Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Birendra Nath Mazumdar
Dr Birendra Nath Mazumdar (± 1911 - december 1996) was een Bengaalse medicus.
Tijdens een interview bij het Imperial War Museum vertelde hij op 82-jarige leeftijd zijn verhaal. Het museum mocht het interview pas na zijn dood publiceren.
In 1939 kwam Mazumdar bij het Royal Army Medical Corps en werd hij uitgezonden naar de basis Etaples in Noord-Frankrijk. In 1940 moest hij met enkele ambulances naar Boulogne rijden. Onderweg werden ze omringd door Duitsers, waarna hij zich moest overgeven. Hij werd naar als krijgsgevangene naar Kamp Vught gebracht en vandaar naar Kassel.
Het leven in dat kamp viel hem tegen. Hij was de enige Aziaat, de andere gevangenen waren Britten en Nederlanders. De Britten keken op hem neer, met de Nederlanders kon hij goed opschieten. De eerste dag had hij al een probleem, want nadat hij door een Duitse bewaker was gedesinfecteerd, wilde deze zijn hoofd kaal scheren. Dat deed men in de Indiase cultuur alleen als een van je ouders overleed. Mazumdar weigerde dus en werd opgesloten.
Terwijl hij nog in Colditz zat, werd hij naar Berlijn ontboden. Daar werd hij naar Subhas Bose (1897-1945) gebracht, ook een Bengaal, voormalig congreslid en iemand die het niet eens was met Gandhi's geweldloze houding. Hij steunde de onafhankelijkheidsstrijd van India, hij steunde Japan en hij wilde een legioen oprichten. Hij had Mazumdar ontboden om het te vragen zich daarbij aan te sluiten. Mazumdar weigerde.
Hij had gelezen over het kampleven in de Eerste Wereldoorlog, waar de sfeer onder de gevangenen positief was en waar eten gedeeld werd. Dit was in de Tweede Wereldoorlog anders. Hij besloot een manier te bedenken om te ontsnappen, en ging in hongerstaking. Hij leefde vijf weken op water, en werd door zijn Britse medegevangenen spottend Mr Gandhi genoemd. Daarna werd hij overgeplaats naar een ander kamp, waar minder beveiliging was. Alle gevangenen in dit kamp kwamen uit India, ze waren in Italië gevangen genomen. Toen ze maar een ander kamp werden gebracht, ontsnapte hij tijdens transport samen met Sethi en Salim.
Ze schuilden twee dagen, maar honger dreef hun naar de bewoonde wereld. Gelukkig kregen ze te eten, maar de bevolking had opdracht ontsnapte gevangenen dood te schieten, dus ze moesten verder. Ze liepen richting Spanje maar werden na vijf dagen weer opgepakt. Ze kwamen opnieuw in een kamp met Indiërs. De drie mannen slaagden erin over een hoge muur met prikkeldraad te ontsnappen.
In Nevers vonden ze onderdak bij een Franse weduwe. Met hulp van de Franse Résistance bereikten ze Zwitserland. Door Britse officieren werd hij beschuldigd van verduistering, maar hij werd gered door een Zwitserse dokter. In 1943 bereikte hij Engeland.
Zijn herinneringen aan de oorlog waren pijnlijk, niet zozeer vanwege de Duitsers, maar vooral wegens de discriminatie van de Britse officieren. Later in zijn leven werd hij lid van de Colditz vereniging. Hij werd nooit onderscheiden.
Zijn echtgenote Joan Mazumdar heeft zijn herinneringen overgedragen aan de Universiteit van Leeds.
| Bronnen, noten en/of referenties |