Chlamys

De chlamys (Oudgrieks: χλαμΰς / chlamús) was een korte ruiter- en reismantel van de Grieken, die uit Macedonië of Thessalië stamde.

Het bestond uit een rechthoekig stuk doek, dat over de linkerschouder werd geworpen en met een kledingspeld op de rechterschouder werd samengehouden.

De Grieken hadden buiten de chlamys ook een chlaina in gebruik, die vaak als mantel werd gedragen en ’s nachts tegen de koude werd gebruikt. De chlamys was net zoals de chlaina uit wol, bij armen had ze de natuurlijke kleur van wol, bij rijken was ze van fijnere stof en minstens zwart gemaakt. Ze diende in het bijzonder tot bescherming voor de epheboi, die ook een petasos droegen. Deze jongemannen van 18 tot 20 jaar hielden te paard de wacht in de polis en bereidden zich voor op de krijgsdienst.

De voornaamste personen kleden zich in scharlakenrood, terwijl de hoogste militairen in purperen chlamydai gingen. Later ging deze dracht op alle standen over. Het fatsoen eiste dat men de mantel bij het omwerpen zo over de linkerschouder wist te werpen, dat hij noch voor- of achteraan sleepte. Van de Grieken kwam de chlamys tot de Romeinen, die het kledingstuk sagum en paludamentum noemden. De fibula werd in de loop der jaren steeds groter en kostbaarder.

De soldaten, die alleen de sagum droegen, heten daarom ook chlamydai. Ook op reizen bediende men zich van dit gewaad. De hoge officieren en de keizer droegen het in scharlaken- of purperrood. Sinds de derde en vierde eeuw n. Chr., toen de toga steeds meer in onbruik raakte, werd de chlamys ook in vredestijd de klederdracht.