Albert Mechelynck

Albert Josse Louis Mechelynck (Gent, 28 december 1854 - 9 maart 1924) was een Belgisch liberaal politicus. Hij was advocaat, provincieraadslid, volksvertegenwoordiger en voorzitter van de Liberale Partij.

Levensloop

Mechelynck was de zoon van de voorzitter van het Hof van Beroep in Gent, Louis Mechelynck (1818-1899) en van Pauline Delehaye (1827-1909), een dochter van de Gentse burgemeester Josse Delehaye. Albert studeerde aan het Atheneum aan de Ottogracht en aan de Gentse universiteit, waar hij in 1876 doctor in de rechten werd. In 1879 schreef hij zich in aan de Gentse balie, waar hij naam maakte. In 1880 trouwde hij met Anne Pauline Barbanson, uit de gelijknamige invloedrijke Brusselse familie, waar ook het lid van het Nationaal Congres en liberaal volksvertegenwoordiger Jean Barbanson toe behoorde, evenals Pierre-Théodore Verhaegen, de medestichter van de ULB en eveneens liberaal volksvertegenwoordiger.

In 1879 werd Mechelynck lid van het dagelijks bestuur van de Association libérale, constitutionelle et démocratique de l’arrondissement de Gand-Eeclo of arrondissementsfederatie. In 1884 werd hij verkozen tot provincieraadslid voor Oost-Vlaanderen. Tijdens zijn twintigjarig lidmaatschap ontwikkelde hij een politiek netwerk dat de liberale tenoren uit zijn tijd maar ook gematigde oppositiefiguren bereikte.

In 1904 werd hij verkozen tot volksvertegenwoordiger en bleef dit mandaat bekleden tot aan zijn dood. Van 1919 tot 1924 was hij ondervoorzitter van de Kamer.

Mechelynck was lid van de Gentse vrijmetselaarsloge Septentrion, waarvan hij van 1891 tot 1895 de Achtbare Meester was. Hij was een actief logelid en gaf in zijn werkplaats meer dan twintig voordrachten over onderwerpen van maatschappelijke of politieke aard.

Eerste wereldoorlog

Tijdens de Eerste Wereldoorlog maakte Mechelynck zich in Gent zeer verdienstelijk als leider van het Gentse comité binnen het Nationaal Comité voor Hulp en Voedselvoorziening (Comité national de secours et d’alimentation), dat tot het einde van de oorlog actief was. Hij was ook een actief lid van het Comité voor Vaderlandslievende Acties dat het morele verzet tegen de bezetter stimuleerde. Als advocaat verleende hij juridische bijstand aan beklaagden van verzetsdaden die voor de Duitse rechtbanken moesten verschijnen.

In 1915 publiceerde hij La Convention de La Haye waarin hij uitgebreid verwees naar de internationale rechtsregels waaraan oorlogvoerende partijen zich te houden hadden. De verwijzingen naar door de Duitsers geschonden rechtsregels zetten kwaad bloed. Op 29 juni 1916 werd hij door de bezetter gearresteerd en op secreet geplaatst. In een geheime bijeenkomst op 1 juli gehouden beslisten de Gentse advocaten om als protest Mechelynck tot hun stafhouder te verkiezen. Dezelfde dag werd hij vrijgelaten. Drie weken later werd hij officieel als stafhouder geïntroniseerd.

In februari 1918 wilden de activisten van de Raad van Vlaanderen de macht overnemen. In Gent kwamen de parlementsleden bijeen, samen met burgemeester Emile Braun en ondertekenden een protestbrief, opgesteld door Mechelynck en gericht tot de Duitse keizer. Op 31 oktober 1918 werd Mechelynck met anderen als gijzelaar opgepakt maar enkele dagen later was de oorlog voorbij en kwam hij weer vrij.

Voorzitter Liberale Partij

Na de oorlog ging zijn voornaamste aandacht naar de reorganisatie van de Liberale partij. Om het hoofd te bieden aan de nieuwe electorale situatie ontstaan door de invoering van het algemeen enkelvoudig stemrecht voor mannen, moest de partij volgens Mechelynck grondig worden hervormd. In eerste instantie was het noodzakelijk de krachten echt te bundelen, wat de structurering tot een nationale partij veronderstelde. Hij slaagde erin alle verantwoordelijken hiervoor te motiveren. Edouard Pécher noemde hem de grote architect van de eengemaakte Liberale Partij, waarvan hij in 1920 de eerste voorzitter werd, in deze functie na 1921 opgevolgd door Edouard Pecher en Albert Devèze.

Mechelynck begreep dat de kiesstrijd zich voortaan in elke wijk en dorp zou gaan afspelen, nu aan de massa een doorslaggevende rol was toebedeeld bij de aanduiding van mandatarissen en de verdeling van de politieke macht. Onder zijn impuls werden honderden lokale liberale kringen opgericht, voor het directe contact met de kiezer. Zo waren er in 1928 in Gent al meer dan vijftien dergelijke kringen.

Op de dag van zijn overlijden werd Mechelynck benoemd tot Minister van Staat, zeldzame eer voor een parlementslid dat geen ministeriële verantwoordelijkheid had gedragen.

Huldebetoon

Na zijn overlijden nam een comité onder de leiding van Camille De Bast en Victor Carpentier het initiatief om, met de steun van het stadsbestuur, een monument voor Mechelynck op te richten. Het standbeeld, gemaakt door Hippolyte Leroy, verrees in 1925 op het Sint-Annaplein.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het bronzen borstbeeld van Mechelynck door Duitsgezinde Gentenaars verwijderd en in de Schelde gedumpt. Na de oorlog werd het opgevist, opgeknapt en op zijn sokkel teruggeplaatst.

Literatuur

• DeVuldere, R.: Biografisch repertorium der Belgische parlementairen, senatoren en volksvertegenwoordigers 1830 tot 1.8.1965 (R.U.G. onuitgegeven licentiaatsverhandeling (sectie geschiedenis)) , Gent 1965, p. 3777-3778.
• Molle, P. van: Het Belgisch parlement 1894-1972 , Antwerpen 1972.
• Legrain, P.: Le Dictionnaire des Belges , Brussel 1981, p. 352.
• LeHoucq, Nicole; Valcke, Tony: De fonteinen van de Oranjeberg, Politiek-institutionele geschiedenis van de provincie Oost-Vlaanderen van 1830 tot nu. (Deel 2 : Biografisch repertorium) Stichting Mens en Cultuur, Gent 1997, p. 300-301.
• D’Hondt, Bart: Leven en werk van Albert Mechelynck (in: Liberales, nieuwsbrief) 2007, p. 19-22.
• Schrans, Guy: Vrijmetselarij te Gent in de XVIIIde eeuw , Gent 2009.

Voorganger: /

Partijvoorzitter van de Liberale Partij 1920-1921

Opvolger: Edouard Pécher