Lodewijk XIV van Frankrijk

Lodewijk XIV, (Frans: Louis XIV [Louis Quatorze] (Louis-Dieudonné; paleis Saint-Germain-en-Laye, 5 september 1638 – paleis van Versailles, 1 september 1715), was een Franse prins uit het Huis Bourbon en koning van Frankrijk en Navarra en medevorst van Andorra van 1643 tot aan zijn dood.

Lodewijk XIV werd officieel koning toen hij vier jaar oud was; aanvankelijk stond hij echter onder voogdij van zijn moeder Anne van Oostenrijk en na de dood van de regerende minister Jules Mazarin oefende hij vanaf 1661 persoonlijk de regeringsmacht uit. Lodewijk verzekerde zich van absolute macht voor het Franse koningshuis door de administratie en het leger uit te breiden, de adellijke oppositie (Fronde) te bestrijden en een mercantilistisch economisch systeem te bevorderen. Binnenlands bracht hij het katholieke geloof weer centraal (la France toute catholique) en herriep de religieuze en burgerlijke rechten van de hugenoten in het [[[Edict van Fontainebleau]] (18 oktober 1685). Tegelijkertijd probeerde hij de katholieke kerk in Frankrijk ook te onttrekken aan de wereldlijke invloed van het pausdom (gallicanisme). Door een expansieve buitenlandse politiek en verschillende oorlogen (Hollandse Oorlog, Successieoorlog van de Palts, Successieoorlog van Spanje) bevrijdde Lodewijk zijn land uit de greep van de Habsburgers en consolideerde hij de positie van Frankrijk als dominante grootmacht in Europa.

Lodewijk XIV wordt beschouwd als de belangrijkste vertegenwoordiger van hoofs absolutisme en de legitimatie van het gezag op basis van ’goddelijke gratie’. De hofcultuur die hij vestigde, met als centraal symbool de prominente positie en ostentatieve verschijning van de koning, werd een voorbeeld voor hoven in heel Europa. Lodewijk bevorderde kunst en wetenschap, wat resulteerde in een bloei van de Franse cultuur, uitgedrukt in de Louis-quatorze stijl. Zijn werk was ook vormend voor het kunst- en architecturale tijdperk van de classicistische barok. Het beste voorbeeld hiervan is het Paleis van Versailles, gebouwd door Lodewijk, dat wordt beschouwd als hoogtepunt van de Europese paleisarchitectuur.

Zijn heerschappij markeerde een bloei van de kunsten in Frankrijk, vooral van de literatuur, architectuur en muziek. Bekende vertegenwoordigers van deze periode zijn Lully, Charpentier, Couperin, Molière, Corneille, La Fontaine, Racine, Boileau, Le Vau, Mansart en Le Nôtre. De 17e eeuw wordt daarom vaak omschreven als de Grand Siècle (Grote Eeuw).

Louis XIV kreeg de bijnamen ’Zonnekoning’ (Roi-Soleil) of ’de Grote’ (Louis le grand). Toen hij op 1 september 1715 stierf na een 72-jarige regeerperiode, was hij een van de langst regerende monarchen in de moderne geschiedenis.

Leven

Geboorte

Met Lodewijk XIII als vader en Anna van Oostenrijk als moeder, stamde Louis XIV af van de twee machtigste dynastieën van die tijd: het huis Bourbon van de Capetingers en het huis van Habsburgers.

Aan de traditionele titel van ’Dauphin de Viennois’ werd bij zijn geboorte die van ’Eerste Zoon van Frankrijk’ toegevoegd. Na bijna drieëntwintig jaar onvruchtbaar huwelijk, met verschillende miskramen, werd de onverwachte geboorte van Louis XIV als potentiële de troonopvolger beschouwd als een geschenk uit de hemel, waardoor hij ook de naam Louis-Dieudonné (= Godsgeschenk) kreeg.

Sommige historici waren van mening dat Mazarin de echte vader zou zijn geweest, maar deze hypothese is door DNA-onderzoek weerlegd.

In de ogen van koning Lodewijk XIII en de koningin (en hun zoon zelf) was deze langverwachte geboorte het gevolg van de voorspraak van broeder Fiacre bij Onze Lieve Vrouw van Genade, met wie de religieuzen drie novenen baden voor „een erfgenaam van de kroon van Frankrijk”.

Jeugd

In januari 1638 werd de koningin zich ervan bewust dat ze opnieuw zwanger was. Op 7 februari 1638 ontvingen de koning en de koningin broeder Fiacre officieel om de visioenen te bespreken die hij naar eigen zeggen van de Maagd Maria had gekregen over een troonopvolger. Aan het einde van het gesprek gaf de koning de religieuzen officieel de opdracht om in zijn naam naar de kerk Notre-Dame-de-Grâces in Cotignac te gaan om een noveen van missen uit te voeren ter ere van de gelukkige geboorte van de Dauphin (kroonprins).

Op 10 februari ondertekende koning Lodewijk III, uit dankbaarheid aan de Maagd een gelofte waarmee hij het koninkrijk Frankrijk aan de Maagd Maria wijdde en 15 augustus in het hele koninkrijk instelde als een officiële feestdag. In 1644 ontbood de koningin broeder Fiacre bij zich en gaf hem de opdracht om, als dank voor de geboorte van haar zoon, een geschenk naar het heiligdom van Cotignac te gaan brengen. In 1660, gingen Lodewijk XIV en zijn moeder bij een doortocht door de Provence persoonlijk op pelgrimstocht naar de grot van Sainte-Baume, in de voetsporen van de heilige Maria Magdalena17.

Twee jaar na de geboorte van Louis-Dieudonné volgde de geboorte van Philippe. Door de geboorte van een kroonprins verloor Gaston d’Orléans, de broer van de koning, zijn kansen als troonopvolger.

artikelzaadje

Hulpjes om informatie te verzamelen of teksten te verbeteren