Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Alternatieve stelsels voor de opeenvolging van harmonische functies
Zesfunctiestelsels in fonetisch-harmonische notatie
De functies van een zesfunctiegroep zijn:
- 1) 3 hoofdfuncties: subdominant-tonica-dominant
in letternotatie: f d s in klassieke notatie: fa do sol
- 2) 3 nevenfuncties: nevensubdominant-neventonica-nevendominant-t
in letternotatie: r l m in klassieke notatie: re la mi
In harmonisch-fonetische codering is de functieletter de laatste letter van de functielettergreep.
De omkeringspositie wordt gecodeerd door een klinker die als voorlaatste in de functielettergreep geplaatst wordt.
- o voor de grondligging; os solsire
- u voor de eerste omkering; us siresol
- y voor de tweede omkering; ys resolsi
- ø voor de derde omkering; øs fasolsire
voorbeeld van sequens van traditioneel gevestigde reeksen van vier functies
de 8+1 4functiereeksen
odysudod odomofos [odufusod]udufusod
øsud
odolofos udoryryd ydydosol udurosod
In klassieke notatie is udurosod: misoldo - falare - resolsi - domisoldo
Stelseldefinitie en stelselcode in fonetische notatie
De eerste drie cijfers van een stelselcode zijn de diatonische afstanden tot de subdominantgrondnoot fa (fi in fonetische notatie). Het laatste cijfer van de stelselcode is de octale alteratietoestand. 0: .. . 1: *. . 2: .* . 3: ** . 4: .. * 5: *. * 6: .* * 7: ** *
- duidt op een # alteratie
Voorbeeld: voor folodomo is dat 7530 (geen #) folidomo 7531 #. folodimo 7532 .# folidimo 7533 ##
De stelselfuncties zijn dan:
Fosolotodoromo tolosofomorodo
Folodomo FL-7530 tosomodo MD
Folodo F lodomo L sotoro S
tosomo M somodo D loforo R
[ Bij F (subdominant) , S (dominant) en D (tonica) worden de laagste noten van de kwintencirkel aangemerkt, voor -753 is dit fo, so en do. Als de 3 noten verschillend zijn is het stelsel volledig, anders onvolledig.]
Nevenfunctiereeksen
odysudod (startparallel) øsudølur (nasequens)
udoryryd (eindomspeling) ydyrosol (valsslot )
hoofdfunctiereeksen:
odomofos tertsopgang
odufusod voorsequens
odolofos tertsneergang
udurosod eindcadens
4 hoofdfunctiereeksen na elkaar
odomofos odufusod odolofos udurosod
De van een laddereigen akkoord afgeleide belangrijkste functiegroepen zijn:
-7533 (fosodo) centrale (vrij)groep van 4. -7523 (forodo) lage groep van 4 -7541 (fosodo) tussen groep van 2 -7653 (fosodo) hoge groep van 4
Met begripsnamen:
732 plat 742 diep 743 laag 752 neer 753 vrij 754 op 762 hoog 763 top 764 dak 765 nok Alteraties: .. *. .* ** leeg links rechts vol
Elk akkoord genereert een 6functiegroep.
Voorbeelden van uitwerking
De 32 vermelde stelsels met een septiem (eerste cijfer 7) dienen zich aan ter gebruik in een serialistische opeenvolging naargelang de gemaakte artistieke keuzes. Ook met codes 6xxx en 5xxx zijn er desgewenst functietoewijzingen mogelijk.
- 1. In een vrijleeg stelsel met code 7530
(ladder Fosolotodoromo tolosofomorodo)
en functiegroep FolodoF lodomoL sotoroS
TosomoM SomodoD LoforoD
Geeft de eindcadens Udurosod
u\somodo u\loforo o/sotoro o\somodo
[de onderkant van de cursor wijst naar
de grondnoot. / links \ rechts]
\dosomo \rolofo \rotoso \somodo (omkering)
\dosomo \rolofo $\toroso \somodo (ligging)
\dososomo \rolofofo \tosoroso \dosomodo
(verdubbeling)
Geeft de neertertsgang odolofos:
o\somodo o/lodomo o/folodo o/sotoro (omk)
\dosomo \dolomo \dolofo \tosoro (ligg) dlfs
\dosomodo \dolomolo \dolofofo \tosoroso (verd
- 2. In een vrijlinks stelsel, met code 7531
Fosolitodoromo tolosufomorodo
Folido F lidomo L sotoro S
tosumo M sumodo D loforo R
Geeft de eindcadens Udurosod
u\sumodo u\loforo o/sotoro o\sumodo
\dosusumo \rolofofo \tosoroso \dosumodo
- 3. In een vrijrechts stelsel, met code 7532
(ladder Fosolotodiromo tolosofomurodo)
en functies FolodiF lodimoL sotoroS
tosomuM somudoD loforoR
Geeft de eindcadens Udurosod
u\somudo u\loforo o/sotoro o\somudo
\dosomu \rolofo \rotoso \somudo (omkering)
\dosomu \rolofo \toroso \somudo (ligging)
\dososomu \rolofofo \tosoroso \dosomudo
(verdubbeling)
vrijrechts 7532 neertertsgang odolofos:
o\somudo o/lodimo o/folodi o/sotoro (omk)
\dosomu \dolomo \dolofo \tosoro (ligg) dlfs
\dosomodo \dolomolo \dolofofo \tosoroso (verdubbeling)
- 4. In een Vrijvol stelsel met code 7533
Fosolitodiromo tolosufomurodo
FolidiF lidimoL sotoroS
tosumuM somudoD loforo R
- 5. Neerleeg 7520
Fosolotodoromo tolosofomorodo
Fodosomo FL-7520 tolomodo MD sotoro S loforo R
Fosodo F sodomo L sotoro S
tolomo M lomodo D loforo R
- 6. Neerlinks Fosilotodoromo tolusofomorodo
Fosidomo FL-7521 tolumodo MD lotoro S soforo R
Fosido F sidomo L lotoro S
tolumo M lumodo D soforo R
- 7. Neerrechts Fosolotodiromo tolosofomurodo
Fosodimo FL-7522 tolomudo MD lotoro S soforo R
Fosodi F sodimo L lotoro S
tolomu M lomudo D soforo R
- 8. Neervol Fosolotodiromo tolosofomurodo
Fosidimo FL-7523 tolumudo MD lotoro S soforo R
Fosidi F sidimo L lotoro S
tolumu M lumudo D soforo R
- 9. Diepleeg Fosolotodoromo tolosofomorodo
Fosotomo FL-7420 tolofodo MD lodoro S somoro R Fododo!
fosoto F sotomo L lodoro S
tolofo M lofodo D somoro R
- 10. Dieplinks Fositodoromi tolusofomorodo
Fositomo FL-7421 tolufodo MD lodoro S somoro R Fododo!
Fosito F sitomo L lodoro S
tolufo M lufodo D somoro R
- 11. Subleeg Fosolotodoromo tolosofomorodo
Folotomo FL-7430 tosofodo MD
Foloto F lotomo L sodoro S
tosofo M sofodo D loforo R
- 12. Sublinks Fosolitodoromo tolosufomorodo
Folitomo FL-7431 tosufodo MD sodoro S lomoro R Fodofo!
Folito F litomo L sodoro S
tosufo M sufodo D lomoro R
- 13. Opleeg Fosolotodoromo tolosofomorodo
Fotodomo FL-7540 tofomodo MD soloro S losoro R
Fotodo F todomo L soloro S
Tofomo M fomodo D losoro R
- 14. Oplinks Fosolotodiromo tolosofomurodo
Fotodimo FL-7541 tofomudo MD soloro S losoro R
Fotodi F tosimos L soloro S
Tofomu M fomudo D losoro R
- 15. Platleeg Fosolotodoromo tolosofomorodo
Fosolomo FL-7320 tolosodo MD todoro S fomoro R Fododo!
Fosolo F solomo L todoro S
toloso M losodo D fomoro R
- 16. Platlinks Fosilotodoromo tolusofomorodo
Fosilomo FL-7321 tolusodo MD todoro S fomoro R Fododo!
Fosilo F silomo L todoro S
Toluso M lusodo D fomoro R
- 17. Platrechts Fosolitodoromo tolosufomorodo
Fosolimo FL-7322 tolosudo MD todoro S fomoro R Fododo!
Fosoli F solimo L todoro S
tolosu M losudo D fomoro R
- 18. Platvol Fosilitodoromo tolusufomorodo
Fosilimo FL-7323 tolusudo MD todoro S fomoro R Fododo!
Fosili F silimo L todoro S
Tolusu M lusudo D fomoro R
- 19. Hoogleeg Fosolotodoromo tolosofomorodo
Fosoromo FL-7620 tolorodo MD lotodo S sofomo R Fododo!
Fosoro F soromo L lotodo S
Toloro M lorodo D sofomo R
- 20. Hooglinks Fosilotodoromo tolusofomorodo
Fosiromo FL- 7621 tolurodo MD lotodo S sofomo R Fododo!
Fosiro F siromo L lotodo S
Toluro M lurodo D sofomo R
- 21. Hoogrechts Fosolotodorimo tolosofomorudo
Fosorimo FL- 7622 tolorudo MD lotodo S sofomo R Fododo!
Fosori F sorimo L lotodo S
Toloru M lorudo D sofomo R
- 22. Hoogvol Fosilotodorimo tolusofomorudo
Fosirimo FL- 7623 tolurudo MD lotodo S sofomo R Fododo!
Fosiri F sirimo L lotodo S
Toluru M lurudo D sofomo R
- 23. Topleeg Fosolotodoromo tolosofomorodo
Foloromo FL- 7630 tosorodo MD sotodo S lofomo R Fododo!
Foloro F loromo L sotodo S
Tosoro M sorodo D lofomo R
- 24. Toplinks Fosolitodoromo tolosufomorodo
Foliromo FL- 7631 tosurodo MD sotodo S lofomo R Fododo!
Foliro F liromo L sotodo S
Tosuro M surido D lofomo R
- 25. Toprechts Fosolotodorimo tolosofomorudo
Folorimo FL- 7632 tosorudo MD sotodo S lofomo R Fododo!
Folori F lorimo L sotodo S
Tosoru M sorudo D lofomo R
- 26. Topvol Fosolitodorimo tolosufomorudo
Folirimo FL- 7633 tosurudo MD sotodo S lofomo R Fododo!
Foliri F lirimo L sotodo S
Tosuru M surudo D lofomo R
- 27. Dakleeg Fosolotodoromo tolosofomorodo
Fotoromo FL- 7640 toforodo MD solodo S losomo R Fododo!
Fotoro F rotomo L solodo S
Toforo M forodo D losomo R
- 28. Dakrechts Fosolotodorimo tolosofomorudo
Fotorimo FL- 7642 toforudo MD solodo S losomo R
Fotori F torimo L solido S
Toforu M forudo D losomo R
- 29. Nokleeg Fosolotodoromo tolosofomorodo
Fodoromo FL- 7650 tomorodo MD soloto S losofo R
Fodoro F doromo L soloto S
Tomoro M morodo D losofo R
- 30. Noklinks Fosolotodiromo tolosofomurodo
Fodiromo FL- 7651 tomurodo MD soloto S losofo R
Fodiro F diromo L soloto S
Tomuro M murodo D losofo R
- 31. Nokrechts Fosolotodorimo tolosofomorudo
Fodorimo FL- 7652 tomorudo MD soloto S losofo R
Fodori F dorimo L soloto S
Tomoru M morudo D losofo R
- 32. Nokvol Fosolotodirimo tolosofomurudo
Fodirimo FL- 7653 tomurudo MD soloto S losofo R
Fodiri F dirimo L soloto S
Tomuru M murudo D losofo R