Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Arianisme
Arianisme (Grieks: Ἀρειανισμός, Areianismós) was een christologische leer in de vroege christelijke kerk, vernoemd naar Arius (ca. 256–336), een presbyter uit Alexandrië. Er ontstond aanzienlijke controverse tussen de voor- en tegenstanders van deze leer. Dit speelde een cruciale rol in de eerste grote theologische geschillen van het christendom, met name in de vierde eeuw. Hoewel arianisme een niet-trinitarische zienswijze, is deze te onderscheiden van andere non-trinitarische opvattingen: niet alle non-trinitariërs hangen de specifieke zienswijzen van Arius aan.
Jezus’ natuur
Volgens het arianisme zijn Jezus en de Heilige Geest scheppingen van God en ondergeschikt aan Hem. Jezus wordt als goddelijk beschouwd, maar niet gelijk aan God; eerder is hij ’goddelijk’ of ’van vergelijkbare substantie’ (homoiousios) in plaats van ’van dezelfde substantie’ (homoousios) als God.
Controverse en concilies
Zienswijzen over de goddelijkheid van Jezus leidden tot heftige discussies binnen de kerk. De controverse bereikte een hoogtepunt tijdens het Concilie van Nicea in 325. Op dit concilie, bijeengeroepen door keizer Constantijn de Grote, werd de leer van Arius veroordeeld en werd de geloofsbelijdenis van Nicea opgesteld, waarin de co-eterniteit (gelijkheid in eeuwigheid) en co-substantialiteit (wezenseenheid) van de Zoon met de Vader als officiële leer werd erkend.
Toch bleef het arianisme enige tijd invloedrijk, vooral in het Oost-Romeinse Rijk.
Het arianisme werd opnieuw verworpen tijdens het eerste Concilie van Constantinopel (381). Keizer Theodosius I nam ook strenge maatregelen tegen de ’ketters’ die zich niet aansloten bij de door de Romeinse staat erkende leer, wat leidde tot de afname van het arianisme onder de Romeinen rond 400 na Christus.
Nalatenschap
De invloed van het arianisme strekte zich uit buiten het Romeinse Rijk. De Visigotische bisschop Wulfila verspreidde het arianisme onder de Goten, en veel Germaanse stammen die tijdens de volksverhuizingen het Romeinse Rijk binnentrokken, waren ook ariaans.
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland) • Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!) • tekst herschrijven met scribbr.io •