Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Ars dictaminis

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

De ars dictaminis (Latijn voor 'kunst van het dicteren') was de middeleeuwse leer voor het redigeren van geschreven teksten. Deze leer behelsde onder meer richtlijnen voor de indeling en de stijl van een tekst. De beoefenaren ervan werden “dictatores” genoemd. Zij werden onderscheiden in leraren en beoefenaren van deze kunst. Een volgens de leer opgesteld stuk was een “dictamen” en de boeken waaruit men het vak kon leren, duidt men aan als “artes dictandi”. In het algemeen verdeelde men de “dictamina” in proza- en metrische en/of ritmische, d.w.z. poëtische teksten. Sommige dictaminale teksten waren gedeeltelijk in proza, gedeeltelijk metrisch geschreven en droegen dan de naam “prosimetricum”. De belangstelling van de “dictatores” ging vooral uit naar het proza.

Geschiedenis

Voor de ontwikkeling van deze leer steunde men in hoofdzaak op de retorische handleiding "De inventione" van Cicero (106-43 v.C.) en op fragmenten van de "Institutio oratoria" van Quintilianus (ca.35-ca.100). De eerste die schreef over de "ars dictaminis", was Alberico van Monte Cassino in zijn "Breviarium de dictamine" en de "Dictaminum radii" van rond 1080. Met de "Praecepta Dictaminum" van Adalbert van Samaria (tussen 1111 en 1118) trad de leer in een nieuwe fase. Had Alberico zich vooral gericht op de conceptie van een theorie, Adalbert werkte meer naar de pratijk toe.

Literatuur

  • Camargo, M., Ars dictaminis Ars dictandi, Turnhout 1991.
  • Constable, G., Letters and Letter-Collections, Turnhout 1976.