Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Cybotage
Cybotage is het moedwillig manipuleren van een vijandelijke positie of faciliteit door het belemmeren, verstoren en/of vernietigen van productieve of dienstverlenende processen. Het is een samentrekking van de woorden cyber en sabotage. Het belangrijkste doel is het berokken van schade aan fysieke apparatuur, installaties, voorzieningen, transport of opslag. Cybotage voltrekt zich bijna uitsluitend buiten het publieke gezichtsveld. De incidenten worden verzwegen en de geleden schade wordt bijna altijd ondergewaardeerd.
In ondernemingen en nutsvoorzieningen zijn productieprocessen, transportsystemen en distributiekanalen uitgerust met aan elkaar gekoppelde informatie- en communicatietechnologie. Door de netwerkstructuur van fysieke processen kunnen planning, ontwikkeling, productie, distributie en transport op een efficiënte wijze worden gecoördineerd en aangestuurd. Cyboteurs breken in in de besturings- en controlesystemen van fabricage- en distributieprocessen. Met deze systemen kan gecommuniceerd worden in een technische standaardtaal. Dat is dezelfde taal die gebruikt wordt voor internetcommunicatie: TCP/IP.
Het TCP/IP-protocol wordt vaak gebruikt in kleinere en meer gesloten netwerken. Cyboteurs spreken de standaardtaal van procescontrolesystemen en zijn vaak ook vertrouwd met bijzondere dialecten. Men zoekt eerst de zwakke punten van een wereldwijd of nationaal bedrijfsnetwerk: een makkelijk toegankelijke internettoegang, een kraakbaar intranet, een slecht beveiligd computer ... De cyboteurs verkennen eerst het hele netwerk en maken een blauwdruk van het regelsysteem dat de feitelijke fysieke processen aanstuurt.
Procescontrolesystemen (PCS) en SCADA
Procescontrolesystemen zijn de werkpaarden van het informatietijdperk. Net als alle andere computers draaien ze op codes en zijn ze programmeerbaar. Controlesystemen verzamelen gegevens over fysieke processen via elektronische sensoren, analyseren deze en sturen deze naar desktopcomputers die dienen als de mens-machine-interface.
SCADA of Supervisory Control and Data Acquisition is ontwikkeld door het Duitse bedrijf Siemens. De software wordt in de industrie gebruikt om machines aan te sturen, robots te besturen, staal te maken, het verloop van chemische processen te monitoren of de uitstoot van gevaarlijke stoffen te controleren.
Basisfuncties
Een SCADA-systeem vervult drie basisfuncties:
- Het verstuurt instructies naar fysieke controlesystemen. Via het controlepaneel worden apparaten aan of uitgezet, wordt het toerental van motoren bepaald, worden kleppen open- of dichtgezet.
- Het biedt informatie over metingen van diverse sensoren: meters van druk, temperatuur, luchtvochtigheid ...
- Het fungeert als een alarmsysteem wanneer er iets verkeerd gaat in het fysieke proces.
Cyberspionage
Het doel van cyberspionage is om inlichtingen te verzamelen over mogelijke agressieve acties van vijandige staten en om zwakke plekken op te zoeken. Hierbij wordt steeds meer gebruik gemaakt van elektronische spionnen. De elektronische spionnen zijn zeer geavanceerde softwarepakketten die automatisch inbreken in vijandige computersystemen en netwerken.
BronBenschop, A. (2013). Cyberoorlog, Slagveld Internet. Tilburg: De Wereld Verwijzingen |
