Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Bækbølling Gamle Mejeri
| Bækbølling Gamle Mejeri | ||
| Locatie | Vejen | |
| Coördinaten | 55°27′N 08°54′E | |
| Detailkaart | ||
  | ||
Met dank aan Holsted Lokalhistorisk Arkiv.
Met dank aan Holsted Lokalhistorisk Arkiv.
Bækbølling Gamle Mejeri is een coöperatieve zuivelfabriek in Bækbølling. Hij ligt ongeveer 100 km ten noorden van de Deens-Duitse grens, midden op de Jutlandse-heuvelrug. De zuivelfabriek werd in 1883-84 gebouwd.
Tussen 1884 en 1915 groeide de productie snel en in 1915 werd er een nieuwe fabriek gebouwd, met de nieuwste ontwikkelingen van die tijd, zoals gebruik van roestvast (roestvrij) staal en het zelf opwekken van elektriciteit.
Rond de fabriek werd een grote sier- en gebruikstuin aangelegd door de toenmalige directeur, waarvan nu nog resten te zien zijn. Windhagen van beuk en een enkele fruitboom hebben de tand des tijds overleefd. De tuin is sinds de jaren '70 verwaarloosd.
De coöperatie
Grote investeringen, zoals het bouwen en onderhouden van een zuivelfabriek, zijn aan het einde van de 19e eeuw alleen mogelijk voor groot grondbezitters en herenboeren. Tot in 1882 de eerste Deense zuivelfabriek volgens het 'Andelsbevægelse' [1] (Coöperatieve beweging) naar Engels voorbeeld wordt gestart in Hjedding.
Boeren in de omgeving van Bækbølling stichten in 1883 Bækbølling Andelsmejeri, naar voorbeeld in Hjedding. Gebouwen en machinerie lijken dan ook veel op elkaar. Helaas is van deze tijd niet veel bewaard gebleven.
Technische vooruitgang
Maglekilde centrifuge
De melkcentrifuge naar Deens patent werd gebouwd door Maglekilde Maskinfabrik in Roskilde.[2]
1915 Stoommachine → generator 1,63 kW gelijkstroom, 65 Volt
Energievoorziening kwam na raadgeving van Poul la Cour (1846–1908)[3], wetenschapper op het gebied van energie opwekking. La Cour had een test windmolen om stroom op te wekken in Askov, 13 km van Bækbølling.
"Bækbølling A/M, oprettet 1884. Her besluttede man i 1914 at bygge et nyt mejeri. I den forbindelse blev mejeriet udstyret med elektrisk lys. Direktør Jens Schrøder fra De Danske Mejeriers Maskinfabrik i Kolding blev anmodet om at give et overslag over maskinerne til det nye mejeri, og fabrikken kom siden til at levere maskinerne."
Uit: Dynamoen i dansk fødevareproduktionen Rapport, 31. marts 2007 Museet på Sønderskov, Linda Klitmøller Elmuseet, Jytte Thorndahl Poul la Cour Museet, Povl-Otto Nissen. Pagina 60
Bestuurders
1884 – 1886 Mathæus Hansen
1886 – 1888 N. Kristensen
1888 – 1894 P. Nielsen
1894 – 1900 H.J. Balslev
1900 – 1940 J.L. Voss
1940 – 1970 Eskegård-Christensen
Na het samengaan met Holsted Andelsmejeri in 1970, werd de fabriek in 1977 buiten gebruik gezet.
Beschreven in
- 'Bækbølling Andelsmejeri gennem 50 Aar', Johan Ludvig Voss (1934).
- Fra den gamle Forhandlingsprotokol. Andelsmejeriet 'Bækbølling'. Petrine Sand (1942).
- 'Bækbølling Andelsmejeri - 75 års jubilæum 1884-1959', Auteur onbekend (1959)
Externe links
Bronnen en noten
- Holsted Lokalhistorisk Arkiv
- Dynamoen i dansk fødevareproduktionen
- Andelsmejeriet = De coöperatieve zuivelfabriek
