Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Goudsbloem
| Goudsbloem | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| soort | |||||||||||||||||||
| Calendula officinalis L. (1753) |
De goudsbloem oftewel tuingoudsbloem oftewel Calendula officinalis is een plant die behoort tot de composietenfamilie (Compositae of Asteraceae). De soort wordt in siertuinen gebruikt. De plant is oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-Europa.
Het is een eenjarige plant met meestal oranje, maar soms ook gele bloemen.
De plant wordt 30-45 cm hoog en heeft stompe bladeren. De goudsbloem bloeit van mei tot november. De vruchten zijn meestal gekromd en bootvormig.
Ecologie
De goudsbloem is waardplant voor de rupsen van Spilosoma virginica, Brenthia buthusalis, gamma-uil (Autographa gamma), Condica capensis, de goudgele boorder(Gortyna flavago), vlekdaguil (Heliothis peltigera), geoogde w-uil (Lacanobia contigua), groente-uil (Lacanobia oleracea), kooluil (Mamestra brassicae), erwtenuil (Melanchra pisi), splinterstreep (Naenia typica), huismoedertje (Noctua pronuba), Papaipema nebris en oranje o-vlinder (Pyrrhia umbra).
Gebruik
Consumptie
Verse of gedroogde bloemen kunnen worden gebruikt in soepen.[1] De bloemen kunnen ook gebruikt worden als kleurstof voor kaas, boter en andere levensmiddelen. Vroeger werden de bloembladen gebruikt voor vervalsing van saffraan.
Medisch
De jonge bladeren en de bloemen zijn eetbaar en heilzaam voor gal en lever. Van de plant worden ook zalf en tinctuur gemaakt. Deze hebben als eigenschap dat ze wondsamentrekkend, huidherstellend en desinfecterend werken. In de bloembladen zit etherische olie, die veel gebruikt wordt in zalf.
Olie
Ook de vruchten zijn oliehoudend. Goudsbloemolie gewonnen uit de vruchten kan gebruikt worden als bindmiddel in verven en lakken. De goudsbloemolie is na bewerking ook geschikt als verfverdunner ter vervanging van andere schadelijke verdunners.
Symboliek
Een mythe vertelt het verhaal over de mooie Aphrodite. Toen haar Adonis stierf kwamen er uit de tranen die zij huilde goudsbloemen tevoorschijn.
In het christendom is de goudsbloem gewijd aan Maria. In de Middeleeuwen verbond men vaak de naam van Maria aan iets dat mooi was. Vandaar de naam 'Mariagold' voor de goudsbloem.
Andere volksnamen voor de goudsbloem zijn 'kroningsbloem' of 'oranjebloem'. Dit omdat de plant een historische verbintenis heeft met het hof van de Oranjes.
Heksen gebruiken de plant bij spreuken met betrekking tot de gezondheid of bescherming, zie ook afweerkruiden.
Geraadpleegde literatuur
- º Koomen, E. (1976). Tuinieren voor iedereen. Baarn: Market Books bv.
Externe link
- {{{2}}} op SoortenBank.nl (gebaseerd op de 22e, voorlaatste, druk van de Heukels)
Vrije mediabestanden over Calendula officinalis op Wikimedia Commons