Camille Feron

Camille Feron in 1933 geschilderd door Evarist De Buck

Camille Herman Jean Louis Feron ( Gent, 5 (7) september 1905 - Gross Rosen, 3 (5) december 1944) was hoofdingenieur bij de Belgische spoorwegen in Hasselt. Feron werd 20 april 1944 door de Gestapo gearresteerd, omdat hij september 1942 vier ontsnapte Russen gedurende een nacht bij hem thuis liet overnachten. Na de gevangenis in Hasselt kwam hij in Sint-Gillis in Brussel waaruit hij naar een detentiecentrum in Gross-Strehlitz (Strzelce Opolskie) ging, en uiteindelijk in het ‘Nacht und Nebel’ concentratiekamp van Gross-Rosen in Silezië kwam.

Het hele verhaal is in 2002 door Jean Put beschreven in "Russische krijgsgevangenen in Limburg 1942-1945" Leven en werken in oorlogstijd.

André Feron, zoon van Camille Feron, beschreef in 2020 wat zijn vader in 1944 overkwam in dagboekvorm in Vergeten... nooit.

Persoonlijk verhaal van zijn achterkleinzoon

Camille Feron was hoofdingenieur bij de Belgische spoorwegen (vandaag ook wel gekend als de NMBS) in Hasselt, maar hij was ook echtgenoot van Blanche en vader van André en Renée

Het begon allemaal op 8 april 1944 in Hasselt; de spoorweg in Hasselt wordt gebombardeerd.

De arrestatie…

Camille besloot op 13 april zijn vrouw Blanche, dochter Renée en zoon André, op dat moment in Scheldestad op bezoek bij zijn grootvader, naar tante Julie in Wallonië op het platteland te sturen, uit angst voor de bombardementen. Ze kwamen terecht in Avin, waar geen strategische doelwitten waren en het dus veilig(er) was.

Het plan was dat hij een week later ook naar daar zou verhuizen, maar zover is het nooit gekomen.

Op 20 april 1944 werd Camille rond 3 uur ’s nachts wakker van een luid geklop op de muren. Hij dacht dat het zijn buurman, meneer Coosemans, is. Na een reeks recente inbraken in de buurt, hadden Camille en zijn buur namelijk afgesproken dat meneer Coosemans in geval van inbraak op de gedeelde muur bij Camille zou aankloppen zodat deze dan de politie kon verwittigen. Camille was namelijk de enige in de omgeving met een telefoon. De jongeman haastte zich dus naar beneden, maar voordat hij zijn voordeur kon openen werd deze al ingebeukt. Het is de Gestapo – de Geheime Staatspolizei, de geheime politie van de nazi’s – die hem kwam arresteren.

… maar waarom?

Belangrijk om te weten is namelijk dat Camille in september 1942 vier Russen, ontsnapt uit de koolmijnen in Limburg, gedurende een nacht liet overnachten bij hem thuis. Dit deed hij op vraag van zijn neef Jan, die deel uitmaakte van het verzet. Mijn grootmoeder, Camilles dochter, herinnerde zich later nog dat ze, gewekt door het nachtelijke lawaai, kwam kijken op de overloop om te zien wat er aan de hand was.

De jongste van deze Russen werd gearresteerd en vervolgens gemarteld tot hij het hele verhaal achter zijn ontsnapping vertelde, inclusief de nacht die hij bij de Ferons doorbracht.

Dus werd Camille dan als terrorist, door SS’ers en collaborateurs zwaar mishandeld.

Vervolgens werd hij vervoerd naar de gevangenis in de Martelarenlaan, in Hasselt. Daar werd hij ondervraagd, vooral naar de locatie van zijn vrouw. Zij was volgens de Gestapo even schuldig. Hij was zeer moedig en gaf deze informatie niet prijs en legt uit dat zijn vrouw volledig onschuldig is. De politie liet hem daarna min of meer met rust, want hij bleek niet zo belangrijk als vooraf gedacht.

Camilles tijd in de gevangenis

Mijn overgrootvader reciteerde graag teksten en gedichten, en was intellectueel zeer sterk. Laat mij uitleggen hoe hij zijn tijd in de gevangenis het liefste spendeerde;

“ik heb mezelf opgelegd steeds een halfuur wiskunde te beoefenen, gevolgd door het opzeggen van gedichten of literaire fragmenten. Daarna los ik bijvoorbeeld een geometrisch vraagstuk op en haal ik mij enkele toepasselijke spreekwoorden voor de geest. Vaak eindig ik met een pretentieloze tekening, een ontwerp of een schets.” Ook speelde hij graag dammen met andere gevangenen. Hij slaagde er dus in zijn dagen nuttig te vullen.

Op 1 mei kreeg hij de kans een brief te sturen naar zijn geliefde familie. Deze kans nam hij maar al te graag aan. Dit is het eerste deel van zijn originele brief:

Diezelfde dag kreeg hij ook bezoek van een heel speciaal iemand. Zijn vrouw Blanche. Ze kwam ook terug naar Hasselt omdat ze zou ondervraagt moeten worden, de Gestapo is haar gaan ondervragen, en zij heeft hun ervan overtuigd haar haar man te laten bezoeken. Ze bracht hem een medaillon. Vanaf nu was dit medaillon zijn talisman.

Op 2 juni, na anderhalve maand in de gevangenis in Hasselt werd hij overgeplaatst naar een gevangenis in Brussel, Sint-Gillis. Daar ontmoette hij een aantal mensen uit het verzet en kreeg hij ook te horen dat de fusie tussen de twee voornaamste militaire verzetsgroepen was mislukt. Daarna zijn dan opnieuw tientallen weerstanders opgepakt.

Op 5 juni vernam hij dat hij opnieuw overgeplaatst zou worden. Deze keer zouden hij en 25 andere gevangenen gedeporteerd worden naar Duitsland. Het eerste wat toen in hem opkwam was dat hij zijn geliefde familie op de hoogte moest brengen. Aangezien hij voor zijn arrestatie vijf jaar lang bij de Belgische spoorwegen had gewerkt, hoopte hij dat er toch iemand zou zijn die hem bij zijn vertrek zou herkennen.

Al vroeg in zijn tijd in de gevangenis leerde hij dat tabak een zeer goed ruilgoed was en dus ruilde hij zijn tabak met een bewaker voor een postkaartje. De volgende morgen vertrok hij dan met de trein naar Duitsland. Hij had voor het vertrek zijn spullen teruggekregen, waaronder zijn trouw- en verlovingsring, portemonnee, portefeuille, wat kleingeld en zijn talisman/medaillon. Ook zijn geruilde postkaartje had hij bij.

Eénmaal aan het station lukte het hem de aandacht te krijgen van een spoorwegbeambte, die hem herkende. Hij heeft deze dan zijn brief stiekem kunnen overhandigen, vlak voor hij in de wagon stapte.

Onderweg naar Duitsland

6 juni 1944 begon de treinrit naar Gross-Strehlitz, die regelmatig werd onderbroken door bombardementen op spoorwegen.

Van Gross-Strehlitz…

Maar uiteindelijk bereikten Camille en de andere gevangenen op 10 juni een wat ouderwetse gevangenis, waar het regime nog meeviel. Althans dacht hij dit in het begin. Het voedsel werd elke dag slechter en in kleinere porties gegeven. Dit kwam omdat er berichten werden gedeeld over de oorlogskansen die zouden keren.

Hij bleef zeer lang op deze locatie, maar 30 oktober was het dan weer zover. Hij moest opnieuw van locatie veranderen.

… naar het geduchte concentratiekamp van Gross-Rosen

Op dit moment had Camille al een enorme afstand afgelegd, in een zeer onaangename vorm van transport. Hij en de andere gevangenen werden namelijk als dieren vervoert in een kleine onhygiënische wagon.

Eenmaal op locatie vielen ze onder het NN-regime, wat inhield dat de gevangenen niet meer zouden bestaan voor de buitenwereld, alle contact werd afgebroken en ze als van de aardbodem verdwenen zouden zijn.

Het leven in dit concentratiekamp was de absolute hel. Dag in dag uit leefde Camille voor 1 ding; zijn familie. Het idee hen terug te zien gaf hem hoop en heeft hem nog zo lang mogelijk aan het leven gehouden.

Maar natuurlijk was het overleven van zo een gevangenschap bijna onmogelijk. En op 3 december 1944 stierf hij dan ook.

En zo kwam het leven van de dappere Camille Feron ten einde.

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

• Jean Put, Russische krijgsgevangenen in Limburg 1942-1945 Pagina's:446
• Site van Jean Put over Russische krijgsgevangenen in Limburg 1942-1945 A
• Nieuwsblad. Jean Put uit Beringen schrijft boek over krijgsgevangenen Russen moesten kolenproductie op peil houden 05/09/2002
• Het Belang van Limburg. Herdenking van 6.000 Sovjet-dwangarbeiders in Limburgse mijnen. Russische dwangarbeiders vluchtten vanuit mijnen naar woonkuilen in Limburgse bossen