Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Blue Whale (spel)
Blue Whale is een spel dat in 2013 bedacht is door de Rus Philipp Budeikin. Het doel is dat een deelnemer op internet lid wordt van een groep om vervolgens 50 opdrachten uit te voeren. De laatste opdracht houdt in dat de deelnemer zijn of haar leven moet beëindigen na het volledig verwijderen van alle sporen die kunnen wijzen op deelname. Het spel wordt gespeeld via verschillende sociale media, waaronder Instagram.[1]
De deelnemers worden uitgekozen door Budeikin en zijn team. Veelal gaat het om tieners die gemakkelijk te manipuleren zijn.[2]
Verloop
De opdrachten zijn divers, maar hebben alle als doel om de deelnemer zichzelf lichamelijk of geestelijk te beschadigen. De eerste opdrachten zijn relatief onschuldig, maar nemen geleidelijk in ernst toe. Het kan hier bijvoorbeeld gaan om het innemen van een overdosis, een dier mishandelen, zichzelf slaan, wakker blijven voor meerdere dagen of het kijken van choquerende video's. Door het verloop van het spel raakt de deelnemer uitgeput en geestelijk labiel, wat de verleiding om de laatste opdracht uit te voeren groter maakt.
Bij iedere opdracht moet middels videoregistraties bewijs worden geleverd dat deze is voltooid. Deze video dient dan op een daarvoor bestemde besloten sociale media geplaatst te worden.
Slachtoffers
Op 16 mei 2016 berichtte de Russische krant Novaja Gazeta over Blue Whale. Tussen november 2015 en april 2016 zouden ten minste 130 tieners in Rusland zelfmoord hebben gepleegd. Bijna allemaal waren ze volgens Novaja Gazeta lid van dezelfde groep op sociaalnetwerksite VKontakte, en minstens 80 van de zelfmoordplegers zouden bij de laatste opdracht van Blue Whale zijn overleden.[3] Het artikel werd hevig bekritiseerd. Zo merkte nieuwswebsite Meduza op dat het aannemelijker is dat depressieve en suïcidale tieners zich aangetrokken voelen tot dezelfde socialemediagroepen, dan dat deze groepen tot zelfmoord aanzetten.[4] Onderzoekers van Radio Free Europe/Radio Liberty vonden geen afdoende bewijs voor een verband tussen de zelfmoorden en het spel.[5][6]
Lenta.ru berichtte een dag na Novaja Gazeta over dezelfde groepen op VKontakte. Volgens deze Russische nieuwswebsite nam de populariteit van de groepen in snel tempo toe na de zelfmoord van de 17-jarige Russische Rina Palenkova in november 2015. De groep "F57" beweerde dat Palenkova het eerste slachtoffer was van hun sekte, die als doel zou hebben tieners tot zelfmoord aan te zetten. Philipp Budeikin (Филипп Будейкин), de beheerder van een kloon van "F57" die zich online Philipp Lys (Филипп Лис) noemt, verklaarde tegenover Lenta.ru dat het verhaal en latere verhalen over andere zelfmoorden verzonnen werden om aandacht te genereren voor "F57" en haar kloons. Hij zou later samen met een beweging die zich "Insiders" noemt zogenaamde internetflashmobs hebben georganiseerd, waarbij groepen VKontakte-gebruikers het deden voorkomen dat ze massaal zelfmoord pleegden.[7]
Twee journalisten van Novaja Gazeta werden berispt nadat Lenta.ru had bericht over ongeoorloofde praktijken bij de voorbereiding van een vervolg op het artikel van 16 mei 2016. De journalisten werd verweten zich bij het onderzoek niet te hebben gehouden aan de ethische standaarden die voor journalisten gelden. Zo zouden ze onder meer ongeoorloofde druk hebben uitgeoefend op de beheerders van de VKontakte-groepen om mee te werken aan het onderzoek.[8] Volgens Lenta.ru beweerden de journalisten samen te werken met de FSB, de Russische geheime dienst, en dreigden ze onder meer met vervolging op grond van deelneming aan een criminele organisatie.[9]
Op 15 november 2016 werd Philipp Budeikin door het Onderzoekscomité van Rusland gearresteerd op verdenking van betrokkenheid bij vijftien zelfmoorden. Hem werd aanzetten tot zelfmoord en uitlokking van aanzetten tot zelfmoord ten laste gelegd.[10][11] Hij zou eerder hebben verklaard dat hij het spel verzon als een middel om de wereld te "zuiveren van biologisch uitschot".[12] Factcheck-website Snopes.com herleidde het verhaal naar een bericht uit november 2016 op de website saint-petersburg.ru, maar was niet in staat de beweringen te verifiëren.[13] In het interview met saint-petersburg.ru zou Budeikin daarnaast onder meer hebben verklaard dat "F57" een combinatie is van de eerste letter van zijn voornaam (Ф) en de laatste twee cijfers van zijn telefoonnummer. Lenta.ru noemt deze stelling onhoudbaar – de combinaties f57 en f58 zouden door de beheerders gekozen zijn omdat ze een fout veroorzaken bij het plaatsen van reacties op VKontakte – en twijfelt op grond van de eerdere contacten met Budeikin aan zijn betrokkenheid.[14]
In België zijn in mei 2017 21 gedocumenteerde deelnemers bekend.[15] En ook Nederland kent steeds meer deelnemers.[bron?] Interpol heeft waarschuwingen doen uitgaan naar diverse instanties zoals de zelfmoordhulplijn als een deelnemer bij opdracht 50 komt.[bron?]
Bronnen, noten en/of referenties
|
