Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Adrianus VI: verschil tussen versies
(nieuw) |
(toevoegingen) |
||
| Regel 23: | Regel 23: | ||
Een van zijn leerlingen was [[Desiderius Erasmus]]. Van 1493 tot 1494 en van 1501 tot 1502 was hij rector, en van 1493 tot 1501 was hij kanselier van de universiteit. | Een van zijn leerlingen was [[Desiderius Erasmus]]. Van 1493 tot 1494 en van 1501 tot 1502 was hij rector, en van 1493 tot 1501 was hij kanselier van de universiteit. | ||
Op 30 juni 1490 werd hij in Leuven tot [[priesterwijding|priester gewijd]]. Vanaf 1493 doceerde hij theologie als professor aan de Universiteit van Leuven. | Op 30 juni 1490 werd hij in Leuven tot [[priesterwijding|priester gewijd]]. Hij was pastoor in het [[Groot Begijnhof (Leuven)|Groot Begijnhof}}, en vanaf 1492 tot 1507 pastoor extra locum van [[Goedereede]] en [[Ouddorp]] op [[Westvoorn]] ([[Zuid-Holland]]). | ||
Vanaf 1493 doceerde hij theologie als professor aan de Universiteit van Leuven. | |||
Keizer [[Maximiliaan van Oostenrijk|Maximiliaan]] stelde Adrianus in 1507 aan als leraar van zijn kleinzoon, de latere [[keizer Karl V]], eerst in [Gent]], en later in Spanje, waar Karel V vaak verbleef. | |||
Op 18 august 1516 werd hij tot bisschop van Tortosa benoemd, en werd door Diego de Ribera, de bisschop van Segovia. Vanaf november 1516 was hij generaalinquisiteur voor [[Koninkrijk Aragón|Aragón]] en [[Koninkrijk Navarra|Navarra]]. | |||
Hij werd samen met kardinal Gonzales Jiménez de Cisneros benoemd tot regent van Spanje, en na Cisneros’ overlijden in 1518 was hij de enige regent, en werd ook generaalinquisiteur in [[Koninkrijk León|León]] en [[Koninkrijk Castilië|Castilië]]. In deze taak werkte hij uiterst nauwkeurig, zelfs pedantisch. In 1520 brak een opstand uit tegen hem als regent, die door de ondersteuning van twee edellieden werd onderdrukt. In zijn functie als geestelijke werd hij echter zeer geacht. | |||
Op 1 juli 1517 werd Adriaan door paus [[Leo X]] tot kardinaal gecreëerd. Hij werd kardinaalpriester van de titelkerk Ss. Giovanni e Paolo op 16 juli 1517. | |||
==Pontificaat== | |||
Na de dood van paus Leo X, werd Adriaan, na een lang conclaaf, waarop hij zelf niet aanwezig was, tot paus verkozen. Dit was een compromiskeuze: kardinaal Schiner werd door de Franse kardinalen niet geweigerd. De wenskandidaat van Karel V was Giulio de Medici. Hendrik VIII van Engeland stond achter kardinaal Wolsey als kandidaat. Tenslotte werd Adriaan Florensz door Giulio de Medici zelf voorgesteld als compromis.<ref>{{Aut|Claudio Rendina}}, ''I Papi''. Rome 2002, p. 619.</ref> De keuze van een niet-Italiaan stootte in Rome op afwijzing. Dit kwam onder andere tot uiting in vele spotgedichten die aan het beeld van Pasquino aan de Piazza Navona werden uitgehangen. | |||
Drie kardinalen brachten hem het nieuws dat hij verkozen was, en hij aanvaardde deze op 8 maart 1522. Op 25 augustus 1522 ging hij in Civitavecchia aan land; de pauskroning volgde op 31 augustus. Als pausnaam behield zijn doopnaam, iets wat alleen hij en paus [[Marcellus II]] in het tweede millennium van het christelijke tijdperk deden. | |||
{{beginnetje}} | {{beginnetje}} | ||
| Regel 35: | Regel 50: | ||
[[Categorie: Paus]] | [[Categorie: Paus]] | ||
[[Categorie: Inquisiteur]] | |||
[[Categorie: Geboren in 1459]] | [[Categorie: Geboren in 1459]] | ||
[[Categorie: Overleden in 1523]] | [[Categorie: Overleden in 1523]] | ||
Versie van 31 aug 2012 12:15
| Adrianus VI | ||
| Adriaan Floriszoon Boeyens 2 maart 1459 – 14 september 1523 | ||
| ||
| Zie Lijst van pausen | ||
| Periode | 1522–1523 | |
| Voorganger | Leo X | |
| Opvolger | Clemens VII | |
Adrianus VI (ook Adriaan VI, Latijn: Hadrianus VI), burgerlijke naam: Adriaan Floriszoon Boeyens (Utrecht, 2 maart 1459 – Rome, 14 september 1523), was de eerste uit de Nederlanden afkomstige paus. In Duitsland wordt hij hoofdzakelijk als de zevende Duitse paus beschouwd. Hij was de laatste niet-Italiaanse paus tot Karol Wojtyła uit Polen paus Johannes Paulus II werd.
Geboorte
Adriaan werd geboren op 2 maart 1459 in Utrecht (Sticht Utrecht, Bourgondische Nederlanden), in het huis van zijn grootvader in de Oude Gracht, op de hoek met de Brandstraat (Brandsteeg). Hij was de zoon van een scheepstimmerman, Floris (Florens) Boeyenszoon Dedel (overleden 1469), en diens echtgenote Geertruid.
Onderwijs
Na de dood van zijn vader stuurde Adriaans moeder hem naar Zwolle, waar hij zijn theologische scholing begon bij de Broeders van het Gemene Leven. Vanaf 1476 studeerde hij filosofie in Leuven. Zijn studies werden gefinancierd door een regeling in het testament van Jan van Marselaer uit Malderen.
In 1478 verwierf hij de magister-titel. Hetzelfde jaar wisselde hij naar theologie en kerkelijk recht. Vanaf 1488 gaf hij lezingen over filosofie.
Nadat hij op 1 augustus 1490 een licentiaat in de theologie behaalde, doctoreerde hij op 8 juni 1491 een doctoraat in de theologie. In zijn studies was hij vooral onder de indruk van de activiteiten van de scholastici zoals Thomas van Aquino. Hij had ook belangstelling voor de wiskunde, maar het streven van de humanisten en de dichtkunst bleven hem vreemd.
Een van zijn leerlingen was Desiderius Erasmus. Van 1493 tot 1494 en van 1501 tot 1502 was hij rector, en van 1493 tot 1501 was hij kanselier van de universiteit.
Op 30 juni 1490 werd hij in Leuven tot priester gewijd. Hij was pastoor in het [[Groot Begijnhof (Leuven)|Groot Begijnhof}}, en vanaf 1492 tot 1507 pastoor extra locum van Goedereede en Ouddorp op Westvoorn (Zuid-Holland).
Vanaf 1493 doceerde hij theologie als professor aan de Universiteit van Leuven.
Keizer Maximiliaan stelde Adrianus in 1507 aan als leraar van zijn kleinzoon, de latere keizer Karl V, eerst in [Gent]], en later in Spanje, waar Karel V vaak verbleef.
Op 18 august 1516 werd hij tot bisschop van Tortosa benoemd, en werd door Diego de Ribera, de bisschop van Segovia. Vanaf november 1516 was hij generaalinquisiteur voor Aragón en Navarra.
Hij werd samen met kardinal Gonzales Jiménez de Cisneros benoemd tot regent van Spanje, en na Cisneros’ overlijden in 1518 was hij de enige regent, en werd ook generaalinquisiteur in León en Castilië. In deze taak werkte hij uiterst nauwkeurig, zelfs pedantisch. In 1520 brak een opstand uit tegen hem als regent, die door de ondersteuning van twee edellieden werd onderdrukt. In zijn functie als geestelijke werd hij echter zeer geacht.
Op 1 juli 1517 werd Adriaan door paus Leo X tot kardinaal gecreëerd. Hij werd kardinaalpriester van de titelkerk Ss. Giovanni e Paolo op 16 juli 1517.
Pontificaat
Na de dood van paus Leo X, werd Adriaan, na een lang conclaaf, waarop hij zelf niet aanwezig was, tot paus verkozen. Dit was een compromiskeuze: kardinaal Schiner werd door de Franse kardinalen niet geweigerd. De wenskandidaat van Karel V was Giulio de Medici. Hendrik VIII van Engeland stond achter kardinaal Wolsey als kandidaat. Tenslotte werd Adriaan Florensz door Giulio de Medici zelf voorgesteld als compromis.[1] De keuze van een niet-Italiaan stootte in Rome op afwijzing. Dit kwam onder andere tot uiting in vele spotgedichten die aan het beeld van Pasquino aan de Piazza Navona werden uitgehangen.
Drie kardinalen brachten hem het nieuws dat hij verkozen was, en hij aanvaardde deze op 8 maart 1522. Op 25 augustus 1522 ging hij in Civitavecchia aan land; de pauskroning volgde op 31 augustus. Als pausnaam behield zijn doopnaam, iets wat alleen hij en paus Marcellus II in het tweede millennium van het christelijke tijdperk deden.
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland)Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT] • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!)] • rephrase.info • paraphraser.io • paraphraser.io • scribbr.io •
| Weblinks
|
- º Claudio Rendina, I Papi. Rome 2002, p. 619.