Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Berkenpek
Berkenpek of berkenteer is een type lijm uit de oertijd. Berkenpek ontstaat door droge distillatie van de bast van een berk.[1] Hiertoe worden bastsnippers in een dichte pan of pot verhit tot een temperatuur tussen 340 en 420 graden Celcius. Experimenten hebben aangetoond dat berkenpek ook in een open vuur, bedoeld of onbedoeld, geproduceerd kan worden.
Het resultaat is een teerachtige substantie, waarmee men stenen werktuigen verlijmde, zoals pijlpunten. Bij de ijsmummie Ötzi uit de jonge steentijd, of Neolithicum, is hiervan een goed voorbeeld gevonden, maar de techniek is veel ouder. Bij opgravingen in het Duitse Königsaue bij Aschersleben in de jaren '60, werden onder meer twee klontjes berkenpek gevonden. Van de grondlaag waarin ze werden aangetroffen, kon de ouderdom met geologische methoden worden geschat op 80.000 jaar,[2] terwijl C-14-datering de pek tussen de 43.000 en 48.000 jaar oud schatte. Op en rond talloze nederzettingen en kampementen uit het Mesolithicum en Neolithicum, samen ruwweg tussen 12.500 en 4.200 jaar geleden, zijn stukjes berkenpek of resten daarvan gevonden. Ook de Neandertaler kon berkenpek maken en gebruiken.[3]
Bronnen, noten en/of referenties
|