Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
De Beroepsvereniging van Fotografen GKf
De Beroepsvereniging van Fotografen GKf was een Nederlandse beroepsorganisatie van fotografen en bestond van 1968 tot 2014. De vereniging stond bekend als sterk sociaal geëngageerd en de leden waren veelal actief in de genres documentaire en vrije fotografie. De vereniging kwam voort uit de vakgroep fotografie van de Gebonden Kunsten federatie en is sinds 2014 een platform binnen de Vereniging Dutch Photographers DuPho.
Voorgeschiedenis
In 1945 werd de Vereniging van Beoefenaars der Gebonden Kunsten (ook wel Gebonden Kunsten federatie, of GKf genoemd) opgericht. In deze koepelorganisatie waren verschillende vakgroepen van nijverheidskunsten vertegenwoordigd, waaronder fotografen.
Fotografen Cas Oorthuys, Ad Windig en Carel Blazer waren betrokken bij de oprichting van de vakgroep fotografie. De vakgroep kwam voort uit verzetsgroep De Ondergedoken Camera. De vakgroep trad in 1948 voor het eerst naar buiten met een tentoonstelling getiteld Foto 48 in het Stedelijk Museum Amsterdam.
Tot de (eerste) leden van de vakgroep fotografie behoorden: Emmy Andriesse, Maria Austria, Eva Besnyö, Carel Blazer, Charles Breijer, Violette Cornelius, Paul Huf, Henk Jonker, Aart Klein, Cas Oorthuys, Sem Presser, Annelies Romein, Hans Sibbelee, Kryn Taconis, Ad Windig, Jan Versnel, Peter Martens, Dolf Kruger, Ata Kandó, Ed van der Elsken.[1]
Al vrij snel na de oprichting van de de GKF ontstonden afsplitsingen en nieuwe vakverenigingen. Onder de leden van de GKf waren veel grafisch en ambtelijk werkende vormgevers. Veel leden hadden een prominent verzetsverleden en een linkse politieke oriëntatie. De focus lag sterk op Amsterdam en er was een strenge ballotage voor nieuwe leden. Niet iedereen voelde zich er op zijn of haar plaats.[2] Een aantal leden uit Rotterdam en Den Haag richtten in 1948 de Vereniging van Reclame-ontwerpers en Illustatoren (VRI) op. In hetzelfde jaar splitsten de wandschilders zich af van de GKf in de Vereniging van Beoefenaars der Monumentale Kunsten. In 1952 verenigden de industrieel ontwerpers zich in de Kring Industrieel Ontwerpers (KIO).
De vakgroep Fotografie stond net als de GKf bekend als politiek links georiënteerd en de fotografen waren actief in een sociaal geëngageerde vorm van documentaire en reportagefotografie[3].
Oprichting Beroepsvereniging van fotografen GKf
In 1968 wordt de GKf ontbonden. De overgebleven vakgroepen gaan als zelfstandige verenigingen verder. Drie vakgroepen behouden de naam van de moederorganisatie GKf als toevoeging: de Beroepsvereniging van interieurarchitecten GKf, de Beroepsvereniging van ambachtskunstenaars GKf en de Beroepsvereniging van fotografen GKf. De vakgroepen grafisch ontwerpers en de industrieel ontwerpers kozen nieuwe namen. Er komt een gezamenlijk orgaan voor overleg en samenwerking op gemeenschappelijke belangen en ook de GKf prijs blijft bestaan[4]. In 1975 kiezen de interieurarchitecten een nieuwe naam[5], de afkorting GKf raakt zo steeds meer verbonden aan de Beroepsvereniging van fotografen.
De GKf fotografen blijven een strenge ballotage hanteren en de vereniging heeft in 1976 62 leden.[6] In de decennia daarna groeit de vereniging naar meer dan 200 leden in 2010.[7] In 2010 viert de GKf hun 65-jarige bestaan in Foam.[8]
In 2014 is de GKf gefuseerd met vier andere verenigingen van fotografen. Zij vormden samen de hedendaagse Nederlandse Beroepsorganisatie voor Professionele Fotografen genaamd Dutch Photographers of DuPho.[9][10] Binnen DuPho bestaat de GKf onder die naam als een platform met een eigen ballotage, eigen activiteiten en een eigen identiteit.[11]
Activiteiten
De voornaamste activiteit van de Fotografen GKf als zelfstandige beroepsorganisatie was de belangenbehartiging. Dat deed zij door actie te voeren, via groepstentoonstellingen en publicaties. De vereniging maakte zich hard voor het verbeteren van de financiële positie van de leden en zette zich in voor de oprichting van een instituut voor fotografie.
Belangenbehartiging
In 1971 doet de GKf via de Kunstraad een voorstel aan de Gemeente Amsterdam om jaarlijks vijf fotografen het leven in Amsterdam vast te leggen in ongeveer vijftig foto's. Het Amsterdams Fonds voor de Kunst nam het opdrachtgeverschap over. De foto's worden jaarlijks geëxposeerd en bewaard in het Gemeentearchief. Na vijf jaar volgde een grote overzichtstentoonstelling in het Amsterdam Historisch Museum met werk van de 18 fotografen die deze opdracht kregen.[12]
Eind 1972 komt de vereniging in actie om aandacht te vragen voor de financial positie van fotografen. Alle kamerleden ontvangen een serie foto's met de oproep om fotografie als kunstvorm te erkennen en mee te nemen in de begroting. De vereniging is van mening dat fotografie net als andere kunstvormen door de overheid gesteund moet worden.[13]
In 1975 besluiten drie beroepsverenigingen van fotografen - de Bond van Fotografen in Nederland (BFN), de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten (NVF) en de GKf samen te gaan werken in de Fotografenfederatie. Het doel is de oprichting van een landelijk fotografisch centrum in Amsterdam. Met steun van de gemeente Amsterdam die als enige gemeente in Nederland geld vrijmaakt voor fotografie. In het centrum moet plaats zijn voor tentoonstellingen en archivering.[14]
Tentoonstellingen en publicaties
De GKf organiseerde groepstentoonstellingen, thema-avonden en publiceerde jaarboeken en een tijdschrift[15].
In 1981 start de GKf met het publiceren van een tijdschrift met werk van GKf-fotografen en artikelen over de hedendaagse fotografie. Het eerste nummer wordt opgedragen aan oud-voorzitter Pieter Boersma.[16] Het blad verschijnt maandelijks. Het nummer van april 1982 is gewijd aan de politieke situatie in El Salvador, in het bijzonder een reportage van van Marlise Simons over de marteling van twee tieners, gepubliceerd in NRC Handelsblad van 14-1-1982. De tekst van het artikel is groot afgedrukt in het GKf-tijdschrift met daarbij fotoportretten van Nederlandse kinderen van 13 en 17 jaar oud. De GKf wil het eerste exemplaar aanbieden aan kamervoorzitter Dick Dolman, maar deze weigert omdat er in het voorwoord ook kritiek op de NAVO wordt geuit. De winst van het nummer werd gedoneerd aan het El Salvador Comite.[17]
GKf Prijs
De GKf-prijs werd voor 1968 twee maal uitgereikt door de Gebonden Kunsten federatie. Na 1968 neemt de Beroepsvereniging van Fotografen GKf de prijs over, het wordt dan een prijs voor fotografie die tweejaarlijks wordt uitgereikt.
In 1968 wordt de GKf-prijs uitgereikt aan Carel Blazer bij zijn aftreden als bestuurslid.[18] In 2013 wordt de GKf Frits Gerritsen Prijs uitgereikt aan Marloes Krijnen.[19]
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Vereniging van Beoefenaars der Gebonden Kunsten in de Federatie - Beeldend BeNeLux Elektronisch (Lexicon). www.artindex.nl Geraadpleegd op 2023-08-09
- º Simon Thomas, Minke, Goed in vorm. Honderd jaar ontwerpen in Nederland, 010
- º Collection of the Nederlandsche Fotografen Kunstkring. Leiden University Libraries Archives & Collections Repository Geraadpleegd op 2023-08-29
- º "Beroepsverenigingen vervangen Vereniging gebonden kunsten GKf", Het Parool, 1969-01-30. Geraadpleegd op 2023-08-29.
- º Over de BNI. Beroepsvereniging Nederlandse Interieurarchitecten Geraadpleegd op 2023-08-30
- º Roodnat, Bas. "Het werk van Mantz, World Press, GKf en van Gibson", NRC Handelsblad, 1976-04-24. Geraadpleegd op 2023-08-30.
- º (nl) Beroepsverenigingen voor fotografen - Photofacts. www.photofacts.nl Geraadpleegd op 2023-08-09
- º (en) GKf festival. Mediamatic Geraadpleegd op 2023-08-09
- º Een nieuwe beroepsvereniging voor fotografen? | PhotoNmagazine.eu. www.photonmagazine.eu Geraadpleegd op 2023-08-16
- º (nl) NVJ - DuPho nieuwe beroepsvereniging voor fotografen. www.nvj.nl (2014-11-20) Geraadpleegd op 2023-08-16
- º (nl) GKf. Dutch Photographers Geraadpleegd op 2023-08-09
- º Noodnat, Bas. "Achttien fotografen vijf jaar Amsterdam", NRC Handelsblad, 1977-03-25. Geraadpleegd op 2023-08-30.
- º "'Foto-pleidooi' naar kamerleden", Het Parool, 1972-12-01. Geraadpleegd op 2023-08-30.
- º "Fotografisch centrum in voorbereiding", De Volkskrant, 1975-05-29. Geraadpleegd op 2023-08-30.
- º (nl) Het tweede jaarboek van de GKf is uit – PhotoQ (2013-12-11) Geraadpleegd op 2023-08-09
- º "Foto's", De waarheid, 1981-02-12. Geraadpleegd op 2023-08-30.
- º "Foto's en een bericht", de Volkskrant, 1982-04-03. Geraadpleegd op 2023-08-30.
- º Wultz, W.. "Carel Blazer: goeie rechtse fotografen bestaan niet", Algemeen Handelsblad, 1968-04-13. Geraadpleegd op 2023-08-30.
- º (nl) GKf Frits Gerritsen Prijs 2013: Marloes Krijnen
