Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Claimvrijheid
Claimvrijheid is de vrijheid om een eigenschap of kenmerk van een product te vermelden. In Nederland en Europa is deze vrijheid door allerlei wetten en zelfregulering beperkt.
In de Verenigde Staten gelden minder beperkingen. Belangrijke oorzaak hiervan is de oprekking door het Amerikaanse Hooggerechtshof in 1886 van de rechten van ondernemingen waardoor deze in feite dezelfde rechten als burgers verkregen[1]. In Amerika valt hier ook de vrijheid van meningsuiting onder.
Beperkingen claimvrijheid
De vrijheid van meningsuiting komt in Nederland en de meeste andere staten niet automatisch aan ondernemingen toe. Het begrip claimvrijheid staat dan ook al jaren ter discussie.
Absolute claimvrijheid kan volgens tegenstanders daarvan leiden tot ernstige misleiding. Een vaak geciteerd voorbeeld van een exces is de gezondheidsclaim die sigarettenfabrikanten vooral vóór de Tweede Wereldoorlog maakten, namelijk dat roken gezond zou zijn. De vraag is echter of de echte boosdoener hier de claimvrijheid was, of vooral het gebrek aan kennis omtrent de gevolgen van roken de oorzaak van deze tegenwoordig als volkomen onjuist geziene bewering was.
In mei 2006 besloot de Europese commissie vooral na druk van de consumentenbeweging dat gezondheidclaims op producten die misleidend zijn op termijn niet meer mogen. Pertinente onwaarheden kunnen sowieso al aangepakt worden, maar met de nieuwe richtlijn moeten ook waarheden die desondanks misleidend zijn aangepakt kunnen worden.
Zo mogen light chips niet meer adverteren dat zij 33% minder vet bevatten (en daarmee de indruk wekken gezonder te zijn) als dat tevens inhoudt dat het product nog steeds veel vetten bevat en bovenmatig veel suikers. Ook mag, sterk tegen de zin van enkele Zuid-Europese lidstaten, op alcoholische dranken niet vermeld worden dat hier extra vitaminen aan toegevoegd zijn. Hoewel deze bewering in onderhavige gevallen feitelijk juist kan zijn, vindt de commissie dat dit ten onrechte de indruk zou wekken dat alcoholische dranken gezond zijn.
Vrijwillige beperking
Daarnaast gelden ook nog vrijwillig opgelegde beperkingen. Zo hebben schoonmaakmiddelenfabrikanten in Nederland onder druk van milieuorganisaties afgesproken de bacteriedodendewerking van hun producten niet te adverteren, ondanks het feit dat dit in de rest van Europa juist wel gebruikelijk is.
Ook fabrikanten van alcoholische dranken hebben zichzelf beperkingen opgelegd. Zo kan Bacardi geen reclame-uitingen of claims richting jongeren maken, ondanks dat dit voor bijvoorbeeld hun mixdranken de grootste groep consumenten betreft.
Met name de grote multinationals hebben een uitgebreide structuur opgezet om elkaars claims te kunnen beoordelen en indien nodig te laten rectificeren. Zo worden claims van concurrenten minutieus uitgeplozen, zelfs waar normale consumenten eigenlijk geen claim meer lezen. Een wasmiddel als OMO kan bijvoorbeeld niet claimen dat het het beste wasmiddel is omdat concurrent Ariel direct een specifieke vlek zou weten te vinden waarin het zelf een superieur wasresultaat bereikt.
Bronnen, noten en/of referenties
|