Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Smalneusapen
| Smalneusapen | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
-2.jpg) Goudstompneusapen (Rhinopithecus roxellanae) | |||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
| Infraorde | |||||||||||
| Catarrhini E. Geoffroy, 1812 | |||||||||||
Smalneusapen op  Wikispecies |
De smalneusapen oftewel Catarrhini vormen een klade ("parvorde") van apen uit de Oude Wereld binnen de infraorde Simiiformes, de apen. Tot deze infraorde behoren behalve de smalneusapen ook de breedneusapen (Platyrrhini), de klade waartoe alle Zuid-Amerikaanse apensoorten behoren. Beide klades worden vaak als zelfstandige infraordes beschouwd binnen de onderorde Haplorrhini, waartoe behalve de apen ook de spookdiertjes horen. De Simiiformes zelf wordt dan niet als infraorde beschouwd.
Tot de smalneusapen behoren alle niet-Amerikaanse apen, waaronder de makaken, bavianen, meerkatten, bladapen, mensapen en de mens. De meeste soorten leven in Afrika ten zuiden van de Sahara en Zuid-Azië, van India tot Zuid-China en van Tibet tot de Filipijnen, Celebes en de Molukken. De Japanse makaak leeft in Japan, de berberaap in Marokko. De mens is de enige soort die wereldwijd voortkomt.
De naam "smalneusaap" beschrijft het belangrijkste verschil met de Zuid-Amerikaanse breedneusapen. De smalneusapen hebben smalle, naar beneden gerichte neusvleugels, die dicht bij elkaar staan, de breedneusapen hebben grote, openstaande neusvleugels die ver uit elkaar staan. Ook heeft geen enkele smalneusaap een grijpstaart, in tegenstelling tot enkele grotere breedneusapen.
De meeste soorten zijn herbivore of omnivore dieren, die sociale groepen in tropische regenwouden en andere bossen leven. Er bestaan echter ook meer solitaire of paarsgewijs levende soorten, en een groot aantal soorten leeft ook in meer open gebieden. Ze verschillen in grootte van de 37 centimeter grote en 1,4 kilogram zware dwergmeerkatten (Miopithecus) tot de berggorilla (Gorilla beringei beringei), die gemiddeld 180 centimeter lang en 227 kilogram zwaar wordt.
Classificatie
- Infraorde Catarrhini (Smalneusapen)
- Superfamilie Cercopithecoidea
- Familie Cercopithecidae (Apen van de Oude Wereld)
- Onderfamilie Cercopithecinae (Meerkatten, makaken, bavianen en verwanten)
- Onderfamilie Colobinae (Slankapen)
- Familie Cercopithecidae (Apen van de Oude Wereld)
- Superfamilie Hominoidea (Mensapen en mensen)
- Familie Hylobatidae (Gibbons)
- Familie Hominidae (Grote mensapen en mensen)
- Superfamilie Cercopithecoidea
Vrije mediabestanden over Catarrhini op Wikimedia Commons