Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Streepjescode
Streepjescode of barcode is de benaming voor een opeenvolging van lijnen die een code representeren die door een scanner gelezen kan worden. Afhankelijk van het coderingssysteem kan deze code uitsluitend uit cijfers bestaan, of uit een combinatie van cijfers, letters en leestekens. De streepjescode werd gepatenteerd op 7 oktober 1952.
Oorsprong
Norman Woodland kan als grondlegger van de streepjescode worden beschouwd. Hij zag het belang in van eenvoudige coderingen voor het slagen van de poging gegevens automatisch te verwerken. De streepjescode kan als een opvolger van de ponskaart worden gezien.
In 1973 stelt hij de twaalfcijferige Universal Product Code (UPC) samen. Naast een Amerikaanse is er ook een Europese, een Chinese en een Japanse standaard. Oorspronkelijk werd de UPC-code ontworpen en toegepast in de Verenigde Staten en Canada. Later werd de code uitgebreid met een impliciet gecodeerd regiocijfer, zodat de oude UPC-code behouden kon worden.
Toepassingen
Streepjescodes worden voor verschillende toepassingen gebruikt, en voor veel toepassingen is een aparte codeermethode in gebruik. Op veel plaatsen waar met een groot aantal producten of mensen wordt gewerkt, doen de reeksen streepjes, al dan niet vergezeld van cijfers, hun intrede. Bijvoorbeeld in de supermarkt op de producten. In ziekenhuislaboratoria registreert men met streepjescodes de honderden buisjes bloed die dagelijks binnenkomen. Parkeerautomaten gebruiken streepjescode om de prijs te berekenen en de slagboom te openen. Bibliotheken gebruiken barcodes in boeken en op lenerskaarten om het uitlenen en terugbrengen te automatiseren. Bij het inchecken van bagage in een luchthaven krijgt die een barcode met de bestemming (IATA-code). De bagage wordt dan automatisch naar de juiste vliegtuigen gebracht, ook als de reiziger overstapt, tenzij hij reist via een vliegveld waar de barcode nog niet in gebruik is.
Standaarden
Er zijn vele standaarden op het gebied van streepjescodes. Ze steken ook niet allemaal eender in elkaar. Op basis van hun eigenschappen zijn een aantal klassen streepjescodes te onderscheiden:
- Lineaire codes: dit zijn codes die in 1 dimensie worden gelezen. Daarbinnen onderscheiden we:
- Continue vs. discrete codes: een continue streepjescode codeert alle tekens als een ononderbroken reeks, terwijl in discrete codes ieder gecodeerd teken een begin- en eindmarkering heeft. De ruimte tussen twee tekens wordt bij discrete genegeerd, zo lang deze niet groot genoeg is om als het einde van de tekenreeks te worden gedecodeerd.
- Codes met slechts 2 breedtes vs. codes met meer breedtes: In codes met slechts 2 breedtes bestaan slechts smalle en brede strepen, die niet meer dan 1 bit informatie bevatten. Codes met meerdere breedtes kennen meestal 4 breedtes, die veelvouden zijn van wat in jargon module heet.
- Gestapelde (stacked) codes: deze codes bevatten meer dan 1 regel met in elke regel een lineaire code.
- Tweedimensionale codes: Hiervan bestaan veel soorten. De belangrijkste familie is die van de matrixcodes, waarin vierkante vlakken of stippen op een bepaalde manier in een raster zijn gerangschikt.
Lineaire codes
| Symbologie | Onderbreking | Breedte | Gebruik |
|---|---|---|---|
| Plessey | Continu | Twee | Catalogi, magazijnen, inventaris |
| UPC | Continu | Meer | Winkels (USA) |
| Codabar | Discreet | Twee | Oude standaard, in gebruik in o.a. bibliotheken en bloedbanken |
| Interleaved 2 of 5 | Continu | Twee | Groothandel, bibliotheken (NO) |
| Code 39 | Discreet | Twee | Diverse toepassingen |
| Code 93 | Continu | Meer | Diverse toepassingen |
| Code 128 | Continu | Meer | Diverse toepassingen |
| Code 128A | Continu | Meer | Diverse toepassingen |
| Code 128B | Continu | Meer | Diverse toepassingen |
| Code 128C | Continu | Meer | Diverse toepassingen |
| Code 11 | Continu | Twee | Telefoons |
| EAN 2 | Continu | Meer | Addon code (tijdschriften) |
| EAN 3 | Continu | Meer | Addon code (boeken) |
| EAN 8, EAN 13 | Continu | Meer | Winkels (wereldwijd) |
| UCC/EAN-128, EAN 128, UCC 128 | Continu | Meer | Diverse toepassingen |
| DUN 14 | Continu | Meer | Diverse toepassingen |
| ITF 14 | Continu | Meer | Shipping Container Symbol |
| KIX-code of RM4SC | Continue | Twee | TNT Post, Royal Mail |
| Pharmacode | Anders | Twee | Farmaceutische verpakkingen |
| POSTNET | Continu | Lang/kort | Postdienst |
| PostBar | Discreet | Meer | Postdienst |
| CPC Binary | Discreet | Twee | Postdienst |
| Telepen | Continu | Twee | Bibliotheken e.d. (UK) |
Epiloog
Radio frequency identification of RFID is een alternatief van het barcodesysteem. Het wordt door sommigen gezien als de opvolger.