Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Verzetsherdenkingskruis
Het Verzetsherdenkingskruis is een Nederlandse onderscheiding.
Het Verzetsherdenkingskruis is geen koninklijke doch een nationale onderscheiding en werd op 19 december 1980 bij gelegenheid van de 35ste herdenking van de bevrijding ingesteld bij Koninklijk Besluit (nr. 104) en is niet hetzelfde als het Verzetskruis. Hij is bestemd voor deelnemers aan het verzet tegen de bezetters van Nederlands grondgebied in de Tweede Wereldoorlog.
De instelling van deze onderscheiding was controversieel. Enerzijds waren er rechthebbenden die het niet aanvroegen vanwege 'te weinig, te laat'. Anderzijds waren er ook die het wel aanvroegen, maar niet toegekend kregen vanwege gebrek aan bewijs van hun (vermeende) verzetsdaden. In totaal hebben 15.300 mensen het kruis aangevraagd, aan 15.000 van hen is het kruis toegekend[feit?].
Het kruis is van zilver en werd in de Rijksmunt gemaakt. Het wordt gedragen na het Oorlogsherinneringskruis en voor het Ereteken voor Orde en Vrede.
Toekenningscriteria
De onderscheiding wordt op eigen verzoek toegekend aan:
- een ieder die behoorde tot een in het Koninklijk Besluit van 5 september 1944 Stb. E 62 genoemde erkende verzetsgroep of tot een andere bij de Buitengewone Pensioenraad dan wel de Stichting 1940-1945 bekende verzetsgroep
- een ieder die blijkens een beschikking van de Buitengewone Pensioenraad als deelnemer aan het verzet in de zin van de Wet buitengewoon pensioen 1940-1945 is of wordt erkend, ongeacht of hij/zij al dan niet in het genot is van een pensioen krachtens deze wet
- een ieder aan wie met toepassing van de Wet verbetering rechtspositie verzetsmilitairen (wet van 20 januari 1976 Stb. 19) onder de wapenen doorgebrachte tijd is toegekend
- de militairen die hebben behoord tot de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten in bezet gebied (ingevolge artikel 2, 5e lid van de Wet verbetering rechtspositie verzetsmilitairen
- een ieder, die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Oost-Azië op door Japan bezet gebied of Japans gebied aan, naar het oordeel van het betreffende comité, bedoeld in artikel 4, als verzet tegen de vijand aan te merken handelingen heeft deelgenomen
- een ieder die, niet vallende onder de bepalingen van a. tot en met e., naar het oordeel van het comité als bedoeld in artikel 4, eveneens als verzetsdeelnemer kan worden beschouwd.
In het Koninklijk Besluit is geen sprake van het weer ontnemen van het Verzetsherdenkingskruis. Wanneer een drager voor een misdrijf wordt veroordeeld kan de rechter niet bepalen dat de veroordeelde het Verzetsherdenkingskruis moet inleveren of niet meer mag dragen. Er is ook geen sprake van het automatisch verlies van het kruis zoals dat gebeurt wanneer een Ridder in een Nederlandse Ridderorde wordt veroordeeld wegens een misdrijf. Toen in 2011 de dader van de na-oorlogse moord op ir. Felix Guljé, de 96-jarige Atie Ridder-Visser, bekend werd mocht zij haar Verzetsherdenkingskruis dan ook houden.
Decorandi (met eigen Wikipedia-pagina)
Niet alle 15.000 gedecoreerden kunnen hier vermeld worden. Hieronder degenen wier daden of levenswijze voldoende aanleiding gaven tot een eigen Wikipedia-pagina.
A
B
- Menke Koos van der Beek
- Hendrikus Dirk Jan Beernink
- Christiaan Frederik van den Berg
- Jo Blaauwgeers
- Fokke Bleeker
- Abraham du Bois
- Edzard Jacob Bosch van Rosenthal
- Lodewijk Hendrik Nicolaas Frederik Marie Bosch van Rosenthal
- Titus Brandsma
C
D
- Freerk Datema
- Henk Deinum
- Jan van Delft
- Mattheus Karel van Dijke
- Gerard Dogger
- Harald Frederik Dudok van Heel
E
G
H
- Jules Haeck
- Erik Hazelhoff Roelfzema
- Eugene van der Heijden
- Cornelis Pieter van den Hoek
- Johannes Hoogendoorn
- Wiel Houwen
J
K
L
P
R
S
T
V
W
Z
De volgende legeronderdelen zijn met het Verzetsherdenkingskruis onderscheiden:
- Regiment Stoottroepen Prins Bernhard
- Bataljon Friesland (nu: Regiment Infanterie Johan Willem Friso)
- Bataljon Margriet (nu: Regiment Limburgse Jagers)
Alleen het Regiment Stoottroepen Prins Bernhard voert de onderscheiding als vaandeldecoratie.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- Lijst van decorandi op de site onderscheidingen.nl
- Tekst van het Koninklijk Besluit Tekst KB op onderscheidingen.nl
Kruis voor Moed en Trouw · Verzetskruis · Erepenning voor Menslievend Hulpbetoon · Eervolle Vermelding · Bronzen Leeuw · Verzetsster Oost-Azië · Bronzen Kruis · Kruis van Verdienste · Vliegerkruis · Ereteken voor Belangrijke Krijgsbedrijven · Lombokkruis · Metalen Kruis 1830-1831 · Metalen Kruis Vrijwilligers 1830-1831 · Oorlogsherinneringskruis · Verzetsherdenkingskruis · Ereteken voor Orde en Vrede · Nieuw-Guinea-Kruis · Mobilisatie-Oorlogskruis · Kruis voor Recht en Vrijheid · Onderscheidingsteken voor Langdurige Dienst als officier · Ereteken voor meester-scherpschutter op geweer voor schepelingen van de Koninklijke Marine · Ereteken voor meester-kanonnier voor schepelingen van de Koninklijke Marine · Schietprijsster van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger · Kruis van Verdienste van het Nederlandse Rode Kruis · Kruis van Verdienste van de Nederlandse Bond van Vrijwillige Burgerwachten · Kruis van de Algemene Vereniging van Nederlandse Reserve-officieren voor militaire prestatietocht · Mobilisatiekruis 1914-1918 · Witte Mobilisatiekruis 1914-1918 · Kruis van Verdienste van de Nationale Bond "Het Mobilisatiekruis 1914-1918"· Herinneringskruis 1939-1940 van het Nederlandse Rode Kruis · Herinneringskruis 1940-1945 van het Nederlandse Rode Kruis
Zie ook: Lijst van Nederlandse onderscheidingen