Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Berne
Deelgemeente in België .png){kind=small}
| |||
| Gewest |  Wallonië
| ||
| Provincie |  Luik
| ||
| Gemeente | Dalhem | ||
| Fusie | 1977 | ||
| Postcode | 4607 | ||
| NIS-code | 62027(D) | ||
| Oude NIS-code | 62014 | ||
| |||
Berne of Bernouw (Frans: Berneau; Platdiets: Bjen) is een plaats in de Belgische provincie Luik en een deelgemeente van Dalhem.
Geschiedenis
Feodale periode
Berne werd gesticht op een golvende leembodem. Het landschap vertoont veel overeenkomsten met dat van het nabijgelegen Nederlandse Zuid-Limburg. Het dorp wordt in middeleeuwse bronnen aangeduid als Berne (1312) en Bernauw (1359). De graven van Dalhem bezaten er een burcht. Deze behoorde later toe aan de in Overmaas voorname familie Van Gulpen. De schepenbank Berne grensde eveneens grotendeels aan de Dalhemse schepenbanken Moelingen, 's-Gravenvoeren, Weerst en Bolbeek. Toch maakte Berne geen deel uit van Dalhem, maar het behoorde tot de elf banken van Sint-Servaas, een bezit van het kapittel van Sint-Servaas in Maastricht. De hertog van Brabant bezat de hoge jurisdictie in het dorp.[1]
Bij het Partagetraktaat tussen de Republiek en Spanje op 26 december 1661 bleef de status van Berne onbeslist. De Republiek beschouwde zich als rechtsopvolger van de hertog van Brabant in Maastricht en claimde daarom ook de macht in de bijbehorende Servaasdorpen. Spanje daarentegen beschouwde Berne als onderdeel van Dalhem aangezien daar ook belasting aan werd afgedragen.[2] Op 8 november 1785 sloten Oostenrijk en de Staten-Generaal het verdrag van Fontainebleau, waarbij Berne, evenals een groot deel van Staats-Dalhem door de Staten-Generaal aan de Oostenrijkse Nederlanden werd afgestaan in ruil voor delen van Oostenrijks Valkenburg.
Situatie in 1830
Bij de onafhankelijkheid van België inventariseerde geograaf Philippe Vandermaelen in dit dorp 46 woningen, een kerk en een lagere school. Er waren 189 inwoners. Het inventaris omvat verder details over de natuurlijke omgeving, bodems, landbouwproductie en veestapel, waaronder 21 trekpaarden. Ook het wegennetwerk van toen is beschreven. [3]
Eerste Wereldoorlog
Nadat in 1914 burgers op Duitse soldaten zouden hebben geschoten, werden op 5 augustus 1914 als strafmaatregel zowel Berne als Moelingen platgebrand. De stad Wezet onderging hetzelfde lot op 15 augustus.[4]
Taalgebruik
Oorspronkelijk spraken de inwoners van Berne een Limburgs dialect. Het dorp kende echter vanaf de achttiende eeuw een geleidelijke verfransing. Bij de vaststelling van de taalgrens is het, onder meer op basis van omstreden talentellingen, in 1963 toegekend aan het Franstalige Wallonië. De deelgemeente kent geen taalfaciliteiten.
Bezienswaardigheden
- Sint-Servaaskerk
- Kasteel Borcht
- Voormalig station. In de kern lag van 1921 tot 1957 nog een eigen spoorweghalte, namelijk het station Berne aan spoorlijn 24.
- Het spoorwegviaduct over het dal van de Berwijn
-
Sint-Servaaskerk
-
Viaduct
-
Borcht
-
Borcht
Natuur en landschap
Berne ligt in het weidegebied van het Land van Herve op een hoogte van ongeveer 75 meter. Door Berne stroomt de Berwijn in noordelijke richting.
Nabijgelegen kernen
Moelingen, Wezet, Bolbeek, 's-Gravenvoeren, Weerst, Mesch
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Berneau op Wikimedia Commons.
Bronnen, noten en/of referenties
|
 | Plaatsen in de gemeente Dalhem | Wapen van Dalhem |
|---|
|
Deelgemeenten: Berneau · Bolbeek · Dalhem · Feneur · Mortroux · Neufchâteau · Saint-André · Weerst |
