Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
CLLD/LEADER
Leader staat voor Liaison Entre Actions de Développement de l'Economie Rurale of Samenwerking voor plattelandsontwikkeling. Het is een subsidieprogramma op initiatief van de Europese Commissie. De nieuwe Europese naam voor de LEADER-aanpak is CommunityLed Local Development (CLLD). In Nederland gebruikt men voor de programmeringsperiode 2014 tot 2020 de term LEADER-3 dat onderdeel is van het overkoepelende Plattelandsontwikkelingsprogramma POP3 (As4).
Geschiedenis
De naam Leader stamt uit 1990 waarmee de Europese Commissie extra aandacht wilde voor regionale en lokale initiatieven om van onderop samenwerking en innovatie te stimuleren. Doel van de aanpak was het bijdragen aan de sociaaleconomische ontwikkeling van het platteland. Het subsidieprogramma werkt met periodes van enkele jaren. Achtereenvolgens zijn dat:
- 1991-1994 LEADER I
- 1994-1999 Leader II
- 2000-2006 Leader+
- 2007-2013 POP2 (As3)
- 2014-2020 LEADER-3 POP3 (As4)
Leader is vanaf 2007 onderdeel van het Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP). Leader is de vierde prioritaire doelstelling van het POP2. De LEADER-as (As4)staat voor gebiedsontwikkeling van onderop.
LEADER-3 2014-2020
Leader/CLLD is een van de vijf thema's waar POP3 zich opricht en die door de Europese Unie wordt gefinancierd vanuit het 'Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling'. De subsidie wordt verstrekt aan samenwerkingsverbanden tussen overheid, ondernemers en maatschappelijke organen of particulieren op het platteland. De focus van de LEADER aanpak ligt op innovatie binnen de agrarische sector (waaronder milieu- en natuureducatie), sociaaleconomische ontwikkeling van het platteland en een duurzaam beheer van de ruimte. Leader is speciaal bedoeld voor kleinschalige projecten in het belang van de regio.
Het Plattelandsontwikkelingsprogramma 2014 - 2020 (POP3) is op 3 februari 2015 door de Europese Commissie goedgekeurd en loopt over een periode van 2014 tot 2020.[1] Elke provincie stelt de LEADERregeling open voor een of meerdere plattelandsgebieden. In de gebieden moet sprake zijn van een breed draagvlak en een degelijke bottum-up werkwijze. Twintig LEADER gebieden hebben in 2014/2015 een lokale ontwikkelingsstrategie (LOS) ingediend.[2] Een landelijke adviescommissie doet een kwaliteitstoets. De besluitvorming welke gebieden uiteindelijk aangewezen worden als LEADERgebied ligt bij de provincies.
De LEADER aanpak gaat uit van de kracht van de eigen regio. De projecten worden uitgevoerd door Local Action Groups (LAG's) waarvoor de Europese Commissie richtlijnen heeft opgesteld. Minimaal 51% van de LAG moet bestaan uit private organisaties waarbij geen enkele organisatie een meerderheidsbelang mag hebben. In de meeste LAG's is de agrarische sector vertegenwoordigd. Anders dan in de periode 2007-2013 zal in de periode 2014-2020 minder ingezet worden op toerisme en recreatie. Op ICT wordt niet ingezet, de investeringen vanuit POP2 in Astra-schotels was niet succesvol.[3]
Nederland
Voor de programmeringstermijn van Leader+ van 2000-2006 werd Nederland ingdeeld in vier regio's: Nederland Noord de provincies Groningen, Friesland en Drente, Oost met Overijssel en Gelderland, Zuid met Limburg, Noord-Brabant en Zeeland, en de regio Randstad.[4]
In de programmeringsperiode 2007-2013 (POP2) zijn 31 LEADER-gebieden aangewezen. Waarvan zes in de provincies Friesland en Overijssel, vier in Zuid-Holland, drie in Groningen en Brabant, twee in Gelderland en Utrecht en de provincies Drenthe, Flevoland en Noord-Holland ieder een. Limburg had in deze periode geen leadergebied.[5]
Voor de programmaperiode 2014-2020 (POP3) is voor Nederland de bevolkingslimiet van 150.000 om voor LEADERstatus in aanmerking te komen naar boven toe aangepast. Nederland heeft voor het platteland een relatief hoge bevolkingsdichtheid. Aanpassing van de limiet moet de territoriale samenhang van de gebieden waarborgen. Daarom zijn een aantal van de POP2-gebieden samengevoegd en heeft Regio Achterhoek met bijna 225.000 inwoners de leaderstatus kunnen krijgen. POP3 telt nog twintig gebieden, vier in Overijssel, twee in Drenthe, Friesland, Utrecht, Zeeland en Zuid-Holland, en de overige provincies ieder een.[6] Het terugbrengen van het aantal LEADERgebieden moet tevens leiden tot verlaging van de uitvoerings- en administratieve lasten, waarmee men tegemoet komt aan de in 2011 geuite kritiek door de Ministerie van EL&I dat Leader een administratief topzwaar programma was.[7] Hier staat tegenover dat de Europese Commissie aangeeft dat vanuit de Leader-aanpak de LAG's verder aangespoord dienen te worden om straathoekwerk uit te voeren, zoals in Mecklenburg-Vorpommern (Duitsland) en Ierland, wat juist kostenverhogend werkt.[8]
Noord Holland
Kop van Noord-Holland en Texel: gemeenten Hollands Kroon, Texel, Schagen en het buitengebied van Den Helder.[9] Kop van Noord-Holland ontvangt voor de derde maal leadersubsidie. In de POP3 periode gaat het om een bedrag van 1,8 miljoen subsidie dat door bedrijfsleven en provincie aangevuld wordt tot zes miljoen.[10] Gerealiseerde projecten uit de POP2 periode zijn onder andere 'Het Schor van Den Oever', leaderbrijdrage EUR 160.000[11], 'Noordhollandse energie cooperatie', leaderbijdrage EUR 50.000[12], 'Vuurtoren Texel', leaderbijdrage EUR 52.500[13], en het natuur- en milieueducatief centrum 'de Helderse vallei', leaderbijdrage EUR 35.000.[14]
Overijssel
Voorbeelden uit de POP2 periode:
- Stichting Sportbelangen Luttenberg (Salland), categorie: leefkwaliteit en diversificatie[15][16]
- Gemeente Hellendoorn en Stichting Toeristisch Bureau Hellendoorn (West Twente), categorie: regionale ontwikkeling resp. leefkwaliteit en diversificatie[17]
Gelderland
Gelderland telde in de periode 2007-2013 twee leadergebieden, Rivierengebied West en Rivierengebied Oost. In deze periode werden onder andere gerealiseerd: Stichting 'Streekhistorisch Museum Tweestromenland'[18], leaderbijdrage EUR 102 526,00[19] en 'Groene leefruimte, deelproject Gelderhorstlaan in Beek West', leaderbijdrage EUR 86 785,00.[20] De status is voor de POP3 periode niet verlengd.
Voor de periode 2014-2020 kreeg Regio Achterhoek, bestaande uit de gemeenten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem (alleen buitengebied), Oost-Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk, voor het eerst de leaderstatus. Voor Achterhoek is afgeweken wat betreft de eis van de limiet van het inwonertal van 150.000. De regio telt, onder aftrek van 40.000 voor de kern van Doetinchem, 223.085 inwoners (telling 1 januari 2015).[21]
Limburg
In Limburg heeft Zuid-Limburg in 2015 de Leaderstaus gekregen. Het gebied beslaat het gehele platteland van Zuid-Limburg met de noordgrens van de gemeente Sittard-Geleen als noordelijke grens. Het gebied telt achttien gemeenten met een totale oppervlakte van ruim 500 km² en ruim 170.000 inwoners wat boven de grens van 150.000 voor reguliere Leader-gebieden ligt. De stedelijke kernen van Maastricht, de Westelijke Mijnstreek en Parkstad Limburg zijn uitgezonderd.
Ierland
De toewijzing van fondsen vanuit het LEADER-programma is in Ierland georganiseerd per county[22], door de 35 door het 'Department of Environment, Community & Local Government' aangewezen LAG's.[23] De LAG's zijn doorgaans samenwerkingsverbanden tussen vrijwilligers en lokale overheid voor lokale ontwikkeling.[24] Voorbeelden van projecten ondersteund in de periode 2007-2014 zijn: Ballyvaughan Farmers' Market (Basis voorzieningen), Clare Spring Water Ltd. (bedrijfsontwikkeling), Rineen Ambush Commemoration Committee (erfgoed), Burren Forts Ltd. (diversificatie van boerenbedrijven naar niet-boerenbedrijf gerelateerde terreinen), Loop Head Tourism Group (studie naar toerisme ontwikkeling)[25], Clare Roots Society (training en informatieverstrekking), Cratloe Community Playground Committee (Dorpsvernieuwing en -ontwikkeling), Killaloe Ballina Business Association (bevordering samenwerkingsprojecten).[26]
Externe links
