingsverkeer in het communicatieproces: de zender schiet kogels af; de ontvanger wordt beschoten.