Redenering

Een redenering of gedachtegang of betoog is het proces waarmee men van een aantal argumenten, premissen of axioma's tot een standpunt of conclusie komt.

Een redenering is meestal deductief (het toepassen van een algemene regel op een specifieke situatie) of inductief (het afleiden van een algemene regel uit een aantal specifieke situaties). Maar abductief redeneren (het zoeken van een zo goed mogelijke verklaring voor een aantal feiten) en analoog redeneren (van de ene specifieke situatie naar de andere specifieke situatie gaan en daar een waarschijnlijke conclusie uit trekken) bestaan ook.

Een redenering is correct als het aan de voorwaarden geldigheid en gezondheid voldoet, anders is het een drogreden.

De vorm van een klassieke deductieve redenering is het syllogisme.

Er zijn verschillende types redeneringen.

• analogieredenering: er worden daarbij specifieke gevallen met elkaar vergeleken.
• generalisering: uit een voorbeeld wordt een algemene uitspraak afgeleid
• causaliteitsredenering: uit een oorzaak wordt een gevolg afgeleid of andersom
• autoriteitsredenering: iets is het geval omdat een autoriteit dat vindt
• eigenschap-oordeel-redenering: een oordeel wordt gerechtvaardigd doordat iets bepaalde kenmerken heeft. Het standpunt is daarbij een oordeel.
• doel-middel-redenering: een middel wordt als gewenst gebracht, omdat het tot een gewenst doel leidt

Conclusiegericht redeneren

Middels beredeneringen komt men tot (beperkte, afzonderlijke, lineaire) begrippen, waarna men vervolgens door eveneens (nieuwe) beredeneringen tot conclusies komt, waar men óók een bepaald begrip over heeft gevormd. De beredenerende aard van mensen brengt het ook teweeg dat onzekerheid wordt behouden, oftewel omvatten de aanwezige (gevormde) begrippen niet de juiste of onvoldoende ingrediënten of aanwijzingen. Dit houdt in dat de volledige gedachtengang (van ingeving tot eindconclusie) meer (andere) conclusies moet worden toegeschreven (begrepen), wat dan uiteindelijk een groter begrip bewerkstelligt maar wat eveneens een eindconclusie moet verkrijgen. De crux binnen dit alles is het níet negeren en/of ontkennen van bepaalde factoren, temeer dán onjuiste / onterechte / onrealistische begrippen (en overtuigingen) tot stand komen, welke evenals inzake ándere oorzaken een pervasieve (geheel doordringend, overheersend) doorwerking hebben op het eigen denken.

Zie ook

• Redeneringen binnen een visie.

• Redeneringen binnen een tunnelvisie.

• Redeneringen en out-of-the-box-denken.
• Beredeneringen binnen een overtuiging.
• Beredeneringen binnen/door aannames.